Đây đều là những loại rau mọc hoang trong rừng nhưng được bán trên thị trường với giá khá đắt đỏ, có loại lên tới cả triệu đồng 1kg.
Ở Việt Nam, hầu hết các loại rau củ đều có giá rất rẻ và được bán nhiều nơi, từ chợ dân sinh đến các siêu thị lớn bé. Mỗi bó rau tươi ngon chỉ có giá chỉ từ vài ngàn đồng. Tuy nhiên, những năm gần đây, chị em nội trợ lại cực chuộng các loại rau rừng bởi có tiếng là “ngon, bổ, sạch”. Không ít loại rau có giá đắt đỏ hơn rau thường, thậm chí đắt hơn cả thịt cá cũng được lùng mua.
1. Rau thối
Tuy là loại rau có mùi thối đặc trưng nhưng rau thối lại cực kỳ được ưa chuộng. Rau thối còn được gọi là pắc nam (theo tiếng Thái) thường mọc dại ở những cánh rừng vùng Tây Bắc. Rau thối có thân vươn dài, sống cộng sinh với các loài thực vật khác. Loại cây này có mùi hương rất khó ngửi nhưng ai ăn quen lại đâm ra “nghiện”.
Người Tây Bắc sử dụng phần chồi non và những phiến lá nhỏ, dài, cụp vào nhau để chế biến món ăn. Những phần này của cây được xem là ngon nhất. Loại rau này chỉ xuất hiện vào khoảng tháng 3 - 4 hằng năm. Bà con dân tộc gọi đây là “lộc trời” mà thiên nhiên ban tặng.
Rau thối thường được chế biến thành nhiều món ăn như xào tỏi, chiên trứng, làm nộm hoặc nấu canh. Những ai thưởng thức được món rau này thì thích vô cùng, nên nó trở thành đặc sản và được bán ở nhiều nơi. Giá của rau thối dao động từ 65.000 đồng - 90.000 đồng/kg.
2. Rau tiến vua
Rau tiến vua hay còn gọi là rau cần biển, rau câu, rau cần khô hay rau công sôi là loại rau thường chỉ mọc ở vùng ven biển miền Trung. Đây là loại cây thân lá đôi, tức là lá và thân là một và chỉ có 2 nhánh. Thân lá mềm nhưng dai, to bằng ngón tay út.
Rau tiến vua thường được bán vào khoảng tháng 4 âm lịch hằng năm. Trên thị trường, rau tiến vua được bán dưới nhiều hình thức khác nhau như rau tươi, rau khô hoặc được muối chua… Giá loại rau này dao động từ 300.000 đồng - 500.000/kg. Nếu không vào mùa, khan hàng, rau tiến vua có giá lên tới cả triệu đồng 1kg.
Loại rau này thường được làm gỏi, nộm, nấu canh hoặc xào với thịt.
3. Rau càng cua
Loại rau rừng tiếp theo có nhiều cái tên như rau càng cua, rau tiêu, đơn buốt, đơn kim, cúc áo, thích châm thảo,... Rau càng cua là loại thực vật thân thảo, phần nhánh cao 20 - 40cm, thân cây chứa nhiều nước và nhớt. Lá loại cây này có hình trái tim nhọn và có màu xanh trong.
Tuy chỉ mọc hoang trong rừng nhưng loại rau này có giá từ 70.000 - 110.000 đồng/kg. Nó có giá đắt như vậy vì ở Việt Nam cũng như nhiều nước khác, rau càng cua được xem như “thần dược” tốt cho sức khỏe. Rau có vị hơi chua, thường được chị em chế biến các món như gỏi, nộm, xào tỏi hoặc ăn sống.
4. Rau mầm đá
Rau mầm đá chỉ phát triển ở những vùng có khí hậu lạnh, trên các vùng núi cao phía Bắc. Đặc biệt là ở Sa Pa (Lào Cai), loại rau này được xem như một đặc sản. Mùa của loại rau này là vào tháng 11 đến tháng 4 năm sau.
Loại rau này có nhiều mầm non mọc xung quanh như búp măng giống như tên gọi của nó. Cây mầm đá khá to, nặng từ 1 - 2kg. Rau tươi sẽ cứng và giòn. Nếu thời tiết càng lạnh, rau sẽ càng ngon ngọt. Ngoài ra, nó chỉ có thể tìm thấy ở một mùa đông duy nhất nên càng “hiếm có khó tìm”.
Rau mầm đá thường được dùng để luộc hoặc xào sẽ giữ được độ tươi, giòn, ngọt của rau. Loại rau này có giá trung bình từ 50.000 đồng đến vài trăm nghìn 1kg.
5. Ngót rừng (rau sắng)
Rau ngót rừng có nhiều tên gọi khác nhau như rau sắng, cây mì chính,... là một loại cây ưa sáng, mọc tự nhiên trên những vách đá của vùng núi cao từ 100m - 200m so với mực nước biển. Loại rau này chỉ xuất hiện ở một số tỉnh miền Bắc như Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh, Lào Cai… Cây có thân to cao lên tới hàng chục mét nên muốn hái được lá non để làm rau ăn thì người hái khá vất vả.
Phần lá và chồi non của ngót rừng có màu xanh thẫm óng ả, được cho là chứa nhiều khoáng chất tốt cho sức khỏe. Loại rau này khi nấu có vị thanh ngọt lạ miệng. Vừa ngon lại bổ và hiếm khi mua được nên ngót rừng có giá dao động từ 120.000 - 200.000 đồng/kg tùy thời điểm.
Vì được nhiều người ưa chuộng nên rau ngót rừng được xem là một đặc sản. Ngoài ra, nó còn gắn với địa danh chùa Hương và trở thành thương hiệu rau sạch nổi tiếng được bán với giá khá đắt ở Lễ hội chùa Hương cùng hệ thống các siêu thị miền Bắc. Nhiều người cho biết rau ngót rừng chùa Hương có vị ngon, thơm và đậm vị hơn so với những nơi khác. Vì thế, đôi khi loại rau này còn có giá lên tới hàng triệu đồng 1kg.
6. Rau đắng biển
Rau đắng biển ưa sống ở môi trường ẩm ướt, chúng phát triển trong các kênh mương, suối, cửa sông, đầm lầy hoặc những bãi biển đầy cát. Nhiều người truyền tai nhau đây là loại rau có nhiều giá trị dinh dưỡng mà lại rất thơm ngon, đắt mấy cũng phải thử ít nhất một lần trong đời.
Rau đắng biển được sử dụng để nấu canh cá lóc, cá đồng hoặc đem nhúng lẩu. Hoặc đơn giản là luộc rau lên và chấm kho quẹt cũng rất ngon. Giá của loại rau này có lúc lên tới 95.000 đồng/kg.
