Dứa rừng thường mọc dại ở bờ suối, hoặc trong rừng thứ sinh, có hình dạng y hệt quả dứa thông thường nhưng phần ruột lại hoàn toàn khác.
Dứa rừng hay còn gọi là dứa dại, dứa gỗ, dứa gai, dứa núi, dứa sai, quả chứa, dứa biển..., có tên khoa học là Pandanus tectorius Sol, thuộc họ dứa Pandanaceae. Loại cây này mọc hoang ở bờ suối, những nơi sinh trũng, hoặc ở các khu vực có bãi cát ẩm như ven sông, ven biển, những khu rừng ngập mặn.
Cây dứa rừng mọc dại, trước đây ít ai để ý
Dứa dại có sức sống vô cùng mạnh mẽ ở mọi điều kiện thời tiết. Chính vì thế, loài cây này có thể thấy ở hầu hết các nước trên thế giới, đặc biệt là châu Á như: Lào, Việt Nam, Thái Lan, Camphuchia, Ấn Độ, Trung Quốc, Srilanka… Ở nước ta, dứa rừng mọc nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc, Đà Nẵng đến Bình Thuận, Kiên Giang,...
Quả dứa rừng to, màu xanh, khi chín đổi màu vàng. Trọng lượng của dứa rừng thường từ 0,6 - 1,5kg/quả. Thoạt nhìn, quả dứa rừng trông như một quả trứng khổng lồ có chiều dài khoảng 16 - 22cm, hình dáng bề ngoài khá giống với dứa thông thường, tuy nhiên phần ruột của nó lại được tách thành nhánh như trái mãng cầu, có thể có màu đỏ hoặc màu trắng. Tại Việt Nam, cây dứa rừng cao từ 1 – 2m, lá dài, có gai cực kỳ sắc như gai trên mắt dứa.
Phần bên trong của quả dứa rừng có màu đỏ hoặc màu trắng
Dứa rừng mọng nước, có vị thơm và ngọt chứ không chua gắt như các loại dứa khác. Đây là loại quả dại “giải khát” được nhiều người đi rừng hái ăn. Trẻ con vùng núi cũng có tuổi thơ gắn liền với loại trái cây này, thay cho những thứ quà ăn vặt. Được biết, nếu ăn quả dứa rừng tươi có thể gây ngứa đầu lưỡi với những người không quen, không hay ăn.
Người ta còn thường dùng quả dứa dại để phơi khô, ngâm rượu làm thuốc vì nó chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Dứa rừng tươi, đặc biệt dứa chín thường được nấu nước uống thay cho nước trà. Dứa chín có mùi thơm nhẹ, vị ngọt nên nước nấu ra rất ngon, dễ uống.
Thành phẩm dứa rừng phơi khô.
Gia đình bà Minh, dân tộc Thái ở Đắk Nông là một trong những hộ thường săn tìm dứa rừng. Theo bà Minh, mùa dứa rừng trên địa bàn tỉnh thường bắt đầu sau Tết Nguyên đán, khoảng từ tháng 1 đến tháng 5 âm lịch. “Trước đây, dứa mọc hoang và không mấy ai để ý, nhưng những năm gần đây, nhiều người tìm mua dứa rừng để chữa bệnh nên chúng tôi còn bán quả dứa rừng tươi, khô và sản phẩm đã ngâm rượu thuốc”, bà Minh chia sẻ. Nhờ hái và buôn bán dứa rừng, gia đình bà Minh cũng có thêm nguồn thu nhập để cải thiện đời sống.
Thường dứa tươi được gia đình bà Minh bán sỉ với giá khoảng 50.000 đồng/kg. Nếu hái được số lượng nhiều, vệ sinh thật sạch phần bụi phấn màu trắng bên ngoài vỏ của dứa rừng, tách từng mắt nhỏ ra rồi đem phơi khô, sao vàng, bà bán với giá lên đến 100.000 đồng/kg. Trên các trang thương mại điện tử đều có thể dễ dàng tìm được mặt hàng này.
Dứa rừng được bán với giá khá đắt trên thị trường.
Anh Hùng (TP. HCM) chọn mua 1kg dứa rừng phơi khô khi có dịp ghé Đắk Nông công tác. Anh cho biết: “Mình cũng mới biết tới loại quả này gần đây thôi, nhưng nghe nói nó có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, hỗ trợ trị bệnh nóng gan, giải độc cho cơ thể nên mình mua 1kg về pha trà uống dần. Tại đây nhiều bà con đi hái dứa rừng, cũng an tâm không phải hàng pha trộn được bán tràn lan trên mạng”.
Không chỉ là một loại trái rừng ngon ngọt và mát lành, dứa rừng còn là một phương thuốc quý của Đông y. Phần đọt, lá, rễ, quả của cây dứa rừng đều có thể dùng làm thuốc. Nước dứa hỗ trợ điều trị cảm nắng, say nắng. Đặc biệt, dứa rừng phát huy công dụng tốt nhất khi phối hợp với các vị thuốc, dược liệu khác.
