Loại quả này trước chỉ có bà con dân tộc thiểu số hái về ăn, giờ đây chúng thành thứ gia vị đắt đỏ được nhiều người tìm mua.
Ớt là loại gia vị quen thuộc ở Việt Nam, được trồng đại trà và bán ở khắp nơi, từ chợ dân sinh đến siêu thị, giá chỉ vài chục nghìn đồng một kg. Nhưng ở vùi núi Quảng Ngãi có một loại ớt kích thước rất nhỏ nhưng giá vô cùng đắt đỏ, đó là ớt bay.
Người dân địa phương cho biết thời điểm này đang là mùa ớt bay của người đồng bào dân tộc thiểu số ở các huyện Tây Trà, Sơn Tây, Trà Bồng (tỉnh Quảng Ngãi). Loại ớt này quả bé, bé gấp 20 lần so với ớt thường, mùi rất thơm, vị cay nhưng không nóng "xé lưỡi" như loại ớt trồng phổ biến ở đồng bằng.
Ớt bay có kích thước bé nhưng mùi thơm, vị cay không gắt
"Ớt bay còn có tên gọi khác là ớt xiêm rừng, ớt chim ỉa. Cây ớt mọc hoang dại trên cùng đồi núi khô cằn nên hầu như trái ớt chín đều bị chim thú ăn, còn người dân chỉ thu hoạch được loại trái xanh già. Sau đó chim thải ra phân, hạt ớt trong phân chim nảy mầm, phát triển tự nhiên trên đồi núi tạo nên loại ớt có hương vị đặc biệt. Người dân gọi loại ớt này là ớt bay", anh Chinh (ở huyện Trà Bồng) chia sẻ.
Bà Dê (ở huyện Sơn Trà) kể: "Những năm trước cây ớt bay trong rừng có nhiều. Tôi và bà con đi hái về ăn, ăn không hết vì xay nhỏ thành ớt bột để dùng quanh năm chứ không ai mang ra mua bán. Bây giờ cây ít dại hiếm hơn. Nhiều hôm vào rừng cả ngày, đi tìm mỏi chân nhưng cũng chỉ hơn 1kg trái tươi là cùng. Còn hôm ít chỉ được 300-500 gram/ngày/người.
Vài năm nay, ớt bay được nhiều người biết tới, bán ra với giá đắt đỏ nên người dân bắt đầu gieo trồng để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nói là trồng nhưng chỉ gieo hạt ở trên rẫy rồi để cây ớt phát triển tự nhiên. Cây ớt hoàn toàn không được bón phân, phun thuốc nên giữ được hương vị đặc trưng. Những người đưa cây ớt về ruộng và sân vườn trồng thì cây vẫn phát triển bình thường nhưng quả ớt cho trái to hơn, còn chất lượng thì thua xa loại mọc tự nhiên.
Cây ớt này mọc tự nhiên ở những nơi đất cằn cỗi, nếu đem về trồng ở vườn thì hương vị không ngon bằng
Khoảng tháng 3 người dân bắt đầu gieo hạt, 3 tháng sau đã có thể thu hoạch quả rồi bán cho thương lái. Thời gian thu hoạch kéo dài khoảng 6 tháng.
Trên thị trường, ớt bay Quảng Ngãi được bán với giá khoảng 300.000 đồng/kg. Thời điểm khan hiếm giá có thể lên tới 400.000 đồng/kg nhưng không dễ để mua.
Khoảng tháng 3 người dân bắt đầu gieo hạt, 3 tháng sau đã có thể thu hoạch quả rồi bán cho thương lái.
Ông Ua (ở Sơn Trà) cho biết gia đình trồng khoảng 30 cây ớt ở trên rẫy, mỗi cây thu hoạch từ 0,5-1kg trái/cây/đợt. Với giá mua tại chỗ hiện nay khoảng 100.000 đồng/kg, ông Ua thu về khoảng 2 triệu đồng/đợt. "Nếu đem gieo trồng loại ớt này dày như ở đồng bằng thì trái ớt hái về sẽ không còn ngon như để tự mọc xa nhau. Và như vậy ớt xiêm sẽ không còn quý nữa", ông Ua nói.
