Từ một món ăn dân giã, thường xuất hiện trong bữa cơm "nhà nghèo" ngày xưa, cà dầm tương làng Hòa Thôn dần trở thành đặc sản tiến Vua, nay được xuất khẩu ra nước ngoài với giá thành cao ngất ngưởng.
Món cà dầm tương trứ danh, bình dị nhưng cực kỳ công phu
Cà, tương… là những món ăn vô cùng bình dị, dân dã, quen thuộc với người dân Việt. Thế nhưng món cà dầm tương ở làng Hòa Thôn (Xã Tam Hiệp, Phúc Thọ, Hà Nội) lại được nâng tầm, trở thành một thứ đặc sản, trước thì tiến Vua, nay thì được đóng gói sang chảnh xuất khẩu ra nước ngoài vì độ ngon, hấp dẫn của nó. Người dân nhiều tỉnh thành trong nước cũng đặt mua về thưởng thức hoặc làm quà biếu tặng.
Món cà dầm tương trứ danh, khiến bao người mê mẩn
Mặc dù cà dầm tương nghe có vẻ dân giã, nhưng kỳ thực, để làm ra một lọ cà dầm tương ngon phải trải qua các công đoạn cực kỳ công phu, lựa chọn nguyên liệu phải tỉ mỉ, toàn “hàng tuyển”.
Đầu tiên, phải nói đến cà, cà được sử dụng để ngâm tương phải là loại cà bát trắng. Đây là loại 1 năm chỉ có 1 vụ. Trái cà được chọn phải là loại bánh tẻ, nặng tầm 3 - 6 lạng, không quá non, không quá già, không quá chín và hái vào sáng sớm.
Cà được sử dụng để ngâm tương phải là loại cà bát trắng, 1 năm chỉ có 1 vụ, nặng từ 3 - 6 lạng
Tiếp đến là tương. Đây là thứ càng cần phải tỉ mỉ, từng chút, từng chút một, chỉ một chút sơ suất có thể làm hỏng cả mẻ tương. Theo chia sẻ của những cao nhân làng Hòa Thôn, gạo cần phải ngâm trong nước tầm 7 tiếng, sau đó trộn với bộ ngô, đem lên đồ hơn 1 tiếng. hỗn hợp này để ủ mốc ở nhiệt độ phòng, thời gian khoản 6 – 7 này sẽ có mùi thơm đặc trưng.
Tương để dầm cà phải tỉ mỉ, từng chút, từng chút một, chỉ một chút sơ suất có thể làm hỏng cả mẻ
Với đỗ tương, phải chọn đỗ mới, hạt mẩy, tròn, đều, sàng sạch sạn, rang vàng và xay nhỏ. Trộn mốc với muối và đổ ủ trong vài ngày. Để làm được tương ngon, chum ngâm cũng phải đặt sản xuất bằng tay, tráng men thủ công mới cho hương vị ngon đặc biệt.
Khi tương ngấu, cà được cho vào dầm trong khoảng 3 – 4 tháng. Càng để lâu thì cà dầm càng có vị đậm đà, ngon khó cưỡng. Trong suốt quá trình đó, cứ mỗi tuần, người làm phải kiểm tra, đảo tương thường xuyên tránh vón cục và đảm bảo cà luôn được ngập trong nước tương. Nhưng phải đảo lúc sáng sớm, khi chưa có nắng gắt, nếu không tương sẽ dễ bị hỏng, nổi váng, chua.
Cà dầm tương được coi là thành công khi cà vớt ra rửa sạch có màu vàng óng
Một lọ cà dầm tương được coi là thành công khi cà vớt ra rửa sạch có màu vàng óng, bổ ra bên trong hồng nhạt, thái miếng nhỏ không bị nát. Khi ăn, cà phải giòn, đậm đà. Cà có thể thái mỏng, rửa qua với nước sôi rồi trộn với dấm, tỏi, ớt, đường. Cà ăn có vị mặn đặc trưng nhưng càng nhai càng thấy vị ngọt thanh lưu lại đầu lưỡi. Đây chính là món cà trong câu ca dao "Anh đi anh nhớ quê nhà. Nhớ canh rau muống. Nhớ cà dầm tương".
Khách hàng cả nước, Việt Kiều nước ngoài mê mẩn, lùng sục tìm mua cà dầm tương
Chính bởi hương vị vô cùng độc đáo, không lẫn vào đâu, lại gợi nhắc tới quê hương, tới những bữa cơm "nhà nghèo" ngày xưa… nên món cà dầm tương trở thành đặc sản được rất nhiều người yêu thích. Không chỉ khách hàng từ khắp các tỉnh thành của Việt Nam mà cả kiều bào nước ngoài cũng tìm mua, dù cho giá thành và việc vận chuyển khá cao.
Trên thị trường, loại cà ủ tương trong 1 năm có giá trung bình khoảng 25- 30 ngàn đồng/quả. Với loại cà có trọng lượng 0,5kg – 1kg, ngâm lâu trong tương thì giá có thể lên tới 50.000 đồng 1 quả. Mức giá này duy trì ổn định trong vài năm trở lại đây.
Trung bình phải 1 năm mới có thể thu hoạch được mẻ cà dầm tương ngon
Cà dầm tương có mặt tại tất cả các hội chợ ẩm thực trên cả nước. Người dân ở các tỉnh thành phía Nam, miền Tây… dù khẩu vị khác biệt cũng rất thích món ăn này. Ngoài ra, kiều bào sống tại các nước Ấn Độ, Nhật Bản, Singapore, Séc,... cũng thường xuyên mang thức quà quê hương sang đó để anh em, bạn bè cùng thưởng thức.
Cà dầm tương trở thành đặc sản bao người mê mẩn
Theo chia sẻ của người dân địa phương tại làng Hòa Thôn, Tam Hiệp, Hà Nội, hiện nay, các cơ sở sản xuất cà dầm tương ở xã Tam Hiệp, đặc biệt là gia đình sản xuất cà dầm tương lâu đời, nhận được rất nhiều đơn hàng, nhiều khi còn không có hàng để bán. Trung bình, mỗi năm các hộ sản xuất tầm 1,5-2 tấn cà, thu về hơn 100 triệu đồng.
