Đây là loại rau đặc sản vô cùng nổi tiếng của vùng đất Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. Cứ mỗi dịp lễ hội diễn ra là du khách tứ phương lại nô nức lên chùa khấn bài và tìm mua bằng được loại rau này để mang về, dù cho giá vô cùng đắt đỏ.
Rau sắng hay còn được biết tới với tên gọi là rau ngót rừng, có tên khoa học là Melientha suavis. Đây là loại rau thuộc họ Đàn Hương, người dân tộc hay gọi chúng là rau lai cam, tắc sắng, rau ngọt,...
Rau sắng không hề là cây thân thảo như những loại rau ăn lá thông thường mà nó thuộc cây thân gỗ, mọc tự nhiên trên núi, vách đá vôi có độ cao khoảng 200m so với mực nước biển. Chúng ta có thể bắt gặp dễ dàng loại rau này ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai, hoặc thậm chí ở cả Hà Nội, Quảng Ninh,...
Cây sắng thân gỗ có chiều cao lên tới hàng chục mét khi mọc lâu năm, đường kính thân lên tới 30cm. Do đó người dân muốn hái rau sắng về để ăn sẽ buộc phải trèo lên ngọn cây cao, bởi lá non đều mọc ở trên ngọn.
Cây sắng rụng cành lá vào mùa đông và bắt đầu phát triển trở lại từ tháng 2 trở đi. Sau đó đến tháng 3, tháng 4 là thời điểm cây ra lá nhiều nhất. Do đó người dân thường lựa chọn vào thời điểm này để thu hoạch lá non về để ăn dần hoặc để bán.
Trước kia cây rau sắng chỉ là loài cây mọc hoang dã, bị con người khai thác triệt để nhằm lấy gỗ nên đã từng đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Nhưng ngày nay nó đã được trồng rộng rãi hơn trong các khu bảo tồn thiên nhiên, nổi bật là ở Phú Thọ và Hà Tây (Hà Nội).
Chính vì lẽ đó mà khu vực xung quanh chùa Hương (Mỹ Đức, Hà Nội) đã trở nên thu hút du khách khắp nơi bởi sự xuất hiện của các loại rau sắng. Rau sắng Hương Sơn vì thế mà đã được nhiều người biết đến và coi như một loại đặc sản núi rừng nổi tiếng.
Rau sắng có hình dáng bên ngoài trông không khác gì rau ngót thông thường nhưng có phần dày dặn, cứng cáp và óng mượt hơn. Ngoài ra giá trị dinh dưỡng của rau sắng cũng cao hơn rất nhiều so với rau ngót thông thường.
Rau sắng chứa rất nhiều các axit amin có lợi và protit vô cùng dồi dào như lysine, tryptophan, leucine,... Bên cạnh đó, nó cũng chứa một số hoạt chất chống oxy hóa tốt và có lợi đối với sức khỏe như vitamin C, carotene,...
Chính vì chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe cho nên rau sắng rất thích hợp để làm thực phẩm bồi bổ sức khỏe, tốt cho phụ nữ sau sinh, chữa nhiệt miệng, táo bón hiệu quả.
Do nguồn cung có hạn mà du khách khắp nơi đổ về chùa Hương đầu năm rất nhiều cho nên giá của rau sắng vì thế mà tăng vọt. Có những năm thiếu rau, giá đội lên tới 300.000 đồng/kg mà vẫn có nhiều người mua. Hiện giờ trung bình giá rau cao điểm rơi vào khoảng 150.000 đến hơn 200.000 đồng/kg.
Hiện xung quanh xã Hương Sơn, rất nhiều hộ gia đình kiếm sống và giàu lên từ nghề hái lượm, bán rau sắng. Thậm chí họ còn tích cực trồng loại rau này để tối ưu hóa lợi nhuận. Nhờ thế mà nguồn cung giờ đây rất dồi dào, có thể bán được quanh năm.
Rau sắng có thể được dùng để nấu canh với thịt bằm như rau ngót thông thường. Ngoài ra chúng còn được sử dụng trong các món xào, món canh nấu với tôm, canh cua,... vô cùng thơm ngon và bổ dưỡng.
Mặc dù có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, thế nhưng rau sắng không phù hợp đối với phụ nữ đang mang thai vì dễ gây ra sảy thai, người bị huyết áp thấp vì dễ làm tụt huyết áp, người có hệ đường ruột kém vì dễ gây ra tiêu chảy,...
Nếu như bạn có điều kiện tới ghé thăm chùa Hương nhân dịp đầu năm, hãy thử tìm mua một bó rau sắng về để trải nghiệm hương vị tuyệt vời của loại rau rừng quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người này nhé.
