Việc bỏ các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, chuyển sang ăn chay liệu có ảnh hưởng đến sức khỏe? TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Trưởng khoa Khám, tư vấn dinh dưỡng người lớn sẽ có những phân tích liên quan đến vấn đề này.
Trưởng khoa Khám và Tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia.
Chào bác sĩ!
Mẹ tôi năm nay 58 tuổi, trước đây là công chức nhà nước, hiện đã về hưu. Khi còn đi làm, mẹ tôi sinh hoạt khá đều đặn cả về ngủ nghỉ và ăn uống. Từ khi nghỉ hưu đến giờ đã được 3 năm, thời gian đầu không có vấn đề nhưng gần 2 năm trở lại đây, mẹ tôi bắt đầu học theo một số người ăn chay trường. Mẹ tôi nói rằng ăn như vậy cho thanh tịnh.
Bữa ăn hàng ngày của mẹ chỉ quanh quẩn mấy món như rau, củ quả, muối lạc, muối vừng, đậu rán, đậu luộc, uống nước đậu. Thi thoảng có làm nem ăn nhưng chỉ là nem củ quả không trứng, không thịt.
So với thời điểm trước khi về hưu, hiện mẹ tôi không bị tụt cân nhưng da dẻ có vẻ xuống cấp hơn trước rất nhiều. Xin bác sĩ tư vấn giúp, việc mẹ tôi ăn chay trường như vậy, về lâu dài có ảnh hưởng sức khỏe không? Tôi nên khuyên mẹ tôi dừng lại hay tiếp tục và nếu mẹ vẫn quyết định ăn chay trường thì nên ăn thế nào cho hợp lý?
Xin cảm ơn bác sĩ!
Dưới góc độ dinh dưỡng, trước hết tôi khẳng định rằng không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới đã có những nghiên cứu rất rõ về vấn đề này. Theo đó, chế độ ăn khoa học phải có đầy đủ các nhóm chất, đa dạng thực phẩm, không được bỏ qua nhóm chất béo, protein từ động vật. Tất nhiên, ở thực vật có một số loại có chứa chất này nhưng nó không nhiều, không cân đối và đa dạng.
Đất nước chúng ta trải qua giai đoạn khó khăn, người dân khi đó chủ yếu ăn thực phẩm có nguồn gốc thực vật, chỉ ngày giỗ, ngày tết mới có ít chất đạm và chúng ta phải trả giá về vấn đề này như xuất hiện quá nhiều những bệnh nhiễm trùng.
Gần đây, khi điều kiện kinh tế phát triển, chúng ta bắt đầu thiên về việc ăn quá nhiều chất đạm, giảm cơm, ít rau xanh và hiện cũng đang phải đối mặt gánh nặng về các bệnh không nhiễm trùng đó là thừa cân béo phì, mỡ máu, tim mạch...
Phân tích như vậy để chúng ta thấy việc ăn đa dạng, cân đối thực phẩm quan trọng như thế nào.
Dù nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật chứa đạm, protein nhưng không thể thay thế được nguồn đạm từ động vật. Ảnh minh họa.
Còn với việc ăn chay trường, theo tôi chỉ phù hợp với một số ngành nghề, tôn giáo, chủng tộc bắt buộc phải ăn. Với những người này, họ ăn chay trường với chế độ ăn nhiều sữa, các loại hạt, rau mùi... Dù ăn như vậy nhưng họ mới cung cấp được khoảng 80% nhu cầu các chất dinh dưỡng, vi chất dinh dưỡng so với những người ăn lành mạnh, đủ các nhóm chất.
Còn chúng ta không liên quan đến tôn giáo, văn hóa, chủng tộc thì không nên ăn chay trường, mà cần phải ăn đa dạng thực phẩm để đảm bảo sức khỏe. Nếu muốn, chúng ta có thể ăn bán chay, ví dụ tuần ăn chay 1 bữa. Hoặc như nhiều người đang thực hiện đó là ăn chay vào ngày rằm, mùng 1 đầu tháng, không nên ăn chay trường.
Tôi xin nhắc lại không có thực phẩm nào là hoàn hảo và chúng tôi luôn khuyến cáo mỗi ngày nên chế biến để lấy được dinh dưỡng trong khoảng 15-20 loại thực phẩm, như vậy mới có hy vọng không bị thiếu hụt dinh dưỡng.
Chưa kể, hiện nhiều thực phẩm không lành mạnh, an toàn nên việc ăn đủ 15-20 loại thực phẩm vẫn có nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng, huống chi là ăn chay trường. Do vậy, ăn chay trường là chế độ ăn không được cổ vũ, khuyến khích.
Tốt nhất, bạn nên khuyên mẹ hãy ăn đa dạng thực phẩm, vì có thể cân chưa giảm nhưng trên da của mẹ bạn đã có những tác động của việc ăn không đủ chất. Nếu mẹ bạn vẫn quyết định phải ăn chay, bạn cũng khuyên nên ăn bán chay, không nên ăn chay trường, nhất là người lớn tuổi, cơ thể cần dinh dưỡng để chống chọi bệnh tật.
Mọi thắc mắc của bạn độc về các vấn đề sức khỏe sẽ được các chuyên gia tư vấn trong những bài tiếp theo. Mời quý độc giả đón đọc các bài Hỏi đáp bác sĩ vào các ngày thứ 3 - 5 hàng tuần trên mục Sức khỏe. |
Tin liên quan
Nhiều người lựa chọn ăn chay mà chưa chắc đã hiểu hết ăn chay có tác dụng gì, những tác hại của việc ăn chay hay những lưu ý cần biết khi ăn...
Dù được rất nhiều người yêu thích, song dâu tây, cải bó xôi, cải xoăn,... lại nằm trong danh sách 12 loại rau củ, trái cây có chứa dư lượng...
Áp dụng chế độ ăn thực dưỡng được tuyên truyền trên mạng chỉ với gạo lứt, muối vừng trong 49 ngày chữa bệnh, song đến ngày thứ 41, người phụ...
Một bé gái đã được cha mẹ cho ăn chay hoàn toàn suốt 19 tháng kể từ khi chào đời khiến bé gái bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng.
Tin bài cùng chủ đề Chế độ ăn ảnh hưởng sức khỏe
Nhiều giả thiết khoa học cho rằng, hầu hết các bệnh mãn tính, chẳng hạn như tim mạch, tiểu đường, ung thư, viêm khớp,... đều bị ảnh hưởng bởi quá trình lão hóa. Vậy nên, việc giải quyết quá...