Tâm lý của trẻ ở tuổi dậy thì rất khó đoán nên các cha mẹ cần trang bị cho mình những kiến thức để giúp trẻ phát triển tốt cả về thể chất và tâm lý.
Khi bước vào độ tuổi dậy thì, những thay đổi về tâm sinh lý khiến các bé gái vô cùng lo lắng. Đó là lúc bé có những thay đổi về cơ thể như kinh nguyệt, phát triển ngực,... Giai đoạn trẻ bước vào tuổi dậy thì được xem là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời và có thể gặp những vấn đề mà không phải bất cứ bậc phụ huynh nào cũng có thể hiểu rõ.
Rất nhiều vấn đề về sức khỏe trẻ vị thanh niên mà các phụ huynh gửi tới sẽ được Tiến sĩ - Bác sĩ Đỗ Minh Loan - Trưởng khoa Sức khỏe Vị thành niên (Bệnh viện Nhi Trung ương) giải đáp.
Chào bác sĩ, con gái tôi 13 tuổi trước đây cháu thường rất vui vẻ và hòa đồng, thích chơi với em gái 3 tuổi. Nhưng 2 tháng gần đây, cháu rất ít nói, về nhà là chui vào phòng tới giờ ăn cơm mới thấy mặt cháu.
Có lần tôi vô tình nghe thấy cháu khóc trong phòng, cho dù tôi hỏi thế nào cháu cũng không nói. Xin hỏi bác sĩ có phải con tôi bị trầm cảm tuổi dậy thì không? Phải làm sao để tôi có thể giúp cháu?
Các dấu hiệu chị nói về cháu chúng tôi thấy tâm lý, tình cảm của cháu là có vấn đề. Còn có phải trầm cảm hay không thì chúng tôi cần phải có thông tin cụ thể hơn nữa để đánh giá. Ví dụ ngoài việc không giao lưu, khóc…thì các hoạt động khác như ăn ngủ, sắc mặt như thế nào. Tuy nhiên, nếu sự việc đã diễn ra 2 tháng là có vấn đề, cần phải đưa đi khám.
Con gái tôi năm nay 15 tuổi, 1 năm gần đây cháu rất hâm mộ một nhóm nhạc bên Hàn Quốc, khắp phòng của cháu đều dán kín tranh ảnh của nhóm nhạc này.
Có lần tôi còn phát hiện cháu trốn học để đi đón thần tượng và bỏ tiền tiêu vặt ra mua rất nhiều đồ của thần tượng. Vì chuyện này tôi đã tức giận và vứt hết những món đồ đó đi, kể từ đó cháu lúc nào cũng ủ dột và không chịu nói chuyện với tôi.
Thưa bác sĩ, liệu việc con tôi quá cuồng một thần tượng nào đó có phải là chứng bệnh gì không?
Các bạn trẻ có thể có thần tượng riêng của mình, nếu không làm quá mức thì không có vấn đề gì. Trường hợp này mẹ đã can thiệp quá mức là vứt hết đồ đạc, tranh ảnh của con đi là hơi thô bạo. Từ đó sẽ tạo căng thẳng, stress cho con, lâu dần tích tụ lại sẽ ảnh hưởng đến các vấn đề tâm sinh lý khác.
Trường hợp này, bố mẹ nên hiểu tâm lý con, có thể ngồi chia sẻ, tâm sự với con để hiểu nhau hơn. Xét về mặt tác động thì người con mới lấy tiền tiêu vặt đi mua đồ, chứ chưa phải ăn trộm cắp gì. Còn việc cuồng thần tượng như vậy không ai khẳng định là chứng bệnh cả.
Thưa bác sĩ, tôi là mẹ đơn thân, con gái tôi học lớp 9, gần đây tôi vô tình phát hiện tin nhắn tình cảm của cháu với một người đàn ông gần 30 tuổi.
Tôi đã cấm đoán cháu không được tiếp tục nhưng con bé nói rằng nó thích yêu những người đàn ông lớn tuổi. Thưa bác sĩ liệu có phải con gái tôi có sự lệch lạc về chuyện tình cảm không?
Hiện nay không ai xếp việc người trẻ yêu người hơn tuổi là lệch lạc tình cảm. Đây đơn thuần chỉ là tình cảm nam nữ, tuy nhiên để một bạn trẻ yêu người nhiều tuổi thì dễ dẫn đến khó kiểm soát tình huống.
Bởi khi yêu một người có quá nhiều kinh nghiệm, chín chắn thì dễ bị dẫn dắt ví dụ như dụ dỗ quan hệ tình dục. Trường hợp này người mẹ từ từ động viên, chia sẻ, phân tích để con hiểu được những vấn đề, thậm chí hệ lụy phía sau.
Chào bác sĩ, con gái tôi đang học lớp 6 và cháu là một nạn nhân của bạo lực học đường. Tôi đã chuyển trường cho cháu nhưng tâm lý của cháu vẫn không tốt, thường xuyên lo sợ và rất dễ khóc nếu bất cứ ai to tiếng với cháu. Tôi lo sợ con gái mình bị bệnh tâm lý, tôi phải làm sao để giúp cháu vượt qua?
Trường hợp này bắt buộc phải đến bệnh viện khám để có những đánh giá. Thậm chí cần phải có trị liệu, dùng thuốc để cải thiện tình trạng của con bạn.
Chào bác sĩ, con gái tôi năm nay 13 tuổi, ở nhà cháu rất ngoan, nghe lời bố mẹ, chưa bao giờ nói tục chửi bậy. Tuy nhiên tuần trước, cô giáo gọi điện cho tôi phản ánh cháu ở lớp đã bắt nạt một bạn nữ và còn hay trốn học ra ngoài chơi.
Tôi rất lo lắng không hiểu tại sao con gái tôi khi ở nhà và đi học lại khác nhau như vậy, có phải con gái tôi có vấn đề gì về tâm lý?
Đối với trường hợp này cũng phải đến bệnh viện để khám. Bởi khi phải có bực bội gì thì mới thể hiện ra ngoài như vậy.
Thưa bác sĩ, nghiện dùng điện thoại di động và máy tính có phải một dạng bệnh không? Con gái tôi học lớp 5, mỗi khi tôi tịch thu điện thoại của cháu, cháu sẽ nổi nóng, không chịu học hành. Làm sao để tôi có thể giúp cháu bớt nghiện điện thoại?
Hiện nay WHO xét nghiện game hay máy tính là chứng bệnh tâm thần với những tiêu chí đánh giá. Từ việc nghiện này sẽ có những biểu hiện tâm lý như cáu kỉnh, bực bội, chán ăn, học hành xa sút…Đây là vấn đề cần phải đến gặp bác sĩ để can thiệp, có hướng xử lý kịp thời.
Chào bác sĩ, con gái lớn nhà tôi năm nay 14 tuổi, cháu mới có kinh nguyệt, nhưng chu kỳ của cháu không được đều đặn, có tháng bị rất nhiều, có tháng rất ít, thậm chí có khi 2 tháng mới có 1 lần, mỗi khi hành kinh cháu thường bị đau bụng đến tím tái mặt mày.
Tôi cảm thấy rất lo lắng, trước đây lúc dậy thì tôi chưa từng bị như vậy, mong bác sĩ hãy giải đáp giúp tôi tình trạng rối loạn này của cháu có sao không và có cách chữa rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì nào hiệu quả hay không? Xin cảm ơn bác sĩ
Cháu nhà chị năm nay 14 tuổi, theo như chị nói thì cháu đã có kinh nguyệt nhưng tôi không rõ là cháu có kinh nguyệt được bao nhiêu lâu. Ví dụ nếu có kinh nguyệt 1 đến 2 năm đầu thì chu kỳ kinh nguyệt chưa có đều. Tuy nhiên về nguyên tắc rối loạn này không có ảnh hưởng gì đối với sinh hoạt và học tập thì mình theo dõi bằng hình thức lập sổ theo dõi xem chu kỳ bao lâu xuất hiện lại, ra máu kinh như thế nào…
Trong trường hợp quá trình ra máu kinh bị kéo dài hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập của cháu mà như chị viết là đau bụng đến tím tái mặt mày thì nên đưa đi khám để chúng tôi xem có tổn thương nào khác không, hay cần hỗ trợ thuốc gì hay không để giảm bớt khó chịu, đau bụng của cháu để trở lại hoạt động bình thường.
Chào bác sĩ cháu nhà tôi năm nay 15 tuổi nhưng lại chưa có kinh nguyệt thì có sao không? Như thế nào thì bị coi là dậy thì muộn và dậy thì muộn có ảnh hưởng gì tới sức khỏe của cháu sau này không?
Để có thể tư vấn được rõ hơn thì chúng tôi cần biết cháu vừa tròn 15 tuổi hay đã qua 15 tuổi rồi. Còn trong trường hợp qua 15 tuổi chưa có kinh nguyệt thì được xếp vào tình trạng vô kinh nguyên phát. Nguyên nhân dẫn đến vô kinh nguyên phát có rất nhiều, trường hợp này thì cần đưa đến cơ sở y tế để được kiểm tra kỹ lưỡng.
Con em năm nay học lớp 1,vừa rồi em tắm cho cháu thì sờ ngực cháu thì thấy có hòn cứng, hỏi cháu có đau không cháu nói có. Nhưng được 1 tuần em sờ lại thì cháu bảo hết đau.
Em rất hoang mang lo lắng sợ cháu có biểu hiện của dậy thì sớm. Theo bác sỹ cháu như vậy có gọi là dậy thì sớm không ạ, nếu dậy thì sớm thì em phải làm gì và đi khám ở đâu?
Theo như bạn miêu tả thì con bạn học lớp 1, tức là đang 6 tuổi. Nếu 6 tuổi mà ngực đã phát triển thì cần phải đi kiểm tra. Còn việc có phải dậy thì sớm hay không qua thăm khám chúng tôi mới có thể kết luận. Biết đâu, đây không phải dậy thì mà là biểu hiện của bệnh lý khác.
Chào bác sĩ, tôi nghe nói có một số thực phẩm như sữa ong chúa, đồ chiên rán, nội tạng hay thậm chí là thói quen bật đèn khi ngủ cũng gây dậy thì sớm ở trẻ, điều này có đúng không ạ? Vì con gái tôi mới học lớp 2 và cháu rất thích ăn các món như xúc xích rán, cánh gà rán.
Tất cả vấn đề bạn nêu trên hiện chưa có nghiên cứu nào khẳng định là nguyên nhân dẫn đến dậy thì sớm. Tuy nhiên, những loại đồ ăn nhanh như nói trên cần phải ăn uống có điều độ, tốt nhất là thực hiện theo lời khuyên bác sĩ.
Con gái tôi 14 tuổi đang dậy thì nhưng cháu cao chưa tới 1m50, thấp hơn so với bạn bè cùng lớp, tôi lo lắng cháu sẽ bị thấp lùn. Có cách nào để giúp trẻ tăng chiều cao trong độ tuổi dậy thì không thưa bác sĩ?
Với thông số này thì rất khó để trả lời. Thứ nhất bạn cần phải cho chúng tôi số tuổi chính xác như 14 tuổi bao nhiêu tháng, chiều cao chưa đến 1m50 cụ thể là bao nhiêu… Để có kiểm tra, bạn có thể tìm hiểu bảng đo chiều cao theo độ tuổi của tổ chức Y tế thế giới để biết được con mình có bị thấp hơn so với chuẩn hay không.
|
Quý độc giả có thể gửi mọi thắc mắc liên quan tới các vấn đề sức khỏe về mail bandoc@eva.vn để được các chuyên gia giải đáp. |
