Bánh phu thê từ lâu là loại bánh truyền thống trong các đám cưới hỏi của người dân đồng bằng Bắc Bộ. Bánh màu vàng tươi bắt mắt, ăn dẻo, nhân đậu xanh vị ngọt đậm đà cho câu chuyện đượm tình nồng thắm.
Theo truyền thuyết, tên bánh phu thê là do vua Lý Anh Tông đặt. Bánh phu thê được sử dụng trong lễ cưới hỏi như một lời chúc phúc cho cô dâu chú rể trăm năm hạnh phúc bền chặt. Đu đủ trong phần vỏ bánh được ví như sợi tơ hồng se duyên cho cô dâu chú rể, lạt hồng buộc chặt bánh để gắn kết hạnh phúc bền lâu.
Để thưởng thức món bánh thơm ngon này, ngày thường bạn cũng có thể mua ở các hàng quán, tuy nhiên, chính tay bạn cũng có thể làm ra món này với cách làm bánh phu thê theo công thức cổ truyền dưới đây.
Nguyên liệu làm bánh phu thê
- 300g bột nếp cái hoa vàng
- 150g đỗ xanh
- 50g cơm dừa
- 10g bột dành dành
- 200g đu đủ xanh
- 150g đường trắng
- 200ml nước ấm
- 20g hạt sen khô
- Lá chuối, lá dong
- Lạt đỏ
Cách làm bánh phu thê
Bước 1: Làm vỏ bánh phu thê
- Đu đủ nạo sợi nhỏ rồi cho vào ngâm nước muối trong 30 phút rồi vớt ra, để cho ráo hết nước.
Đu đủ nạo sợi nhỏ
- Cho bột dành dành vào tô rồi đổ 200ml nước ấm vào khuấy đều. Cho đu đủ đã nạo vào thau sạch, cho 50g đường trắng vào sau đó đổ nước dành dành vào trộn đều lên. Vừa trộn vừa bóp cho đu đủ ngấm đường và quện màu vàng của dành dành.
Trộn đu đủ với đường và nước dành dành
- Đổ bột nếp vào chậu đu đủ đã bóp với dành dành rồi tiếp tục dùng tay bóp, nhào bột liên tục trong 15 phút sau đó để bột nghỉ trong 30 phút.
Đổ bột nếp vào chậu đu đủ đã trộn với nước dành dành
Bước 2: Làm nhân bánh
- Đậu xanh rửa sạch, ngâm nước trong 4 tiếng rồi vo sạch cho vào nồi hấp chín rồi đổ ra tô, tiếp theo cho 100g đường trắng còn lại vào, dùng thìa dầm nhuyễn sau đó trộn đều với 50g cơm dừa nạo sợi nhỏ rồi vo tròn lại thành từng viên cỡ quả bóng bàn.
Đậu xanh dầm nhuyễn trộn dừa nạo sợi nhỏ
Nặn nhân bánh thành hình tròn
- Đặt nhân bánh vào lòng bàn tay, nhấn nhẹ cho hơi dẹt xuống rồi nhét 4 góc 4 hạt sen vào rồi để ra khay. Cứ thế nặn bánh đến khi nào hết nhân thì thôi.
Nhét 4 hạt sen vào bốn góc của nhân bánh Phu Thê
Bước 3: Nặn bánh phu thê
- Bột bánh sau khi để nghỉ 30 phút, cho vào nhào kỹ lại một lần nữa trong 5 phút để vỏ bánh dẻo mềm. Nếu bột rắn thì cho thêm nước rồi nhào cho dẻo.
- Chia bột thành các miếng tròn nhỏ cỡ nắm tay rồi nặn cho dẹt ra, đặt nhân bánh lên trên rồi vo kín các mép lại sau đó nắn nhẹ thành hình vuông.
Nặn bánh phu thê
Bước 4: Gói bánh phu thê
- Lá chuối rửa sạch đem phơi cho mềm lá hoặc hơ qua lửa rồi mới đem gói bánh. Cắt lá thành hình chữ nhật, kích thước 15cm x 30cm. Lớp trong cùng quết một lớp dầu ăn mỏng để khi bóc bánh không bị dính vỏ.
Gói bánh
- Đặt lá chuối theo chiều dọc rồi để nhân bánh vào ở vị trí ⅓ của lá sau đó cuộn lại. Bọc tiếp một lớp lá chuối theo chiều ngang sau đó đặt vào tấm lá chuối to rồi gói chặt lại. Lấy dây buộc cố định hình chữ thập, cứ thế gói cho tới hết bánh.
Bánh đã gói xong
Bước 5: Hấp bánh
- Đặt nồi hấp lên bếp, đổ nước vào nồi rồi đặt bánh vào khay hấp, hấp trong 2 tiếng là bánh chín.
Cho bánh vào hấp
- Bánh mới hấp xong bóc ra sẽ bị dính và chảy, chính vì vậy lấy bánh ra chưa ăn vội mà để bánh nguội hẳn mới bóc bánh ra thưởng thức.
Bánh phu thê thành phẩm đã chín sau khi hấp
Bánh phu thê chín có màu vàng tươi, bánh ăn dẻo dẻo, vị ngọt mà không ngấy, bùi bùi của nhân đậu xanh dừa và giòn sần sật của đu đủ tạo nên loại bánh đặc sản trứ danh Bắc Ninh.
Buộc bánh truyền thống
Sau khi hấp xong, để giống với kiểu bánh truyền thống người dân Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh hay làm. Đặt bánh vào giữa lá dong tươi sau đó gấp 2 mép lá theo chiều dài rồi gói cuộn 2 đầu lại. Gói xong, đặt 2 bánh chồng lên nhau sau đó dùng lạt hồng buộc chặt cho đúng với hình thức bánh Phu Thê truyền thống.
Gói bánh phu thê đúng kiểu truyền thống
