Trong văn hóa ẩm thực của người Việt, có những món ăn chỉ cần nhắc tên đã đủ để khiến mọi người nghĩ ngay đến Tết. Thế nhưng ở mỗi vùng miền lại có những món ăn đặc trưng cho Tết khác nhau. Hãy cùng khám phá xem mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam có gì?
Bánh tét
Nếu như ở miền Bắc không thể nào thiếu được bánh chưng mỗi dịp Tết đến xuân về thì miền Nam lại chuộng bánh tét nhiều hơn. Bánh tét miền Nam tượng trưng cho sự no ấm từ đời này qua đời khác, vì vậy người dân miền Nam coi đây là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết. Cũng giống như bánh chưng, bánh tét có nhiều loại như: Bánh tét mặn, bánh tét nhân thập cẩm, bánh tét ngọt, bánh tét chay.
Muốn có những chiếc bánh tét ngon người ta thường sử dụng lá cẩm ngon, nếp mù u dẻo tròn. Gạo nếp phải được vo sạch và để ráo nước rồi đem xào với nước cốt dừa và nước lá cẩm. Còn phần nhân bánh gồm các nguyên liệu: Chuối, đậu xanh, giò lợn bắc thẻo, thịt, trứng, nấm. Chiếc bánh được gói thành đòn dài sau đó đem luộc. Bánh chín được cắt ra thành từng lát, khi đó những lát có màu tím thẫm của chuối, màu trắng của mỡ, màu đỏ cam của trứng vịt muối và màu vàng của đậu. Người miền Nam thường ăn bánh tét cùng thịt kho tàu, dưa cải, củ kiệu để tăng khẩu vị.
Thịt kho nước dừa
Một món ăn mặn khác không thể thiếu trong danh sách món ăn ngày tết miền Nam chính là thịt kho dừa. Món ăn này khác với thịt kho tàu ở chỗ chúng được sử dụng rất nhiều nước dừa khiến món ăn đặc, sánh thơm và béo ngậy. Thịt ba chỉ xen cả nạc cả mỡ đem cắt miếng vừa ăn rồi nêm gia vị đậm đà nấu đến khi chín thì cho trứng cút vào hầm chung với nước cốt dừa đặc. Để rửa liu riu cho đến khi cạn và sệt thì có thể thưởng thức ngay với cơm trắng.
Với món ăn ày, thịt được cắt miếng vuông kho cùng trứng vịt tròn mang ý nghĩa âm dương hòa hợp , ấm áp, đầy đủ, đoàn viên. Chính vì vậy từ lâu đây đã là biểu tượng đặc trưng trong mâm cơm ngày Tết của người miền Nam.Chỉ cần nhấp môi một miếng thịt kho vàng rụm ăn kèm dưa chua hoặc củ kiệu muối thôi chắc chắn bạn sẽ cảm nhận ngay được hương vị Tết chảy tràn trong người đó!
Canh khổ qua nhồi thịt
Theo quan niệm dân gian, món canh khổ qua ngày Tết thể hiện mong muốn cho điều cơ cực của năm cũ qua đi và cầu cho sự may mắn tốt đẹp hơn sẽ đến vào trong năm mới. Đây là món ăn hoàn toàn đặc trưng của người miền Nam bởi ở ở miền Bắc mâm cơm ngày Tết không có món này.
Mặc dù canh khổ qua đắng nhưng đối với người miền Nam, đó là đặc trưng của vùng miền họ, là nét văn hóa cần được giữ gìn, đồng thời còn có tác dụng giải ngán trong những ngày Tết nhờ đặc tính giải nhiệt, thải độc.
Món canh khổ qua được nấu từ những nguyên liệu chính là: Khổ qua tươi, thịt băm, xương hầm. Trái khổ qua tươi sau khi cạo bỏ ruột được nhồi thịt băm vào, sau đó cho vào canh xương nêm nếm gia vị rồi nấu. Tuy nhiên, mỗi nhà lại có cách nhồi nhân khổ qua khác nhau, có thể là nhân thịt bằm hoặc cho thêm cá xay, mộc nhĩ hoặc cà rốt.
Bánh tráng cuốn
Mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam còn có một món ăn quen thuộc không thể thiếu là món bánh tráng cuốn. Món ăn này đúng là ở miền Bắc cũng có, thế nhưng đó không phải là đặc trưng ngày Tết của người miền Bắc, vì họ kiêng kỵ việc ăn tôm vào những ngày đầu năm.
Để có được từng miếng bánh tráng trắng phau cần phải chọn loại gạo ngon đem ngâm rồi xay thành bột, rồi sau đó được tráng thành từng miếng dùng để cuốn với thức ăn. Món ăn này vô cùng thú vị và đặc biệt ở chỗ chúng được sử dụng nguyên liệu rất đa dạng. Thịt, cá, tôm kết hợp với các loại rau, trái cây và bún cùng bánh cuốn mềm mướt chắc hẳn sẽ là một trong những món ăn ngày tết hấp dẫn cho bạn cái tết trọn vẹn và đầy đủ hơn. Ngoài ra, món ăn này sẽ ngon hơn nếu được dùng với nước chấm mang hương vị của miền Nam, nó sẽ cho ta cảm giác mát mà không bị ngán.
Củ kiệu muối
Mâm cỗ ngày Tết hầu hết đều là những món ăn nhiều dầu mỡ và chất béo vì thế một món ăn có vị chua để giải ngán như củ kiệu muối là không thể thiếu. Ở miền Nam món ăn này thường có vị chua và ngọt nhiều hơn cũng như được muối kèm cùng nhiều loại nguyên liệu khác như cà rốt và su hào giúp dưa món đa dạng hơn. Dưa kiệu muối với đường nhanh lên men và có độ giòn dai cực kì hấp dẫn. Cách muối vô cùng đơn giản và chỉ sau 2 đến 3 ngày là có thể thưởng thức được ngay. Dưa kiệu muối giúp cho ngày Tết thêm ngon miệng và bớt ngán hơn rất nhiều.
Để làm được món này, củ kiệu chỉ cần làm sạch rồi đem phơi, sau đó cho củ kiệu vào lọ. Khi cho củ kiệu thì cứ 1 lớp củ kiệu cho vào đó 1 lớp đường cát trắng sau đó đậy kín lại để củ kiệu tự chảy ra nước, ngâm khoảng chừng 10 ngày là có thể ăn được, nếu muốn củ kiệu chua hơn thì để thêm một hai ngày nữa là được. Củ kiệu chua trộn với tôm khô ăn kèm với bánh tét thì ngon hết ý, nó sẽ cho vị thơm, ngọt hòa quyện vào nhau.
Chả giò
Mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam cũng giống như những miền khác đều phải có món chả giò hay còn gọi là chả nem. Ngày Tết mặc dù có rất nhiều món ăn ngon nhưng người ta khó mà quên được hương vị thơm ngon, giòn tan trong miệng của món ăn này. Chả giò miền Nam ngoài nhân mặn thông thường còn có loại nhân được làm từ hoa quả rất đặc biệt cho ta một mùi vị mới vô cùng lạ miệng.
Để làm được những chiếc chả giò ngon chuẩn vị cần chọn được những nguyên liệu tươi ngon như: Thịt heo xay, tôm tươi đã bóc vỏ,... Món chả giò ăn kèm với rau sống và nước tương được pha chế theo tỷ lệ nhất định đã làm cho món ăn được ngon hơn.
Khám phá mâm cỗ ngày Tết của từng vùng miền mới thấy văn hóa ẩm thực của Việt Nam vô cùng đa dạng và hấp dẫn. Chúc các bạn đọc của Eva một năm mới ngập tràn niềm vui và hạnh phúc bên gia đình!