Cũng theo anh Phúc Hà, mắc nhung dù là quả dại song có giá vô cùng đắt đỏ. Theo đó những chùm quả vừa độ chín tròn đều, béo múp, xanh đậm được bán từ 150.000 – 200.000 đồng/kg.
Mắc nhung là loại cây mọc tự nhiên, khi quả chín rụng xuống và phát triển thành cây non, mọc thành từng đám, leo quanh các thân cây hoặc bò lan dưới mặt đất, càng chỗ đất ẩm gốc hoặc thân cây càng to thì quả càng sai. Chúng có đặc điểm: thân dây leo; chùm quả mọng như chùm nho, quả bé bằng hạt đu đủ, ken đặc trong màu lá xanh thẫm.
Anh Lò Phúc Hà (35 tuổi, Sơn La) cho biết: “Mắc nhung là loại quả đặc sản chỉ có ở Phù Yên quê mình. Cứ vào tháng 10 hằng năm, chúng bắt đầu rộ trên nương trong rẫy. Người đồng bào thường hái chúng ở vách đá dọc các bìa rừng hoặc nương dong riềng.
Mắc nhung có đặc điểm: thân dây leo; chùm quả mọng như chùm nho, quả bé bằng hạt đu đủ, ken đặc trong màu lá xanh thẫm.
Xưa mắc nhung có nhiều lắm, bà con hái về dùng trong các bữa cơm hằng ngày. Thậm chí chúng có đầy mà người ta hái không xuể. Ngày nay, nhiều người biết đến loại quả dại này nên chúng được bày bán khắp các chợ trong huyện hoặc trên trang thương mại điện tử, chợ mạng”.
Cũng theo anh Phúc Hà, mắc nhung dù là quả dại song có giá vô cùng đắt đỏ. Theo đó những chùm quả vừa độ chín tròn đều, béo múp, xanh đậm được bán từ 150.000 – 200.000 đồng/kg. Sở dĩ chúng có giá chát như vậy vì chỉ có một mùa trong năm, rất sạch và thơm ngon.
“Mắc nhung được coi là thực phẩm sạch, tự nhiên nên rất nhiều người mua về chế biến thành món ăn. Khi đó nó sẽ có vị đắng nhưng bùi, thơm ngậy... Người dân quê mình thường chế biến chúng thành cháo mắc nhung. Cụ thể: mắc nhung tươi được nhặt bỏ cuống, rửa sạch cho đến khi ráo nước. Sau đó họ bắc chảo nóng rồi cho thịt băm vào đảo đều đến khi vàng ươm thì dùng bột gạo nếp pga với nước, khuấy đều và đổ vào nồi nấu đến khi chín. Xong xuôi, họ cho gia vị và quả mắc nhung vào là có thể thưởng thức được”, người đàn ông quê Sơn La nói.
Mắc nhung được coi là thực phẩm sạch, tự nhiên nên rất nhiều người mua về chế biến thành món ăn.
Trong phong tục của người Phù Yên, cháo mắc nhung vừa là món ăn khai vị vừa là món chính trong bữa ăn. “Ai chưa ăn cháo mắc nhung sẽ nghĩ nó đăng đắng nhưng nếm thử rồi mới ấn tượng với hương vị của nó. Bạn chỉ cần từ từ thưởng thức sẽ cảm nhận được vị đắng hòa với vị ngọt của thịt, vị cay cay của hạt tiêu... Nói chung tất cả tạo nên hương vị vô cùng đặc biệt mà chỉ có vùng Phù Yên mới có”, anh Phúc Hà cho hay.
Ngoài món cháo, mắc nhung còn được dùng trong chế biến thành món ăn khác như chỉ cần mắc nhung thêm chút gừng, trộn với thịt lợn băm, bột gạo nếp, gia vị, xâm xấp nước vừa đủ ngấm, túm vào lá chuối buộc chặt vùi trong tro bếp nóng, hoặc đồ khoảng 40 phút sẽ có món ăn sền sệt, ngăm ngăm đắng, thơm cay hấp dẫn và chấm với xôi rất hợp khẩu vị.
Ngoài quả, ngọn non và lá mắc nhung già phơi khô cũng dùng để chế biến các món canh, hoặc nấu cháo ăn khá ngon.
