Chuyên gia hành vi tài chính Jacquette M. Timmons, tác giả của cuốn sách "Financial Intimacy" cho biết: "Chúng ta thích nghĩ mình là người lý trí khi nói đến tiền bạc nhưng các quyết định của chúng ta lại được định hình bởi các yếu tố kích hoạt tâm lý và
Tiết kiệm nghe có vẻ dễ nhưng từ lời nói đến hành động lại là một câu chuyện. Chuyên gia hành vi tài chính Jacquette M. Timmons, tác giả của cuốn sách "Financial Intimacy" cho biết: "Chúng ta thích nghĩ mình là người lý trí khi nói đến tiền bạc nhưng các quyết định của chúng ta lại được định hình bởi các yếu tố kích hoạt tâm lý và cảm xúc."
Sự thật là một số hoạt động tưởng chừng có thể giúp bạn tiết kiệm như có nhiều mục tiêu tiết kiệm khác nhau, tập trung vào cách thức cụ thể để tiết kiệm, thực tế lại gây phản tác dụng, có thể khiến bạn chi tiêu nhiều hơn. Dưới đây là những mẹo tâm lý đã được nghiên cứu nhằm giúp bạn thúc đẩy việc tiết kiệm nhanh hơn, hiệu quả hơn.
1. Tập trung vào lý do bạn muốn tiết kiệm
Nếu bạn muốn kiếm được nhiều tiền hơn, có vẻ như tìm đến các cách thức tiết kiệm là điều đầu tiên mọi người vẫn làm. Tuy nhiên, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Người tiêu dùng đã phản bác lại quan điểm đó.
Theo nghiên cứu của họ, những người tìm hiểu lý do vì sao họ muốn tiết kiệm tiền (để có thể ra ở riêng, để nghỉ hưu thoải mái hoặc thực hiện chuyến du lịch hằng mơ ước) đã tiết kiệm được nhiều hơn những người chỉ tập trung vào việc tìm hiểu cách cắt giảm chi tiêu như đi mua sắm ít thường xuyên hơn.
Việc lập kế hoạch tiết kiệm và thực hiện sẽ hiệu quả hơn khi bạn luôn giữ một tâm trí cởi mở và nhắc nhở bản thân về lý do tại sao mình muốn đạt được mục tiêu đó.
2. Khai thác sức mạnh của bạn
Theo nghiên cứu của Đại học Stanford, bạn càng cảm thấy mình mạnh mẽ hơn trước khi đưa ra quyết định tài chính, bạn sẽ càng tiết kiệm được nhiều tiền hơn. Trước khi ngồi xuống với cố vấn tài chính của bạn hoặc bắt đầu một chuyến mua sắm, hãy nghĩ lại khoảng thời gian bạn cảm thấy mình đang ở trên đỉnh cao. Đó có thể là lần đề nghị tăng lương, thăng chức thành công hoặc bất cứ điều gì khác. Các tác giả nghiên cứu đã kết luận: “Những người cảm thấy có quyền lực sẽ coi tiết kiệm tiền như một phương tiện để duy trì trạng thái quyền lực hiện tại”.
3. Viết thành văn bản
Đây chính là một thay đổi nhỏ nhưng có thể tạo nên sự khác biệt lớn trong việc bạn có đạt được thành công trong việc tiết kiệm hay không: Thay vì chỉ nghĩ về các mục tiêu tiết kiệm của mình, hãy ghi chúng ra.
Nghiên cứu của Tiến sĩ Gail Matthews đến từ Đại học Dominica cho thấy những người viết ra mục tiêu của họ thành công hơn đáng kể trong việc đạt được mục tiêu so với những người chỉ đơn giản là nghĩ về chúng. 61% "nhà văn" đã hoàn thành mục tiêu của họ và con số này ở "nhà tư tưởng"chỉ là 43%.
Sau đó, hãy theo dõi tiến trình của bạn bằng cách sử dụng các ứng dụng, bảng tính hay đơn giản là một cuốn sổ. Thay vì để mọi thứ trừu tượng, chung chung, hãy khiến chúng trở nên cụ thể nhất.
4. Làm cho việc tiết kiệm trở nên thú vị
Việc cắt giảm hơn nữa, chi tiêu ít hơn, tiết kiệm nhiều hơn... nghe có vẻ không thú vị lắm phải không? Timmons giải thích điều này rằng: “Chúng ta thường liên hệ việc tiết kiệm tiền với cảm giác thiếu thốn, với việc phải từ bỏ những thứ mà mình yêu thích. Điều đó ngắn cản chúng ta có động lực để tiếp tục."
Vì vậy, hãy cố gắng khiến việc tiết kiệm này trở nên thú vị nhất có thể và bạn sẽ tiết kiệm được nhiều tiền hơn. Hãy bắt đầu bằng cách tạo ra một quy trình định kỳ hàng tháng đánh giá khoản tiết kiệm một cách vui vẻ như xỏ chân vào đôi dép trong nhà yêu thích, thắp một vài ngọn nến và rót cho mình một tách trà thơm ngon.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Tâm lý cho thấy việc phát triển thói quen tiết kiệm tiền thường xuyên sẽ giúp bạn tiết kiệm hiệu quả hơn. “Theo nghiên cứu của chúng tôi, bất kỳ nỗ lực nào để tự động hóa quy trình đều có thể làm tăng số tiền tiết kiệm", tác giả nghiên cứu Uptal Dholakia, Giáo sư tại Đại học Rice, cho biết.
Tiếp theo, hãy tự thưởng cho bản thân mỗi khi bạn đạt được 1 cột mốc quan trọng. Timmons nói: “Mọi người có xu hướng tập trung vào việc họ còn cách xa mục tiêu thế nào song điều quan trọng là ghi nhận những gì bản thân đã làm được."
Đó có thể là một bữa ăn ngon lành kỷ niệm những thành công bước đầu như 10 triệu đồng tiết kiệm đầu tiên hay một buổi chăm sóc móng, xem phim tối với bạn bè khi đạt được 20 triệu đồng tiết kiệm. Điều này sẽ giúp bạn có nhiều khả năng gắn bó hơn với các mục tiêu tiết kiệm của mình.
5. Tìm bạn cùng tiến
Khi bạn chỉ có một mình, bạn sẽ rất dễ từ bỏ các mục tiêu tiết kiệm. Nghiên cứu của Matthews cho thấy rằng chúng ta có nhiều khả năng thực hiện khi người nào đó bắt ta phải chịu trách nhiệm. 76% những người tham gia nghiên cứu – những người thường xuyên gửi báo cáo tiến độ hàng tuần cho bạn hỗ trợ đã thành công.
Vì vậy, hãy nhờ một người bạn thân hoặc người nào đó quan trọng với bạn giúp bạn trong việc thực hiện kế hoạch của mình. Đó có thể là những buổi gặp nhau để trò chuyện về tiền bạc hoặc đơn giản là tin nhắn vào mỗi cuối tuần để báo cáo về tình trạng tiết kiệm của bạn.
6. Thu hẹp sự tập trung của bạn
Trong một nghiên cứu của Đại học Toronto, những người chỉ có 1 mục tiêu tiết kiệm có khả năng chi tiêu tốt hơn những người có nhiều mục tiêu. Nếu bạn chỉ có 1 mục tiêu, bạn sẽ tập trung hơn vào hành động, giúp bạn tiết kiệm nhiều hơn. Việc suy nghĩ quá nhiều về mục tiêu nào quan trọng hơn khiến chúng ta dễ thất bại.
