Dù chỉ ăn một số loại rau nhưng người mắc bệnh gút vẫn bị đau khớp ngón chân cái là nguyên nhân vì sao? TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Viện Dinh dưỡng Quốc gia sẽ lý giải điều này.
Tôi bệnh gút, mỗi khi ăn uống kể cả khi không ăn nhiều đạm, chỉ ăn một số loại rau như các loại măng, nấm, giá đỗ...cũng bị đau sưng ngón chân cái, đi lại rất khó chịu. Vậy xin bác sĩ tư vấn giúp tôi, bị gút thì nên ăn gì và kiêng gì? Sao ăn rau cũng bị sưng, đau khớp ngón chân?
Cảm ơn bác sĩ!
Bệnh gút là một loại viêm khớp, khởi phát thường đột ngột, sưng, đau và viêm các khớp. Gần một nửa số trường hợp bệnh gút thường bắt đầu từ ngón chân cái, tiếp đến là ngón tay, cổ tay, đầu gối và gót chân.
Các triệu chứng của bệnh xảy ra khi có quá nhiều acid uric trong máu. Khi nồng độ acid uric cao, các tinh thể uric sẽ có thể tích tụ trong các khớp. Quá trình này gây ra sưng, viêm và đau dữ dội.
Các cơn gút thường xảy ra vào ban đêm, sau các bữa ăn giàu đạm và kéo dài 3-10 ngày. Có tình trạng này là do 3 nguyên nhân hay gặp sau:
- Do tăng sản xuất acid uric nội sinh;
- Do giảm đào thải acid uric ở thận;
- Ăn quá nhiều thực phẩm nhiều purin như các loại thịt đỏ và thủy hải sản.
Người bị gút thường có biểu hiện đau, sưng khớp ngón chân cái.
Hàng ngày, cơ thể tạo ra acid uric sau quá trình chuyển hóa purin, được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm. Muốn kiểm soát bệnh gút, cần kiểm soát nguyên nhân, trong đó cần giảm lượng purin ăn vào.
Tránh thịt đỏ, nội tạng và rau có tốc độ tăng trưởng nhanh
Không có chế độ dinh dưỡng nào sẽ ngăn ngừa hoàn toàn cơn gút cấp, nhưng một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp bạn quản lý sức khỏe tốt hơn: duy trì cân nặng lý tưởng; thiết lập và tuân theo thói quen ăn uống lành mạnh; hạn chế thực phẩm có nhân purin; bổ sung các loại thực phẩm có thể giúp kiểm soát nồng độ acid uric.
Các loại rau có tốc độ nhanh như măng tây, giá đỗ không tốt cho người bệnh gút.
Về lý do ăn rau vẫn bị bệnh gút, các loại rau như bệnh nhân chia sẻ đều có tốc độ tăng trưởng nhanh như măng tây, măng tre, nấm, giá, dọc mùng… vì chúng làm tăng tốc độ tổng hợp acid uric trong máu.
Ngoài ra, các loại thức ăn và đồ uống có nhiều purin sẽ tăng nguy cơ bị cơn gút cấp, do đó nên tránh xa những loại thực phẩm: thịt đỏ, thịt cừu và thịt lợn; Nội tạng, phủ tạng như gan, thận, óc, lòng…; Hải sản, đặc biệt là động vật có vỏ như tôm, trai, cá cơm và cá mòi cũng vậy.
Người mắc gút cũng cần tránh uống rượu vì rượu làm gia tăng sự tạo acid uric trong gan và ngăn cản thận thải acid uric. Tránh dùng các thuốc lợi tiểu, cocticoid. Tránh ăn bánh ngọt và bánh quy vì chúng có hàm lượng chất dinh dưỡng thấp và có thể làm tăng nồng độ acid uric.
Thực phẩm tốt cho người bệnh gút
- Nên chọn các thực phẩm có hàm lượng purin thấp như: sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo và không béo, chẳng hạn như sữa chua và sữa tách béo.
- Trái cây tươi và rau quả, nên sử dụng các loại quả giàu vitamin C như dâu tây, dứa... vì chúng làm giảm tình trạng viêm hiệu quả, giúp người bệnh khỏe mạnh hơn;
- Các loại hạt, bơ đậu phộng và ngũ cốc;
- Chất béo, khoai tây, cơm, bánh mì và mì ống;
- Trứng ăn vừa phải;
- Các loại thịt như cá, thịt gà và thịt đỏ là tốt với lượng vừa phải (khoảng 100 - 120g mỗi ngày, tùy từng tình trạng của người bệnh);
Súp lơ xanh giàu chất xơ, tốt cho người bệnh gút.
- Rau xanh các loại: súp lơ xanh và rau chân vịt là những thực phẩm giàu chất xơ được khuyến khích dùng cho người bệnh gút bởi chúng có thể làm giảm hấp thu đạm từ đó giảm sự hình thành acid uric.
Nên sử dụng nhiều thực phẩm có tính kiềm như cải xanh, củ cải, bí… vì chúng có tác dụng trung hòa acid uric trong máu, làm chậm tiến triển của bệnh.
Nên uống nhiều nước mỗi ngày, nên uống 2 - 2,5 lít mỗi ngày tùy thuộc vào cân nặng, giới, tuổi… Bổ sung vitamin C khoảng 500-1000mg mỗi ngày cũng có thể giúp giảm acid uric.
Mặc dù một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp kiểm soát lượng acid uric, tuy nhiên người bệnh vẫn cần tuân thủ uống thuốc để ngăn chặn các cơn gút cấp. Đi khám định kỳ để cùng với bác sĩ tìm ra cách điều trị tốt nhất cho từng người bệnh.
