Bào tử Botulinum khó tiêu diệt ở nhiệt độ đun sôi bình thường, mà cần có nhiệt độ trên 121 độ C và đun trong khoảng thời gian nhất định.
Bào tử Botulinum khó tiêu diệt ở nhiệt độ đun sôi bình thường
Những ngày vừa qua thông tin về việc pate Minh Chay thuộc Công ty TNHH Hai Thành viên Lối sống mới (ở Đông Anh, Hà Nội) bị nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum khiến nhiều người sử dụng phải nhập viện đang khiến dư luận hoang mang, lo lắng. Theo thống kê chưa đầy đủ đã có hàng chục người phải nhập viện do nhiễm vi khuẩn này, điều đáng nói có không ít trường hợp nặng phải thở máy.
Các chuyên gia đều nhận định, việc ngộ độc vi khuẩn Clostridium botulinum là hiếm gặp, nhưng khi đã bị ngộ độc lại rất nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao. Các chuyên gia về thực phẩm cho biết, thực tế loại vi khuẩn này không chỉ có trong các loại đồ ăn chay mà nó có thể gặp ở nhiều loại thực phẩm khác.
Sự việc ăn pate Minh Chay bị ngộ độc đang thu hút nhiều người quan tâm.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Chuyên gia về công nghệ sinh học và thực phẩm cho biết, Clostridium botulinum là loại vi khuẩn kị khí, sinh bào tử và có độc tố mạnh, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người, có thể gây ra tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Theo PGS Thịnh, vi khuẩn gây ngộ độc có trong pate Minh Chay có thể sinh ra do chế biến không đảm bảo, quá trình bảo quản lâu dài và sinh ra độc tố gây hại cho người sử dụng.
Lấy ví dụ cụ thể, PGS Thịnh cho biết, khi sản xuất thực phẩm trong môi trường có chứa vi khuẩn, nhưng nhà sản xuất lại không thanh trùng sản phẩm cẩn thận, vì thế trong quá trình bảo quản và tiêu dùng vi khuẩn sẽ sinh sôi, phát triển từ đó đi vào cơ thể gây hại cho sức khỏe.
“Chính vì lý do đó, để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm nói chung và ngộ độc do vi khuẩn Clostridium botulinum, việc chế biến thực phẩm, đặc biệt là trong quá trình đun nóng/tiệt trùng và vệ sinh cần được thực hiện một cách nghiêm túc, cẩn thận ở từng chi tiết nhỏ”, PGS Thịnh khuyến cáo.
Ngoài khâu chế biến, việc sử dụng thực phẩm cũng cần phải hết sức chú ý, bởi hầu hết các vi khuẩn đều có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ đun sôi thông thường. Tuy nhiên với vi khuẩn Clostridium botulinum chúng sinh ra bào tử vì thế để tiêu diệt được thì cần phải xử lý ở nhiệt độ 121 độ C trong thời gian khoảng 10 phút.
Diệt được bào tử botulinum thì cần phải đun nấu ở nhiệt độ trên 121 độ C.
Ngoài ra, việc bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ lạnh (dưới 4°C) cũng giảm được sự phát triển vi sinh vật và giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm. “Đó chỉ là nguyên tắc chung, còn thực tế người tiêu dùng khi sử dụng bất kể sản phẩm gì cũng cần phải lựa chọn kỹ càng ở nơi có uy tín. Riêng đối với các loại đồ ăn công nghiệp cần phải chú ý kỹ màu sắc, mùi vị, hạn sử dụng trước khi sử dụng”, PGS Thịnh cho hay.
Cần chú ý các sản phẩm đóng hộp thủ công
Như đã nói Clostridium botulinum là loại vi khuẩn kị khí tuyệt đối, sinh bào tử vì thế nếu các loại thực phẩm có chứa bào tử vi khuẩn Clostridium botulinum nhưng ở ngoài không khí thì không đáng lo ngại. PSG Thịnh cảnh báo, với các sản phẩm đóng hộp, nhất là đóng hộp thủ công thì cần phải đặc biệt lưu ý khi sử dụng.
Bởi đóng hộp thủ công có nghĩa là công nghệ còn thô sơ và như vậy chưa loại bỏ được hết bào tử, mà các sản phẩm đóng hộp lại là môi trường kỵ khí. Từ các yếu tố đó sẽ khiến các bào từ này phát triển, sinh ra độc tố gây hại cho cơ thể khi sử dụng phải. Đặc biệt là các loại thịt chế biến như xúc xích, pate, thịt hộp…nếu khi chế biến không làm sạch các bào tử botulinum thì nguy cơ gây độc rất lớn.
Không nên cho trẻ dưới 1 tuổi dùng mật ong vì hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, dễ bị vi khuẩn gây hại tấn công.
Một vấn đề nhiều người cũng rất quan tâm đó là có thông tin cho rằng bào tử botulinum có trong mật ong, vì thế không nên cho trẻ dưới 1 tuổi sử dụng. Chia sẻ về vấn đề này, TS Vũ Thế Thành - chuyên gia về an toàn thực phẩm cho rằng, đúng là bào tử botulinum có trong mật ong. Tuy nhiên, bào tử botulinum không có hại, nên có thể dùng mật ong thoải mái. Nếu vào tới bụng cũng bị dịch vị ở dạ dày tiêu diệt.
Tuy nhiên trẻ em vài tháng tuổi, hệ tiêu hóa chưa phát triển đầy đủ, dịch vị của trẻ còn yếu nên không diệt được bào tử botulinum. Mà đường ruột là môi trường kỵ khí, nên vi khuẩn botulinum có thể phát triển được vì thế các cơ quan an toàn thực phẩm khuyến cáo trẻ trên 1 tuổi mới nên cho ăn mật ong.
Cục An toàn thực phẩm: Độc tố Botulinum có trong pate Minh Chay là do quá trình sản xuất Qua rất nhiều quy trình xét nghiệm, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, vi khuẩn gây ngộ độc có trong pate Minh Chay là do quá trình sản xuất, không phải xuất hiện trong quá trình sử dụng. Liên quan đến sự việc nhiều người nhập viện vì ngộ độc sau khi sử dụng pate Minh Chay do nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum, nhiều người cho rằng Cục An toàn thực phẩm đã quá chậm trễ khi ra cảnh báo tới người tiêu dùng. Trước những ý kiến trên, Cục An toàn thực phẩm đã thông tin về toàn bộ quá trình xử lý sự việc từ khi nhận được thông tin ban đầu, đến khi có cảnh báo khẩn cấp tới người dân. Theo đó, ngày 19/8 Cục ATTP nhận được thông tin về việc có 2 bệnh nhân ngộ độc thực phẩm nghi do độc tố Botulinum. Qua khai thác tiền sử thì được biết, cả 2 đều sử dụng sản phẩm Pate Minh Chay của Công ty TNHH Hai Thành viên Lối Sống Mới, lần sử dụng cuối cùng là cuối tháng 7/2020. Ngay sau đó, Cục ATTP đã có công văn hỏa tốc tới Chi cục ATTP Hà Nội phối hợp điều tra, xác minh. Qua xác minh, Công ty TNHH Hai Thành viên Lối Sống Mới tại Thị trấn Đông Anh, Hà Nội do Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Chi Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản Hà Nội) quản lý và cấp chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm từ ngày 03/01/2020. Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra Công ty không duy trì điều kiện vệ sinh như: vệ sinh nhà xưởng, vệ sinh dụng cụ, cống rãnh thoát nước,…đoàn kiểm tra đã giao phòng Y tế huyện Đông Anh đình chỉ hoạt động sản xuất. Đồng thời đoàn kiểm tra lấy mẫu sản phẩm tại công ty gửi Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia xét nghiệm tìm vi khuẩn Clostridium Botulinum. Sau đó quá trình xét nghiệm nhưng cho kết quả dương tính không điển hình. Viện Kiểm nghiệm ATVSTPQG đề nghị thêm thời gian nuôi cấy để có kết quả chính xác. Với kết quả ban đầu này cả các đơn vị kỹ thuật, điều trị và cơ quan quản lý đều khẳng định chưa đủ cơ sở để kết luận việc nhiễm vi khuẩn Clostridium Botulinum trong sản phẩm pate Minh Chay là do quá trình sản xuất hay quá trình sử dụng. Cục ATTP đã yêu cầu Viện Kiểm nghiệm ATVSTPQG khẩn trương tiến hành xét nghiệm và trả kết quả trong thời gian sớm nhất đối với sản phẩm pate Minh Chay nguyên hộp. Ngày 28/8/2020, Cục ATTP nhận được kết quả kiểm nghiệm của Viện Y tế Công cộng TP Hồ Chí Minh đã phát hiện vi khuẩn Clostridium Botulinum trong sản phẩm Pate Minh Chay, đồng thời vào lúc 18h cùng ngày Cục ATTP cũng nhận được thông báo kết quả kiểm nghiệm sản phẩm pate Minh Chay nguyên hộp của Viện Kiểm nghiệm ATVSTPQG cũng phát hiện vi khuẩn Clostridium Botulinum. Ngay sau đó, lãnh đạo Cục ATTP đã có cuộc họp khẩn với Sở Y tế Hà Nội trong đêm với các đơn vị liên quan và thống nhất khẳng định sản phẩm Pate Minh Chay của Công ty TNHH Hai Thành viên Lối Sống Mới bị nhiễm khuẩn trong quá trình sản xuất, lưu thông và là nguồn lây nhiễm vi khuẩn Clostridium Botulinum gây ngộ độc cho người bệnh. |