Lợi hại của vitamin A và D

Sự thiếu hụt các loại vitamin tan trong dầu có thể gặp ở những người có chế độ dinh dưỡng không thích hợp hoặc những người bị các căn bệnh mạn tính vốn ngăn chặn sự hấp thu chất béo ở ruột, nhất là những bệnh nhân bị bệnh Crohn hay các bệnh xơ nang. Những bệnh nhân này bắt buộc phải dùng bổ sung các loại vitamin tan trong dầu theo chỉ định của bác sĩ.

Dưới đây là vai trò và tầm quan trọng của các loại vitamin tan trong dầu đối với cơ thể.

- Vitamin A: Quan trọng đối với thị giác, sự tăng trưởng của xương, quá trình sinh sản, cấu tạo da, bảo vệ các màng nhầy... Vitamin A cũng có vai trò như một chất kháng ôxy hóa, bảo vệ cơ thể trước các loại gốc tự do, vì vậy nó cũng giúp cơ thể hạn chế sự hình thành của một số dạng ung thư.

Sự thiếu hụt vitamin A rất hiếm xảy ra ở các nước tiên tiến nhưng lại xảy ra như “cơm bữa” ở những quốc gia đang phát triển. Phụ nữ có thai và trẻ sơ sinh rất dễ bị thiếu vitamin A. Thiếu vitamin A có thể dẫn đến các tổn thương ở mắt, nhất là làm cứng giác mạc (xerophthalmia), rối loạn về da và làm tổn thương các màng nhầy trong cơ thể, nhất là màng nhầy ở hệ tiêu hóa...

Ở người lớn, sự thiếu hụt vitamin D sẽ gây loãng xương với triệu chứng đau xương đau, yếu cơ dễ dẫn đến nguy cơ gãy xương. (Ảnh minh họa)

Vitamin A sẽ vô cùng nguy hại khi sử dụng nhiều, quá liều lượng trong suốt thai kỳ. Vì vậy những phụ nữ đang có thai hoặc chuẩn bị có thai không nên ăn gan động vật hoặc các loại thực phẩm có quá nhiều vitamin A và không tự ý dùng viên bổ sung vitamin A. Lượng vitamin cần thiết cho mỗi ngày ở người lớn là 600 microgram cho nữ giới và 700 microgram cho nam giới. Nếu sử dụng liều cao thường xuyên (trên 1.500 microgram) sẽ là liều gây độc, trong vài trường hợp có thể làm tổn thương vĩnh viễn gan, xương và thị giác.

- Vitamin D: Rất quan trọng giúp cơ thể hấp thu, sử dụng calcium và phosphorus. Vitamin D vô cùng cần thiết trong chức năng tạo xương, răng, sụn... Vitamin D gồm 2 dạng: D2 tìm thấy trong các loại thực phẩm, D3 lại được tổng hợp trong cơ thể khi da được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. D2 được tìm thấy trong các loại thực phẩm như lòng đỏ trứng, cá thu, cá tuyết, cá hồi, cá mòi... Tại Anh, theo luật thì các loại bơ phải được cho thêm vitamin D; tại Mỹ, sữa cũng được cho thêm vitamin D.

Ánh sáng mặt trời sẽ kích thích sự sản xuất vitamin D cho cơ thể. Người bình thường khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sẽ có đủ vitamin D để mà “lai rai” cho hết kiếp. Tuy nhiên, vẫn có một số người cơ thể không thể tạo được vitamin D hoặc lượng vitamin D được sản xuất quá ít. Nhóm người này bao gồm người cao tuổi, người bệnh nằm liệt giường, những người bận rộn với công việc nội trợ nên suốt ngày ở trong nhà, những người luôn trang phục “kín mít” vì lý do tôn giáo, phụ nữ có thai và cho con bú... Vì vậy những đối tượng này cần phải ăn nhiều thực phẩm có vitamin D hoặc phải bổ sung vitamin D. Nhóm người này được đề nghị phải đưa vào cơ thể 10 microgram vitamin D cho mỗi ngày. Sự thiếu hụt vitamin D kéo dài sẽ gây mềm xương và yếu xương, ở trẻ em sẽ bị còi xương với những triệu chứng như đau xương, xương và răng bị biến dạng, chậm tăng trưởng... Ở người lớn, sự thiếu hụt vitamin D sẽ gây loãng xương với triệu chứng đau xương đau, yếu cơ dễ dẫn đến nguy cơ gãy xương.