Sau Tết, thời tiết sẽ chuyển từ mùa đông sang mùa xuân, các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng chế độ ăn uống cũng cần phải thay đổi theo.
Thay đổi chế độ ăn theo mùa xuân
Thời tiết chuyển từ mùa đông sang xuân không chỉ tác động đến cảnh vật và bầu không khí mà còn ảnh hưởng đến nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể. Mùa đông, không khí lạnh khiến cơ thể cần nhiều năng lượng để duy trì sự ấm áp. Do đó, các món ăn trong mùa đông thường là thực phẩm nhiều calo, dầu mỡ và gia vị mạnh để cung cấp nhiệt lượng cho cơ thể.
Tuy nhiên, khi mùa xuân đến, không khí ấm dần lên, cơ thể không còn cần nhiều năng lượng như trước. Vì vậy, chế độ ăn cũng cần thay đổi để thích ứng với sự thay đổi của thời tiết và duy trì sức khỏe tốt nhất.
Thời tiết chuyển từ mùa đông sang xuân, chế độ ăn cũng cần thay đổi. (Ảnh minh họa).
Theo bác sĩ Đông y Hoàng Dịch Huyên (Trung Quốc), khi thời tiết chuyển tiếp từ mùa đông sang mùa xuân, chế độ ăn uống cũng cần phải thay đổi từ "tích trữ" của mùa đông sang "phát triển". Trong giai đoạn này, việc bổ sung dưỡng chất nên giảm bớt, thay vào đó là sử dụng thực phẩm từ thực vật nhiều hơn thay cho thịt và thêm một số thực phẩm giúp điều khí, hóa đàm, thúc đẩy phát triển, làm mát cũng như giảm nhiệt.
Phương pháp ăn uống thuận theo mùa xuân
Việc ăn uống thuận theo mùa xuân không chỉ giúp cơ thể thích ứng với sự thay đổi của thời tiết mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc để duy trì sức khỏe lâu dài. Sau đây là một số thực phẩm bạn nên cân nhắc cho vào thực đơn trong mùa xuân của mình.
1. Rau xanh và hoa quả tươi
Mùa xuân là thời điểm tuyệt vời để tận dụng những loại rau xanh và hoa quả tươi sinh sôi nảy nở. Các loại rau như: rau ngót, cải xanh, xà lách, rau muống, mồng tơi,... đều là lựa chọn lý tưởng vì chúng giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Những loại rau này giúp hỗ trợ tiêu hóa, làm sạch cơ thể và cung cấp lượng vitamin cần thiết, đặc biệt là vitamin C và folate, giúp tăng cường sức đề kháng, đặc biệt trong mùa chuyển giao thời tiết.
Những loại rau này giúp hỗ trợ tiêu hóa, làm sạch cơ thể và cung cấp lượng vitamin cần thiết. (Ảnh minh họa).
Ngoài rau xanh, hoa quả tươi cũng là thực phẩm không thể thiếu trong mùa xuân. Các loại trái cây như: cam, bưởi, dâu tây, nho, kiwi... đều có tính mát, giàu vitamin C, giúp cơ thể thanh nhiệt, giải độc, bổ sung chất xơ, giúp duy trì làn da khỏe mạnh và hệ miễn dịch vững vàng. Chưa kể, trái cây tươi còn cung cấp các enzym tự nhiên giúp cải thiện hệ tiêu hóa, rất phù hợp với cơ thể trong thời tiết ấm áp.
2. Gia vị và thảo mộc
Thảo mộc và gia vị không chỉ giúp tăng cường hương vị món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là trong mùa xuân. Các loại gia vị như: gừng, tỏi, nghệ, tiêu đen,... hay các thảo mộc như: thì là, rau thơm, bạc hà, hương thảo,... có tác dụng làm ấm cơ thể, kích thích tiêu hóa và giúp cơ thể dễ dàng loại bỏ độc tố.
Ngoài ra, gia vị và thảo mộc còn giúp cân bằng nhiệt độ cơ thể, hỗ trợ quá trình trao đổi chất, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý mùa xuân như cảm lạnh hay dị ứng. Việc bổ sung gia vị và thảo mộc vào bữa ăn không chỉ làm tăng hương vị mà còn giúp cơ thể thêm khỏe mạnh, giúp tinh thần tỉnh táo, sảng khoái hơn.
3. Ngũ cốc nguyên hạt
Những loại ngũ cốc như: gạo lứt, yến mạch, quinoa, lúa mạch,... không chỉ cung cấp năng lượng mà còn cung cấp một lượng lớn chất xơ, giúp cơ thể duy trì sự dẻo dai, khỏe mạnh. Trong mùa xuân, cơ thể cần nhiều năng lượng nhưng lại không cần quá nhiều calo dư thừa, vì vậy ngũ cốc nguyên hạt với hàm lượng chất xơ cao giúp cơ thể cảm thấy no lâu và tránh tình trạng thừa cân.
Ngũ cốc nguyên hạt là một trong những lựa chọn lý tưởng cho chế độ ăn mùa xuân. (Ảnh minh họa).
Ngũ cốc nguyên hạt cũng rất giàu vitamin nhóm B, sắt cùng các khoáng chất như: magie, kẽm, giúp duy trì năng lượng và hoạt động của các tế bào trong cơ thể. Thêm vào đó, những thực phẩm này còn giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, duy trì huyết áp ổn định, là một lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn duy trì một sức khỏe lâu dài, ổn định trong mùa xuân.
4. Uống đủ nước
Uống đủ nước là yếu tố không thể thiếu trong chế độ ăn uống mùa xuân. Thời tiết ấm áp khiến cơ thể dễ mất nước hơn, và việc duy trì lượng nước cần thiết sẽ giúp cơ thể duy trì cân bằng điện giải, cải thiện khả năng tuần hoàn và giữ làn da mềm mại, căng tràn sức sống. Nước còn có vai trò quan trọng trong việc đào thải độc tố, giúp cơ thể thanh lọc và giữ cho các cơ quan trong cơ thể hoạt động hiệu quả.
Ngoài nước lọc, các loại trà thảo mộc như: trà hoa cúc, trà gừng, trà lá dâu tằm cũng là lựa chọn lý tưởng giúp thanh nhiệt, bổ sung chất lỏng và duy trì sự tỉnh táo. Việc duy trì thói quen uống đủ nước trong suốt mùa xuân sẽ giúp cơ thể bạn cảm thấy nhẹ nhàng, sảng khoái, khỏe mạnh hơn bao giờ hết.
5. Thực phẩm giàu protein
Protein là thành phần dinh dưỡng không thể thiếu trong chế độ ăn uống của chúng ta, đặc biệt là vào mùa xuân, cơ thể cần phục hồi và phát triển sau những tháng mùa đông lạnh giá. Thực phẩm giàu protein như: thịt gà, cá, trứng, đậu, hạt chia, sữa,... là lựa chọn hợp lý giúp cơ thể duy trì cơ bắp, cải thiện hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào.
Thực phẩm giàu protein giúp cải thiện hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào. (Ảnh minh họa).
Đến mùa xuân, cơ thể không còn cần quá nhiều năng lượng như mùa đông, việc bổ sung protein từ các nguồn thực vật như: đậu nành, đậu lăng, hạt hạnh nhân sẽ giúp cơ thể dễ dàng tiêu hóa và hấp thụ mà không gây cảm giác nặng nề. Hơn nữa, protein là yếu tố quan trọng trong việc duy trì một làn da khỏe mạnh, giúp làn da tươi trẻ và mịn màng trong những ngày xuân đầy nắng.
Thức ăn cần tránh trong mùa xuân
Bên cạnh những thực phẩm có thể giúp cơ thể phục hồi và duy trì sức khỏe vẫn có một số loại thực phẩm không phù hợp trong mùa xuân có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Dưới đây là những loại thức ăn cần tránh trong mùa xuân để cơ thể luôn khỏe mạnh và cân bằng.
1. Thực phẩm lạnh và đông lạnh
Mặc dù trong mùa xuân thời tiết đã ấm lên nhưng cơ thể vẫn cần điều chỉnh dần dần từ mùa đông lạnh giá. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm lạnh hoặc đông lạnh như: kem, nước đá, các món ăn tươi sống hoặc thực phẩm bảo quản đông lạnh như: thịt cá đông lạnh vẫn có thể làm cơ thể bị sốc, gây lạnh bụng, thậm chí là rối loạn tiêu hóa.
Thực phẩm đông lạnh có thể gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. (Ảnh minh họa).
Thực phẩm lạnh làm giảm nhiệt độ cơ thể và khiến hệ tiêu hóa phải hoạt động mạnh mẽ hơn, dễ gây đầy bụng và khó chịu. Do đó, trong mùa xuân, bạn nên hạn chế thực phẩm lạnh và ưu tiên những món ăn ấm nóng, dễ tiêu hóa để bảo vệ cơ thể.
2. Thực phẩm khó tiêu và nhiều dầu mỡ
Xuân đến, cơ thể có xu hướng cần chế độ ăn nhẹ nhàng và dễ tiêu hóa hơn để không bị quá tải. Các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, chiên xào hoặc chế biến khó tiêu như: thức ăn nhanh, bánh ngọt nhiều kem hoặc các món ăn có nhiều gia vị béo ngậy sẽ khiến hệ tiêu hóa gặp khó khăn.
Thực phẩm giàu chất béo bão hòa không chỉ làm cơ thể cảm thấy nặng nề mà còn có thể gây tăng cân, ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Việc tiêu thụ quá nhiều món ăn này có thể gây ra các vấn đề như: chướng bụng, đầy hơi và mệt mỏi. Vì vậy, bạn nên hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ trong mùa xuân và thay thế bằng những món ăn nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa như: súp, salad, hoặc rau củ quả tươi.
3. Thực phẩm quá cay và nồng
Thực phẩm quá cay và nồng có thể là sự lựa chọn tuyệt vời trong mùa đông lạnh, khi cơ thể cần làm ấm và kích thích tuần hoàn máu. Tuy nhiên, trong mùa xuân, khi thời tiết trở nên ấm áp, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm cay hoặc nồng có thể gây ra cảm giác nóng bức, khó chịu, thậm chí làm kích thích niêm mạc dạ dày, gây loét dạ dày hoặc làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tiêu hóa.
Ăn nhiều ớt có thể khiến cơ thể mất nước. (Ảnh minh họa).
Những gia vị cay như ớt nếu ăn nhiều có thể khiến cơ thể bị nóng, đổ mồ hôi nhiều và dễ mất nước. Do đó, bạn nên hạn chế sử dụng các món ăn quá cay hoặc nồng trong mùa xuân để giữ cho cơ thể luôn cảm thấy thoải mái và mát mẻ.
4. Thực phẩm chứa nhiều đường và chất kích thích
Mùa xuân là thời điểm cơ thể cần sự nhẹ nhàng và cân bằng, do đó việc tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường và chất kích thích sẽ không phù hợp. Các loại đồ ngọt như: bánh kẹo, nước ngọt, hoặc các thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường sẽ làm tăng nhanh lượng đường huyết, dễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, khó chịu và tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tiểu đường.
Bên cạnh đó, các chất kích thích như: cà phê, trà đen mạnh hay các loại đồ uống có cồn cũng không nên tiêu thụ quá mức trong mùa xuân vì chúng có thể gây mất ngủ, làm tăng nhiệt trong cơ thể và làm cơ thể mệt mỏi, căng thẳng. Bạn cũng nên hạn chế những thực phẩm này, đồng thời thay thế bằng các lựa chọn tự nhiên, lành mạnh như: nước lọc, trà thảo mộc hoặc trái cây tươi.
