Không phải là loài cá có kích thước lớn, lại nhiều xương nhưng cá liệt vẫn được xếp vào loại hải sản thơm ngon, hấp dẫn.
Ở Quảng Nam có nhiều đặc sản thơm ngon, trong đó phải kể tới những món được chế biến từ loài cá có kích thước nhỏ nhưng vô cùng hấp dẫn, cùng cái tên độc lạ, đó là cá liệt.
Cá liệt có nhiều loại như: cá liệt chỉ, cá liệt bầu, cá liệt ngang, liệt búa, liệt lệ. Trước đây, để bắt được loại cá này, ngư dân chỉ cần thả lưới, chèo thúng chai hoặc thuyền nhỏ ra khơi là có cá. Tính cả thời gian thả lưới, đánh và gỡ cá chỉ mất khoảng vài tiếng đống hồ nên khi vào bờ cá liệt lúc nào cũng tươi rói, nhìn rất đã mắt. Còn bây giờ, cá liệt trong tự nhiên hiếm hơn.
Cá liệt là đặc sản ở Quảng Nam
Về đặc điểm nhận dạng, con cá liệt có thân dẹt hình bầu dục, đầu tròn, mắt sáng. Thịt cá liệt ngọt, trắng nõn nà, ăn thì thơm vị biển. Theo dân gian, kinh nghiệm để chọn cá liệt tươi chỉ cần nhìn mắt cá sáng, thân cứng, cầm lên có cảm giác trơn thì đích thị là những con cá liệt tươi cong.
Ở Việt Nam có 2 loại cá liệt có giá trị là cá liệt ngang và cá liệt bầu. Cá liệt ngang là món ngon trong bữa ăn mùa hè của người vùng biển. Tại Quảng Nam, cá liệt ngang hiện diện nơi hạ lưu sông Thu Bồn ở các vùng nước lợ, mùa cá liệt chừng tháng ba đến tháng sáu. Đây là loại cá có giá trị kinh tế, được đánh bắt để bán và dùng làm nguyên liệu chế biến thành những món ăn ngon như canh chua cá liệt, cháo cá liệt....
Theo những người dân ở miền biển, thịt cá liệt rất lành, hàm lượng đạm cao, chứa nhiều calci, nhiều vitamin. Cá liệt tuy nhỏ con lại "ít thịt nhiều xương", ấy vậy mà nhiều người vẫn thích bởi thịt béo, ngọt, hương vị đậm đà.
Loài cá này ít thịt nhiều xương nên trước đây không được ưa chuộng
"Mùa cá liệt thường bắt đầu từ tháng 9 âm lịch cho đến hết đầu mùa xuân. Cá liệt thân mỏng lấp lánh ánh bạc, thường sống dọc theo các ghềnh đá, nhất là khu vực biển Cù Lao Chàm. Cá liệt có thể chế biến nhiều món ngon như: nấu canh, kho, chiên, nướng... đều thơm ngon và nhiều hương vị", anh Bình - một người dân quê ở Quảng Nam cho hay.
Theo anh Bình, trước đây cá liệt có nhiều nhưng ít người ăn bởi hồi đó mỗi lần thuyền về đầy ắp các loại tôm cá, các loại cá to được ưa chuộng, còn cá bé như cá liệt thì hầu như mọi người ít để tâm. Hơn nữa, con cá liệt mình dẹt, ít thịt nhiều xương nên chủ yếu để làm mắm, giá cũng rẻ hơn các loại cá khác. Chỉ có những người dân miền biển mới biết thịt của chúng béo, ngọt và mùi thơm đặc trưng.
"Thịt cá liệt rất ngọt, trắng nõn nà, thấm đượm hương vi biển cả. Đó là lý do tại sao mặc dù đã xa xứ nhiều năm liền mà tôi vẫn còn nhớ như in mùi vị của chúng. Trong cá liệt có chứa hàm lượng dinh dưỡng rất cao, đặc biệt là canxi, omega 3, và nhiều vitamin khác", anh Bình nói.
Cá liệt giờ đây được bán đi khắp các tỉnh thành, thành đặc sản thơm ngon trong nhà hàng, quán ăn
Những năm gần đây, cá liệt được ưa chuộng và biết tới nhiều hơn, du khách đến đây còn tìm mua cá liệt về làm quà. Những món ngon từ cá liệt có mặt trong các nhà hàng hải sản, quán ăn ven biển, đặc biệt món cá liệt nướng thơm nức mũi.
Ở các chợ hải sản tại Quảng Ngãi, cá liệt được bán với giá khoảng 70.000 đồng/kg. Dân buôn còn đóng thùng cá liệt gửi đi khắp các tỉnh thành.
