Bồng bồng trước đây là cỏ dại mọc đầy ở các kênh mương, bờ ruộng, ngày nay nó trở thành đặc sản có thể chế biến thành các món ăn ngon.
Miền Tây là nơi có vô số các đặc sản vừa ngon vừa lạ mà chỉ ở nơi đây mới có, trong đó phải kể đến rau bồng bồng.
Bồng bồng là cây thân mềm, mọc tự nhiên đầy ở các đồng ruộng, kênh mương hoặc đầm lầy vùng nước lợ. Mùa hè đến là lúc bắt đầu mùa mưa, đồng ruộng nổi nước, đó cũng là lúc nhiều loại rau cỏ dại bắt đầu sinh sôi nảy nở ngập tràn khắp nơi. Cây bồng mọc thẳng đứng dưới nước, khi trổ bông là cây bắt đầu già. Người dân nơi đây hái lúc cây vừa cao lên, chưa có bông, ngắt bỏ phần lá và gốc để làm các món ăn.
Bồng bồng là cỏ dại, có nhiều ở miền Tây
Cây bồng bồng còn có tên gọi khác là cỏ xà bông, cỏ phổng, tên khoa học là Sphenoclea zeylanica Gaertn. Cây bồng bồng phân bố ở các nước Nam Á và Đông Nam Á. Ở Việt Nam, loài cây này phù hợp với khí hậu ở các tỉnh miền Tây. Lá bồng mọc cách, gân lá hình lông chim hoặc hình mạng nổi rõ, cuống mềm. Hoa nhỏ, không cuống, dính trên một trụ nhẵn; đài 2-3mm (kể cả bầu dưới) tràng trắng hay vàng nhạt, hình lục lạc, dài 3-4mm.
Anh Hoàng Lâm (ở Tiền Giang) kể lại: "Còn nhớ mùa mưa, đám ruộng mọc đầy cỏ dại. Tôi theo mẹ nhổ sạch chúng rồi mang chúng lên bờ, còn nhớ cây đồng tiền lá tròn và bồng bồng phát triển nhanh khủng khiếp, năm nào cũng có đầy ruộng. Phải dọn dẹp sạch cỏ dại để nó không quấn vào máy cày. Mẹ tôi thường nhặt bồng bồng riêng ra để mang về nhà, làm sạch sau đó làm thành món rau vừa ngon vừa lạ miệng. Hồi đó, trên mâm cơm nghèo khó của các gia đình hầu như đều có rau bồng bồng".
Từ lâu, người dân nơi đây đã dùng thứ rau dại này để làm thành các món ăn cứu đói
Theo anh Lâm, người miền Tây thường hái khi bồng bồng chưa ra bông, lúc ấy thân non vừa đủ ăn. Khi ăn, người ta bỏ hết lá và gốc, chỉ giữ lại thân nên nhìn thoáng qua, bồng bồng trông rất giống rau muống.
Thứ cỏ dại này có thể chế biến được theo nhiều cách khác nhau như luộc, xào, bóp gỏi, gỏi bồng bồng tôm thịt trở thành món ăn đặc sản trong các nhà hàng, quán ăn, du khách đến miền Tây đều muốn được thưởng thức. Ngoài ra, bồng bồng còn được muối chua, kết hợp với các món mặn khác cho đỡ ngán.
Được biết, bồng bồng có vị nhặng, vì thế muốn món ăn ngon thì phải luộc qua một lần nước rồi mới đem đi chế biến. Nhiều người nhận xét, loại rau dại này ăn giòn và ngon hơn rau muống.
Bồng bồng xào thit bò
Một lần được thưởng thức gỏi bồng bồng khi đi du lịch Cà Mau, sau đó chị Hoa Vinh (ở TP.HCM) tìm mua để nấu cho gia đình thưởng thức nhưng không dễ để đặt được. "Hầu như trên chợ mạng hay các cửa hàng rau sạch đều rất hiếm khi thấy có bán thứ rau đặc sản này. Mình thấy bồng bồng ngon và lạ miệng nên thỉnh thoảng đặt ở các tỉnh miền Tây gửi lên, ai ăn thử cũng khen.
1kg bồng bồng nếu mua ở quê có giá khoảng 60.000 đồng, đã được làm sạch và đóng túi cẩn thận. Nếu bảo quản trong tủ lạnh thì có thể ăn trong vòng 1 tuần đến 10 ngày mà vẫn đảm bảo tươi ngon. Chồng và các con tôi rất thích món bồng xào tỏi, lúc nào vợ làm món đấy đều rất hào hứng", chị Vinh cho hay.
Bồng bồng muối chua, kết hợp với các món mặn khác cho đỡ ngán.
Theo khảo sát, tại một số cửa hàng rau đặc sản có bán rau bồng bồng nhưng số lượng không nhiều và không có hàng thường xuyên. Loại rau này chủ yếu có vào mùa mưa. So với các rau đặc sản khác, rau bồng bồng không nhiều người biết tới nhưng ai đã ăn thử thì rất ghiền.
Chị Thảo Trâm (chủ một cửa hàng rau sạch ở TP.HCM) cho biết đến mùa chị vẫn nhập rau bồng để phục vụ khách quen, 1kg khoảng 80.000-100.000 đồng/kg tùy thời điểm.