Tóp mỡ - món ăn của một thời nghèo khó nay đã thành đặc sản giá đắt, được dân thành phố lùng mua khắp nơi.
Nhắc đến tóp mỡ là gợi mở về ký ức tuổi thơ thiếu thốn của nhiều người. Lúc đó chưa có dầu ăn thực vật, các gia đình thường mua miếng mỡ lá hay phần thịt nhiều mỡ về rán lên, lấy nước mỡ xào nấu, còn phần "xác thịt" của những khẩu mỡ gọi là tóp mỡ thì để ăn. Trẻ con thời đó chỉ chực chờ mẹ rán xong rồi nhai những miếng tóp mỡ ngấu nghiến, nhưng cũng chỉ ăn được chục miếng, ăn nhiều sẽ bị ngấy.
Tóp mỡ - món ăn thời nghèo khó giờ đã thành đặc sản được ưa chuộng ở thành phố
Ngày nay, tóp mỡ không còn là món ăn của sự thiếu thốn, khốn khó mà là đặc sản được rao bán online hoặc bán các cửa hàng thực phẩm sạch với giá đắt đỏ, đôi khi còn phải đặt trước vài ngày mới có hàng. Nhiều người khi nghe giá còn giật mình, không nghĩ rằng món ăn dân dã của ngày xưa bây giờ lại đắt đỏ và được ưa chuộng đến thế.
Theo khảo sát, tóp mỡ được rao bán có 2 loại, loại nguyên vị và loại tẩm gia vị, mức giá cũng khác nhau. 1kg tóp mỡ nguyên vị dao động từ 250.000 đồng - 350.000 đồng, tóp mỡ tẩm gia vị như tóp mỡ sốt tỏi, rim tỏi, rim tỏi ớt lá chanh đắt hơn vài chục nghìn, thậm chí còn có loại lên tới 500.000 đồng/kg.
1kg tóp mỡ có giá lên tới 500.000 đồng/kg
Chị Ngân (ở Hà Nội, người chuyên bán tóp mỡ) cho hay, cơ duyên đưa chị đến với công việc này là khi đi du lịch Thái Lan và Lào thấy người ta bán những túi tóp mỡ để ăn vặt như ăn bim bim ở Việt Nam. Từ lần đó, chị đã trăn trở tìm cách chế biến tóp mỡ quen thuộc với nhiều người thành món ăn vặt để bán trên chợ mạng.
"Trước đây tóp mỡ đơn thuần chỉ là nguyên vị, vớt ra từ chảo dầu để ráo rồi đem bán. Nhưng hiện nay, cùng với nhu cầu của khách và tay nghề của người làm thì các loại tóp mỡ có thêm gia vị như tóp mỡ chiên mắm tỏi ớt, tóp mỡ rim mắm tỏi, tóp mỡ tẩm gia vị cay... Có thêm gia vị, món tóp mỡ vốn ăn ngấy lại trở nên ngon và dễ ăn, kích thích vị giác", chị Ngân chia sẻ.
Tóp mỡ rim tỏi ớt lá chanh được đóng hộp sang chảnh, trông rất kích thích vị giác
Theo chị Ngân, tuỳ theo chất lượng tóp mỡ mà trên thị trường có những mức giá khác nhau. "Tôi đặt mua thịt lợn ở quê, nhờ bố mẹ chọn thịt ba chỉ hoặc phần thịt có 50% nạc, 50% mỡ gửi lên Hà Nội để chế biến. Khâu chọn thịt rất quan trọng, thịt ngon, sạch thì những miếng tóp mỡ khi ra lò mới thơm thức, không bị hôi hay khét. Mỗi thời điểm tóp mỡ sẽ có giá khác nhau, dao động 300.000 - 400.000 đồng/kg.
Tôi đóng gói thành những túi nhỏ 2 lạng, 3 lạng, 5 lạng cho khách. Với những túi như vậy nếu để tủ lạnh sẽ bảo quản được 2 tuần, còn đóng trong túi zip hút chân không có thể để được 4 tuần. Những ai đã quen ăn sẽ ghiền lắm, như trẻ con ăn bim bim, không thể ngừng lại luôn nên chỉ vài ngày là hết thôi", chị Ngân chia sẻ.
Tâm lý của khách hàng nói chung, đặc biệt là hội chị em ngại ăn những món có dầu mỡ như thế này nên hiện nay, nhiều người bán cũng khéo chiều khách bằng cách không chỉ làm mỗi tóp mỡ mà chọn phần có nửa nạc, nửa mỡ rồi tẩm gia vị vào để giảm độ ngấy, có thể ăn kèm với cơm, rau sống, gỏi, bánh tráng... như một loại thức ăn cũng được.
"Miếng tóp mỡ ngon là khi có thêm chút thịt nạc dính phía trên, khi ăn vào tăng độ giòn, thơm. Như vậy khách sẽ cảm giác đỡ ngấy hơn là ăn mỗi tóp mỡ. Để làm được 1kg tóp mỡ chuẩn rất mất thời gian, vì thế có đợt khách đặt hàng đông quá tôi làm không kịp, phải hẹn khách 5-7 ngày mới trả hàng. Tính tôi cẩn thận tỉ mỉ nên thà làm chậm, chất lượng đảm bảo để giữ khách quay lại với mình còn hơn bán ào ào.
Tôi làm theo đơn đặt hàng của khách chứ không làm đại trà, có người thích tóp mỡ quay dẻo, người thích tóp mỡ lá chanh, tóp mỡ rim tỏi ớt, tóp mỡ kho sả ớt, tóp mỡ nhiều nạc, tóp mỡ ba chỉ loại ngon... Mỗi loại có một mức giá và cách làm khác nhau", chị Thuý An (cũng là người bán tóp mỡ trên chợ mạng) chia sẻ.
Sở dĩ giá tóp mỡ đắt đỏ là kỳ công ở khâu chế biến. Đầu tiên, người bán phải chọn lựa nguyên liệu tươi, ngon, sau đó, cách rán cũng phải làm sao không cháy quá mà đảm bảo độ vàng giòn, thơm. Sau đó, công đoạn tẩm gia vị cũng phải làm sao để vừa miệng, hấp dẫn. Theo nhiều người bán, để có được 1kg tóp mỡ cần mua khoảng 2kg thịt lợn.
Là một khách hàng thích mua tóp mỡ để ăn, chị Quỳnh Anh (Hà Nội) chia sẻ: "Cho tóp mỡ vào mỳ trộn, gỏi hoặc làm các món xào dưa, xào rau cũng ngon. Nhớ thời còn nhỏ, mỗi lần được cho mẹ cho vài miếng là mừng lắm. Giờ muốn ăn còn phải đặt trước và mua với giá không hề rẻ", chị Quỳnh Anh chia sẻ.
