Từng là thứ cỏ dại người dân nhổ vứt đi, giờ đây bồn bồn trở thành đặc sản không thể thiếu mỗi khi nhắc đến Cà Mau.
Bồn bồn được xem là đặc sản ngon nức tiếng của một số tỉnh miền Tây, có thể chế biến thành nhiều món như dưa chua bồn bồn, bồn bồn nấu canh dừa, bồn bồn xào tôm thịt, bồn bồn nấu lẩu, bồn bồn làm gỏi… Nếu đã từng có dịp đến miền Tây và thưởng thức, chắc hẳn nhiều người sẽ nhớ mãi vị giòn, mềm, chua lạ của thứ rau đặc sản này.
Cây bồn bồn trước đây mọc hoang dại ở các ruộng lúa, người dân nhổ bỏ đi
Không biết cây bồn bồn có từ bao giờ nhưng hình ảnh của nó đã gắn sâu vào đời sống của những người dân miền sông nước tại nhiều tỉnh miền Tây như Bạc Liêu, Sóc Trăng, Hậu Giang… nhiều nhất là huyện Cái Nước thuộc tỉnh Cà Mau. Loại cây cỏ này mọc hoang dại ở khắp các cánh đồng và vùng nước trũng, rễ thả nổi như rau muống và lá dài giống sả.
Người dân Cà Mau kể lại rằng, đến mùa nước nổi, nhìn đâu cũng thấy cây bồn bồn, mọi người phải nhổ bỏ đi để cấy lúa. "Thời nghèo khó, bồn bồn được coi là nguồn thực phẩm "cứu đói", chỉ cần một mớ bồn bồn tươi và vài con cá rô đồng đủ để nấu nồi canh. Lúc đó, bồn bồn không ai mang ra chợ bán buôn, chỉ là cây rau dại ai thích thì hái về ăn", anh Tùng (ở xã Thanh Tùng, huyện Đầm Dơi, Cà Mau) kể lại.
Mùa bồn bồn thường bắt đầu từ tháng 6 đến tháng 11 hàng năm
Theo anh Tùng, mùa bồn bồn thường bắt đầu từ tháng 6 đến tháng 11 hàng năm. Vào khoảng thời gian này, trên các cánh đồng những vạt bồn bồn đua nhau mọc xanh mướt, chỉ cần kéo những ngọn bồn bồn trên mặt nước, tách lấy lõi non bên trong ăn giòn giòn, ngọt ngọt. Những người dân Cà Mau xa quê mỗi khi nhớ đến thứ dân dã này vẫn thỏ thẻ với nhau: "Về quê ăn món bồn bồn. Xa quê thấy dạ bồn chồn quắt quay".
Giờ đây, thứ cỏ dại này được nhiều nhà hàng, quán ăn sử dụng trong thực đơn đặc sản vùng miền, được đông đảo du khách yêu thích nên giá thành của loại rau này cũng vì thế mà tăng lên.
Trên chợ mạng và các sàn thương mại điện tử, bồn bồn tươi có giá 50.000-70.000 đồng/kg, dưa bồn bồn lên tới 115.000 đồng/kg. Nếu muốn mua số lượng nhiều thì người bán chỉ nhận đơn nếu đặt trước vài ngày.
Ngoài bồn bồn tươi, dưa bồn bồn là món hút khách nhất
Người bán giới thiệu, bồn bồn có thể chế biến được nhiều món khác nhau, có thể ăn tươi, luộc chấm mắm, xào với tép, thịt lợn, thịt bò, làm gỏi, ăn lẩu, muối chua... Trong đó, dưa bồn bồn muối chua là món được yêu thích nhất. "Trước tôi bán bồn bồn tươi nhưng mấy năm nay tôi chuyển sang hẳn dưa bồn bồn, mỗi ngày bán đều đều vài chục hộp với giá 45.000 đồng/hộp nửa kg. Dưa này do chính tay tôi và mẹ tôi tự làm, nguyên liệu thì nhập của bà con ở Cà Mau, đảm bảo sạch sẽ, vị vừa miệng nên khách ai ăn cũng khen", chị Minh Tuyết (người bán bồn bồn ở TP.HCM) chia sẻ.
Bồn bồn có thể chế biến thành nhiều món đặc sản
Thường xuyên đặt món dưa bồn bồn về chế biến các món ăn, chị Hạnh (sống ở TP.HCM) kể lại rằng: "Trước đây, người dân quê tôi trong bữa cơm bình dân hay sang trọng đều có món dưa bồn bồn được muối từ nước vo gạo ăn rất ngon và bắt cơm. Bồn bồn muối lên men chua tự nhiên, chấm với mẻ cá kho thì thật sự ăn căng cái bụng. Giờ đây món ăn dân dã này thành đắt đỏ và hiếm ở thành phố, mọi người tranh nhau mua".
Vì nó mang lại giá trị kinh tế và được nhiều người tìm mua vì lạ miệng, nhiều hộ dân ở Cà Mau đã chuyển đổi từ nuôi tôm sang trồng bồn bồn, thu nhập khấm khá.
Anh Bùi Văn Màu (xã Khánh An, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau) cho biết với 2ha trồng bồn bồn, mỗi tháng trừ chi phí, anh bỏ túi hàng chục triệu đồng. Theo anh Màu, bồn bồn có thể thu hoạch nhiều lần trong năm nhưng phát triển tốt nhất là khi bắt đầu mùa mưa, sau khi làm sạch bồn bồn được thương lái thu mua tận nơi với giá 30.000 đồng/kg.
Theo tìm hiểu, bồn bồn tốt cho hệ tiêu hóa, giải nhiệt, bổ sung vi lượng. Trong đông y người ta sử dụng một số bộ phận của cây bồn bồn làm thuốc trị bệnh rất hiệu quả.
