Một số dấu hiệu cảnh báo nguy cơ vô sinh ở nam giới có thể phát sợm sớm để kịp thời xử lý.
Khoảng 15-20% các cặp vợ chồng gặp vấn đề vô sinh. Nhiều người thường suy nghĩ vô sinh chủ yếu xảy ra ở nữ giới nhưng thực tế nhiều nam giới cũng là lý do cho việc mãi không có con.
Vô sinh nam có thể do sản xuất ít tinh trùng, chức năng tinh trùng bất thường hoặc tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển "các tinh binh". Ngoài ra, bệnh tật, chấn thương, các vấn đề sức khỏe mãn tính, lối sống thiếu lành mạnh và các yếu tố khác có thể góp phần gây vô sinh nam.
Nhiều nam giới bị vô sinh mà không có hoặc có rất ít triệu chứng và thường chỉ nhận thấy khi không có khả năng thụ thai.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, một vấn đề tiềm ẩn như rối loạn di truyền, mất cân bằng nội tiết tố, giãn tĩnh mạch xung quanh tinh hoàn hoặc một tình trạng cản trở sự di chuyển của tinh trùng có thể gây ra các dấu hiệu nhận thấy được. Ngay cả những người phụ nữ cũng có thể nhận ra biểu hiện này ở chồng nếu tinh ý một chút.
1. Thay đổi ham muốn tình dục
Khi một người đàn ông trải qua những thay đổi lớn về ham muốn tình dục, điều này có thể liên quan tới các vấn đề về nội tiết tố và nó có thể là nguyên nhân gây vô sinh.
Các vấn đề nội tiết tố phổ biến bao gồm:
- Khối u tuyến yên: Những khối u này thường lành tính nhưng chúng có thể là nguyên nhân cho các vấn đề sinh sản như gây thiếu hụt androgen và thậm chí vô sinh.
- Thiếu hormone hướng sinh dục bao gồm LH và FSH: Nó là nguyên nhân gây ra 1-2% trường hợp vô sinh ở nam giới. Tình trạng này có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải do lão hóa, bệnh tật, thuốc hoặc các yếu tố khác.
- Lạm dụng steroid: Việc lạm dụng steroid có thể khiến khả năng sinh dục của nam giới giảm sút trong quá trình sử dụng và có thể ảnh hưởng lâu dài nếu lạm dụng kéo dài.
2. Đau hoặc sưng tinh hoàn
Có một số tình trạng có thể dẫn đến đau hoặc sưng tinh hoàn và góp phần gây vô sinh. Bất cứ ai gặp vấn đề này cần đi khám càng sớm càng tốt vì một số trường hợp có thể rất nghiêm trọng. Các nguyên nhân phổ biến gây sưng đau tinh hoàn bao gồm:
- Xoắn tinh hoàn: Đây là tình trạng tinh hoàn bị xoắn bên trong bìu, gây gián đoạn lưu lượng máu đến tinh hoàn. Nếu không được cung cấp máu, tinh hoàn có thể bị hỏng và buộc phải cắt bỏ.
- Viêm mào tinh hoàn: Trong hầu hết các trường hợp, nam giới bị viêm mào tinh hoàn vì nhiễm trùng do vi khuẩn. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là ở độ tuổi từ 20 đến 39. Nhiễm trùng có thể dẫn đến sốt, chảy mủ dương vật và tiểu ra máu.
- Nang nước thừng tinh (tràn dịch màng tinh hoàn): Một loại sưng ở bìu xảy ra khi chất lỏng tích tụ trong vỏ bọc mỏng bao quanh tinh hoàn. Nó thường không gây hại hoặc không gây đau đớn và không cản trở khả năng thụ thai của nam giới.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh là hiện tượng các tĩnh mạch bị phì đại ở bìu. Có khoảng 35-40% nam giới bị vô sinh có giãn tĩnh mạch thừng tinh.
3. Rối loạn cương dương
Rối loạn chức năng tình dục xảy ra ở khoảng 20-25% các cặp vợ chồng đang gặp vấn đề vô sinh. Rối loạn cương dương cũng thường liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố. Ngoài ra, các nguyên nhân phổ biến gây rối loạn cương dương là:
- Rò rỉ tĩnh mạch còn được gọi là rối loạn cương dương do độc tố và suy tĩnh mạch dương vật, là một loại liệt dương do mạch máu - nguyên nhân của rối loạn cương dương ở nam giới.
- Yếu tố tâm lý: 10-15% trường hợp rối loạn cương dương là do tâm lý như trầm cảm, lo lắng và căng thẳng.
4. Các vấn đề về xuất tinh và sức khỏe tinh trùng
Nếu một người đàn ông gặp khó khăn khi xuất tinh chẳng hạn như tinh dịch không có hoặc không đủ tinh trùng, tinh trùng di chuyển không tốt,... có thể cho thấy một vấn đề liên quan đến việc sản xuất tinh trùng hoặc các rối loạn thể chất khác.
Các vấn đề về sản xuất tinh trùng bao gồm:
- Do nhiễm sắc thể hoặc di truyền: Ngay từ khi sinh ra, các nhiễm sắc thể của một người có thể không đủ số lượng hoặc nhiễm sắc thể bị sắp xếp sai gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Tinh hoàn ẩn: Khi đứa trẻ sinh ra mà một hoặc cả hai tinh hoàn không di chuyển xuống bìu mà nằm ở bụng hoặc chỉ xuống bìu một phần có thể gây vô sinh và cuối cùng dẫn đến xoắn, thoát vị và ung thư tinh hoàn.
- Xoắn tinh hoàn: Xoắn tinh hoàn cũng gây ảnh hưởng tới việc sản xuất tinh trùng.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nam giới, ảnh hưởng đến việc sản xuất và chất lượng tinh trùng ở 40% nam giới.
- Do bức xạ: Tiếp xúc với bức xạ có thể làm giảm sản xuất tinh trùng nhưng nó thường sẽ trở lại bình thường. Tuy nhiên, liều lượng bức xạ cao có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn.
Sự tắc nghẽn vận chuyển tinh trùng có thể là do:
- Nhiễm trùng
- Các vấn đề liên quan đến tuyến tiền liệt
- Không có ống dẫn tinh
- Thắt ống dẫn tinh
- Xuất tinh ngược dòng: Đây là khi tinh dịch đi thẳng vào bàng quang thay vì xuất ra ngoài dương vật.
- Chậm xuất tinh. Khoảng 3% nam giới phải vật lộn với chứng xuất tinh muộn. Ngoài ra, một số nam giới không thể đạt được cực khoái trong suốt quá trình giao hợp.
- Rối loạn cương dương
5. Tinh hoàn nhỏ và cứng
Tinh hoàn là nơi chứa tinh trùng của nam giới, vì vậy sức khỏe của tinh hoàn là tối quan trọng đối với khả năng sinh sản của nam giới. Tinh hoàn nhỏ hoặc cứng có thể chỉ ra các vấn đề tiềm ẩn cần được bác sĩ kiểm tra.