Đang ăn chế độ bình thường, bất ngờ chuyển sang ăn chay có bị ảnh hưởng đến sức khỏe và khi ăn cần lưu ý những điều gì? TS.BS Từ Ngữ (Hội Dinh dưỡng Việt Nam) sẽ tư vấn về vấn đề này.
Năm nào vào dịp tháng 7 âm lịch mẹ tôi cũng ăn chay từ đầu tháng, đến hết ngày 15 âm lịch. Đồ chay có thể tự chế biến hoặc mua đồ chế biến sẵn. Dù mẹ tôi không mắc bệnh lý mãn tính nào, nhưng tôi vẫn rất lo ảnh hưởng đến sức khỏe.
Vậy việc ăn chay như mẹ tôi có ảnh hưởng đến sức khỏe không? Khi ăn chay như vậy cần lưu ý điều gì?
Xin cảm ơn bác sĩ!
Ăn chay hay ăn mặn tùy theo sở thích của mỗi người và mỗi kiểu ăn đều có những lợi ích riêng về sức khỏe. Với người ăn chay, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, họ sẽ ít mắc những bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa và các bệnh mãn tính không lây hơn so với người ăn mặn, ví dụ như mỡ máu, ung thư, tim mạch…
Hơn nữa, những người được ăn theo sở thích của họ, nhất là khi được mọi người ủng hộ thì tư tưởng họ sẽ thoải mái hơn, từ đó có tinh thần tốt hơn, ít gặp các vấn đề liên quan đến tâm lý, tâm thần.
Về câu hỏi, đang ăn bình thường chuyển sang ăn chay thường xuyên có ảnh hưởng đến sức khỏe hay không? Nếu ăn chay một cách khoa học, đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng, tổng lượng calo cần thiết cho cơ thể, đa dạng các nhóm thực phẩm thì không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tuy nhiên, việc ăn chay thường xuyên hay còn gọi là ăn chay trường chỉ nên thực hiện với người trưởng thành, với trẻ nhỏ và tuổi vị thành niên vẫn rất cần protein, chất béo từ động vật để cơ thể phát triển toàn diện nhất.
Khi ăn chay cần phải đảm bảo nguyên tắc đa dạng thực phẩm và cân đối 4 nhóm chất chính. Ảnh minh họa.
Khi ăn chay, cần lưu ý một số vấn đề sau để không ảnh hưởng đến sức khỏe:
- Cần ăn đa dạng thực phẩm và nạp đầy đủ 4 nhóm chất (bột đường, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất).
- Với những người đang ăn mặn chuyển sang ăn chay, cần bổ sung năng lượng đầy đủ để tránh tình trạng mệt mỏi do thiếu năng lượng. Theo đó, ngoài ba bữa chính có thể ăn thêm 2 bữa phụ với hoa quả, một số loại hạt hoặc trong bữa ăn bổ sung thêm đồ giàu năng lượng như dầu thực vật.
- Không nên bắt chước thực đơn ăn chay của nhau, bởi chế độ ăn mang tính cá thể, vì thế cần phải xây dựng thực đơn riêng cho từng người.
- Cần hạn chế đồ chiên rán khi ăn chay, vì những lý do sau:
+ Đồ chiên rán nhiều năng lượng dễ gây tăng cân kể cả ăn chay;
+ Đồ chay chủ yếu làm từ thực vật, khi chiên rán sẽ mất nhiều dinh dưỡng có lợi cho cơ thể;
+ Các loại thực vật khi chiên rán sẽ gây biến đổi chất, tăng nguy cơ gây bệnh cho cơ thể.
- Đồ chay đóng hộp, chế biến sẵn cần phải lưu ý hạn sử dụng, hướng dẫn sử dụng. Thực tế đã có những vụ ngộ độc đồ chay nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả tính mạng.
- Thực phẩm chay tươi, sống cần chọn mua ở nơi đảm bảo an toàn, có nguồn gốc rõ ràng để tránh tồn dư hóa chất gây ngộ độc.
