Việc lựa chọn gạo khi nấu cơm tưởng chừng đơn giản nhưng các bà nội trợ lại thường mắc sai lầm khi mua những loại gạo đẹp mắt.
Gạo là loại lương thực phổ biến nhất trong bữa cơm hàng ngày ở các gia đình người Việt. Trên thị trường cũng có rất nhiều loại gạo khác nhau nhưng việc lựa chọn loại nào vừa an toàn, vừa không bị mất dưỡng chất không hề đơn giản.
Đa phần mọi người khi lựa chọn gạo đều đặt tiêu chí là hạt gạo phải đều, trắng bóng, thậm chí phải có hương thơm… nhưng những loại gạo này không thật sự tốt như chúng ta nghĩ.
PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Ninh - Viện Phó Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết không chỉ ở thành phố mà ngay cả vùng nông thôn, nhiều gia đình vẫn thích sử dụng gạo được xay xát kỹ, thậm chí có người đi xát gạo còn yêu cầu đánh bóng thêm.
Những loại gạo sáng bóng, hạt đều, về mặt cảm quan ai thấy cũng thích và chọn mua nhiều hơn so với các loại gạo có màu nâu vàng hoặc lẫn cám như gạo xay ngày xưa. “Các loại gạo trắng bóng khi nấu cơm nhìn cũng rất sáng, ăn dẻo và ngon miệng nên nhiều người yêu thích”, PGS Nguyễn Xuân Ninh cho hay.
Thói quen ăn gạo trắng, bóng của nhiều người lại không hề tốt về mặt dinh dưỡng. (Ảnh minh họa)
Xét về mặt dinh dưỡng, vị chuyên gia này cho rằng gạo xay xát kỹ ít có giá trị dinh dưỡng và không tốt bằng loại gạo xay rối, gạo giã như thời xưa. Với các loại gạo xay thông thường, nhìn bề ngoài có màu nâu, chỉ bỏ đi lớp vỏ trấu bên ngoài, không trải qua quá trình đánh bóng, khi nấu thành cơm sẽ tốt cho cơ thể.
“Gạo xay chỉ bỏ đi lớp vỏ trấu bên ngoài sẽ còn nhiều chất xơ, chất khoáng và vitamin. Bình thường chỉ cần ăn một bát cơm nấu từ loại gạo này có thể no từ sáng đến trưa. Hơn nữa, năng lượng trong gạo này thấp, cơ thể hấp thu chậm nên không làm cho đường máu, mỡ máu tăng.
Ngược lại, loại gạo xay xát kỹ, được đánh bóng sẽ giảm bớt, thậm chí không còn các chất xơ, vitamin, khoáng chất... mà chỉ còn lõi gạo ở bên trong. Tuy lúc ăn dẻo, ngon miệng và ăn được nhiều nhưng ăn xong sẽ đói rất nhanh, khi đói lại tiếp tục ăn dễ gây nên hiện tượng thừa và tích trữ thành mỡ. Chưa kể đến gạo trắng thường hay được tẩm ướp hương thơm, chất bảo quản”, PGS Ninh phân tích.
PGS Ninh cho biết thêm gạo trắng có hàm lượng dưỡng chất rất ít, nhưng đường bột lại rất cao tương đương với đường kính. Bởi vậy, những người bị mỡ máu, tiểu đường, muốn giảm cân... sử dụng loại gạo này càng phản tác dụng.
Loại gạo xát dối còn nhiều chất xơ, vitamin tốt cho cơ thể. (Ảnh minh họa)
Bác sĩ Nguyễn Thị Kim Anh - Chuyên khoa Dinh dưỡng cũng cho biết việc người dân có thói quen ăn gạo xay xát kỹ trong thời gian dài khiến khẩu vị cũng quen theo, do vậy khi ăn gạo xát dối sẽ rất khó ăn.
“Về phương diện dinh dưỡng, chúng tôi luôn khuyên người dân nên lựa chọn gạo xát dối thay cho gạo trắng, vì gạo càng trắng, tỷ lệ glucid tinh chế càng cao, protein càng thấp và lượng vitamin giảm đi đáng kể, những thứ tốt trong gạo đã bị loại bỏ hết”, BS Kim Anh cho hay.
Ngoài vấn đề chọn gạo, việc sơ chế trước khi nấu cơm cũng rất quan trọng. Với tất cả các loại gạo, nhất là gạo xát rối, khi nấu không nên vo quá kỹ sẽ mất đi lớp chất xơ bên ngoài hạt gạo. Khi nấu cũng không nên gạn bỏ nước cơm đi sẽ làm giảm giá trị dinh dưỡng.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Chuyên gia về Công nghệ sinh học và Thực phẩm cho biết hiện nay có một số giống lúa thơm, khi xay xát thành gạo, hương thơm đó ít nhiều vẫn còn lưu giữ lại được. Tuy nhiên, nó chỉ có mùi rất nhẹ, chứ không đậm mùi.
Do vậy, với những loại gạo có hương thơm nặng, nấu cơm vẫn còn thơm phức dễ có nguy cơ được trộn thêm hương liệu. Vị chuyên gia này khuyến cáo, nếu không biết chắc nguồn gốc, tốt nhất không mua gạo có hương thơm để sử dụng.
