Không muốn bạn gái lo lắng vì sợ "vỡ kế hoạch", Hưng chọn triệt sản, nhưng chưa đầy năm sau anh hối hận, quay về Việt Nam tìm cách có con.
Năm 32 tuổi, Hưng, một Việt kiều sinh sống tại Mỹ, được một người bạn rủ đi triệt sản sau khi Tòa tối cao Mỹ ra phán quyết không công nhận quyền phá thai. Thấy bạn gái căng thẳng, mất ăn, mất ngủ lo lắng chuyện có thai ngoài ý muốn, Hưng chọn cách triệt sản để bảo vệ cô.
Tuy nhiên, không bao lâu sau khi thực hiện thắt ống dẫn tinh, Hưng và bạn gái chia tay. Sau đó, anh nên duyên cùng bạn gái mới và cô gái suy sụp khi biết anh không thể sinh con. Vì tình yêu và mong ước có con chung, họ quyết định đăng ký kết hôn, về Việt Nam tìm kiếm biện pháp hỗ trợ sinh sản.
Vợ chồng anh Hưng làm thủ tục đăng ký hỗ trợ sinh sản. Ảnh: Phương Trinh.
Tháng trước, hai vợ chồng anh Hưng đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP HCM (IVFTA-HCMC) xin tư vấn. ThS.BS Lê Đăng Khoa, Trưởng đơn vị Nam học của Trung tâm khá bất ngờ khi hay tin Hưng chưa từng có con mà đã quyết định triệt sản.
Nhóm nam giới triệt sản quay lại tìm con được điều trị ngày càng gia tăng trong những ca hiếm muộn nam đến khám tại Trung tâm. Những trường hợp này chủ yếu từng có đủ con và chọn phương pháp triệt sản như một cách ngừa thai. Tuy nhiên, có một số trường hợp hôn nhân đổ vỡ và gặp khó khăn khi muốn có con với người mới. Một số khác bị mất con ngoài ý muốn (do bệnh tật hoặc tai nạn) và họ đến gặp các chuyên gia để nhờ “phục hồi” lại đường ống dẫn tinh. Ngoài ra, một số nam giới gặp phải biến cố (như tai nạn giao thông, bị động vật tấn công), hay biến chứng sau phẫu thuật vùng chậu hoặc bẹn bìu… làm tổn thương ống dẫn tinh khiến họ không thể có con một cách tự nhiên.
“Trong khoảng 16 năm gắn bó điều trị hiếm muộn, rất hiếm trường hợp nam giới chưa có con mà quyết định đi triệt sản như Hưng. Có lẽ là do ảnh hưởng văn hoá phương Tây vì ở Mỹ, phương phát thắt/cắt ống dẫn tinh diễn ra khá phổ biến (khoảng 500,000 ca/năm) và bệnh nhân thường có tâm lý nghĩ rằng thắt được thì chắc sẽ tháo ra được dễ dàng”, bác sĩ Khoa nói.
Hưng đứng trước 3 lựa chọn: Phẫu thuật nối ống dẫn tinh và chờ đợi để có con tự nhiên, thực hiện thủ thuật trích tinh trùng để làm thụ tinh ống nghiệm (IVF), hoặc phẫu thuật nối ống dẫn tinh kết hợp trữ tinh trùng dự phòng trong trường hợp nối ống dẫn tinh thất bại vẫn có thể có con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
Theo bác sĩ Khoa, thắt ống dẫn tinh để triệt sản là biện pháp mang lại hiệu quả tránh thai cao nhất (gần như 100%). Dù vậy, điểm yếu của phương pháp này là tính chất vĩnh viễn. Khi muốn có con, việc khôi phục ống dẫn tinh trở về nguyên vẹn tình trạng ban đầu phụ thuộc rất nhiều yếu tố.
“Đập đi thì dễ, xây lại khó và tốn kém”, bác sĩ Khoa nhấn mạnh. Tỷ lệ thành công nối ống dẫn tinh có thể lên tới 90-95%, phụ thuộc vào nhiều yếu tố: phương pháp thực hiện, vị trí nối, thời gian triệt sản, các bệnh lý nam khoa kèm theo, trang thiết bị y tế và trình độ tay nghề bác sĩ.
Hai vợ chồng Hưng quyết định chọn phẫu thuật nối ống dẫn tinh kết hợp lấy tinh trùng để trữ đông. Trong trường hợp phẫu thuật thất bại, bệnh nhân vẫn có thể sử dụng tinh trùng trữ đông để thực hiện IVF.
Sau một tuần được bác sĩ Lê Đăng Khoa phẫu thuật nối lại ống dẫn tinh, nam Việt kiều đã có tinh trùng trở lại. Trong thời gian đầu, môi trường quanh “mối nối” còn mới, tinh trùng "cũ" còn tồn đọng nên kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ ban đầu cho thấy lượng tinh trùng nhiều nhưng khả năng di động kém. Tuy nhiên bệnh nhân không cần quá lo lắng vì tình trạng này sẽ cải thiện dần theo thời gian.
Với trường hợp này, người bệnh có thể tăng cường quan hệ, nhằm tống xuất những lứa tinh trùng “cũ”, kém chất lượng, kích thích tái tạo lứa tinh trùng mới, tăng độ di động, từ đó tăng khả năng mang thai tự nhiên. Theo nhiều nghiên cứu, tinh hoàn của nam giới liên tục sản xuất tinh trùng mới trong quá trình sinh tinh. Toàn bộ quá trình này mất khoảng 64-72 ngày. Tinh hoàn có thể tạo ra vài triệu tinh trùng mỗi ngày, khoảng 1.500 tinh trùng mỗi giây. Vào cuối chu kỳ sản xuất tinh trùng đầy đủ, nam giới có thể tái tạo tới 8 tỷ tinh trùng.
Từ trường hợp của Hưng, bác sĩ Khoa khuyến cáo, hiện đã có nhiều phương pháp tránh thai hiện đại, an toàn, ít xâm lấn, nên nam giới, nhất là người chưa sinh con không nhất thiết phải triệt sản. Tuy nhiên, nếu vẫn quyết tâm và chủ động chọn phương pháp này, các đấng mày râu có thể cân nhắc trữ tinh trùng bảo tồn khả năng sinh trước khi triệt sản.
Luật cấm phá thai hiện được áp dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Mỹ, vào năm 1973, Tòa án tối cao cho phép phụ nữ phá thai. Tuy nhiên, vào năm 2022 tòa không còn chấp thuận điều này, khiến nhiều nam giới Mỹ chọn triệt sản bằng cách thắt ống dẫn tinh để bảo vệ phụ nữ.
Tại Việt Nam, mọi hành vi phá thai trên 22 tuần tuổi hay do lựa chọn giới tính thai nhi đều bị nghiêm cấm. Thai phụ phải đáp ứng những điều kiện sức khỏe, cơ sở dịch vụ đảm bảo kỹ thuật, trang thiết bị... theo quy định pháp luật.
* Tên bệnh nhân trong bài đã được thay đổi
