Tại Việt Nam, kỳ nhông có nhiều trên vùng cao nguyên, vùng núi vào các ngày nắng hạn tháng 4, tháng 5.
Kỳ nhông (hay còn gọi là cự đà, kỳ dông...) là loài động vật bò sát, thuộc chi nhông cát, họ Nhông. Chúng thường sinh sống ở những nơi ấm áp, chủ yếu là khu vực Đông Nam Á.
Kỳ nhông có đặc điểm ngoại hình giống như tắc kè, khi trưởng thành có thể dài từ 30-60cm. Chúng có đầu hình tam giác, trên có hai hốc tai khá to, trán có cục xương nhỏ nhô lên; vỏ ngoài hơi sần sìu, da đỏ hồng và có các vệt màu đen hoặc cam xuất hiện rải rác trên thân mình.
Hiện chúng là một trong những loài vật được săn lùng nhiều nhất bởi có nhiều công dụng hữu ích trong việc chữa bệnh, tăng cường sức khỏe, sinh lực, thậm chí là làm đẹp. Da kì nhông rất bền, đẹp không thua kém gì da cá sấu. Vì vậy, nó được tận dụng trong việc thiết kế các sản phẩm ví, túi da kỳ nhông cao cấp cho cả phái nữ lẫn phái mạnh.
Ngoài ra, thịt nhông cát cũng có rất nhiều tác dụng tốt tới sức khỏe, là 1 trong những bài thuốc Đông Y có giá trị cao. Thịt của chúng rất thơm, có vị ngọt mặn đan xen, tính bình, giúp hỗ trợ giảm đau hiệu quả, tiêu độc, đẩy nhanh quá trình lành thương, tốt cho hệ tiêu hóa và tăng cường sinh lực.
Tại Việt Nam, kỳ nhông có nhiều trên vùng cao nguyên, vùng núi vào các ngày nắng hạn tháng 4, tháng 5. Do chúng có khả năng thay đổi màu sắc theo lá cây, vì vậy nếu muốn bắt được chúng, người ta cực kỳ tinh mắt và chuẩn bị đồ nghề kỹ càng.
Đối với kỳ nhông sống trong đất cát, chúng thường tập hợp thành 1 tổ. Họ chỉ cần dùng cuốc đào hang và dũng cảm dùng tay là có thể thu được một số lượng lớn. Họ cũng có thể thiết kế bẫy giúp tóm gọn chúng dễ dàng hơn bằng cách: Sử dụng 1 chiếc cần tre, buộc dây cước vào, nối cùng 1 sợi cước nhỏ nối vào mo cau, đặt trước cửa hang. Nếu kỳ nhông đi qua, chạm vào dây cước, chốt bật sẽ tác động vào thòng lọng khiến chúng bị mắc kẹt trong mo cau.
Các món ăn từ kì nhông được xem là đặc sản, được dân nhậu cực kỳ ưa chuộng. Bởi thịt chúng vô cùng thơm ngon, màu trắng như thịt gà nhưng lại có vị dai, ngọt, sụn mềm, nhai sần sật rất thú vị.
Từ kỳ nhông, người ta có thể chế biến thành những món ăn hấp dẫn như nướng, xào sả ớt, nấu cháo... Nhưng trước đó, họ phải sơ chế kỹ lưỡng thịt kỳ nhông để loại bỏ chất bẩn cũng như mùi hôi trên cơ thể chúng. Theo đó, cho chúng vào nước sôi, luộc sơ qua để lớp đất bám chặt trên da bong ra. Sau đó, họ mổ bụng, làm sạch ruột bằng cách xát muối, rửa sạch bụng một lần nữa cùng nước muối, để ráo nước và chuẩn bị cho các bước chế biến tiếp theo.
Hiện kỳ nhông được cho là loài được rất nhiều người quan tâm bởi nó không chỉ làm cảnh mà còn chế biến nhiều món ăn. Tùy vào từng loại kỳ nhông mà chúng được rao bán với giá khác nhau. Có 3 loại kỳ nhông thường được mọi người mua bán: Kỳ nhông xanh có giá gần 1 triệu đồng/con nhỏ, từ 1.5 triệu – 5 triệu đồng/con trưởng thành; kỳ nhông nước giá khoảng 500 nghìn – 3 triệu đồng/con; kỳ nhông đất dùng chế biến món ăn có giá 400 nghìn đồng/kg thịt.
