“Khi trở nên hot, dân buôn hoa quả đắt tiền tìm đủ mọi cách để có được vài chuyến dủ dẻ rồi bán ra thị trường với giá từ 150.000-200.000 đồng/kg. Dù có giá đắt đỏ ngang những loại quả xịn, song người mua vẫn ầm ầm", chàng trai trẻ cho hay.
Cây dủ dẻ (hay còn gọi là dũ dẻ) trưởng thành có chiều cao thường từ 0,5-1,5m. Song có nhiều cây lâu nay cao đến hơn 2m. Chúng có đặc điểm: lá bầu dục hau ngọn giáo xoan ngược, dài 11-15 cm, rộng 4-6 cm, tròn và gần như hình tim ở gốc, tù và có khi lõm ở đầu, với ít lông thưa ở trên, nhiều lông hơn ở dưới. Gân bên 11-14 đôi, hơi lồi ở dưới; hoa vàng đường kính 2 cm, xếp 2-5 hoa ở ngọn các nhánh thân cây rất mảnh, mọc ở nách lá hay lá bắc; lá noãn chín nhiều, nhẵn, bóng, xoắn, có 1-5 ngăn.
Hoa dủ dẻ.
Quả dủ dẻ chỉ nhỉnh hơn ngón tay út người lớn một chút, mọc thành chùm, với số lượng từ 3-8 quả/chùm. Khi non, chúng có màu xám nhạt và lúc chín thì màu vàng, thịt mỏng và có vị ngọt thanh.
Ở Việt Nam, cây dủ dẻ phân bố ở vùng đồng bằng gần biển lên tới vùng núi Quảng Trị, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng và Đồng Nai... Chúng ra trái gần như quanh năm nhưng nhiều nhất là trong mùa hè. “Cứ vào thời gian này, xưa chúng tôi ở quê tôi thường hay í ới gọi nhau đi tìm hái dủ dẻ để ăn, đồng thời hái cả hoa để ngửi hoặc bỏ vào túi quần áo cho thơm.
Hiện vì mọc rải rác, trái bé và số lượng quả chín ở mỗi cây không nhiều, vì thế người dân quê tôi thường tiện thể hái khi đi làm ở khu vực đồi núi để mang về cho con trẻ ăn, chứ hiếm thấy ai hái để bán”, anh Vũ Bùi (27 tuổi, Quảng Trị) cho hay.
Quả dủ dẻ khi chín có màu vàng, thịt mỏng và có vị thanh.
Cũng theo anh Vũ Bùi, gần đây mạng xã hội xuất hiện đoạn clip nam thanh niên ăn quả dủ dẻ khiến nhiều người tò mò. Từ đó, rất nhiều người, nhất là giới trẻ đã “săn lùng” loại quả này rồi coi đó như một đặc sản hiếm có của đất nước.
“Khi trở nên hot, dân buôn hoa quả đắt tiền tìm đủ mọi cách để có được vài chuyến dủ dẻ rồi bán ra thị trường với giá từ 150.000-200.000 đồng/kg. Dù có giá đắt đỏ ngang những loại quả xịn, song người mua vẫn ầm ầm. Có lẽ họ chấp nhận bỏ ra số tiền vài trăm nghìn để thưởng thức thứ quả vừa độc vừa lạ này”, anh Vũ Bùi nói.
Do là quả dại giờ mới được nhiều người biết đến nên ít ai biết rằng một số bộ phận của dủ dẻ cũng có công dụng khác. Theo một số tài liệu khoa học, quả dủ dẻ có tác dụng chữa mẩn ngứa, mụn nhọt; chữa đau nhức xương khớp; làm đẹp da; dùng làm tinh dầu. Hoa dủ dẻ là loại thảo dược có tác dụng kháng khuẩn, trị tiêu chảy, sốt rét; đặc biệt hoa dủ dẻ có tính ấm nên có tác dụng tốt trong việc giảm đau, mạnh tỳ vị, dùng cho bệnh nhân viêm gan, viêm thận. Rễ và lá để trị đau dạ dày, trướng bụng, đau bụng.
