Món canh đặc sản Quảng Trị này không thể hoàn thiện nếu thiếu nguyên liệu là một loại rau dại.
Làng Lam Thủy thuộc xã Hải Vĩnh (nay là xã Hải Hưng), huyện Hải Lăng tỉnh Quảng Trị vốn nức tiếng gần xa với món ăn gắn liền với nhiều thế hệ của làng và cũng khiến du khách cảm thấy tò mò về cái tên nghe rất lạ: canh ám làng Lam. Với người dân làng Lam Thủy, món canh ám là một món ăn hằng ngày, nhưng cũng là một đặc sản mà chỉ có ở vùng quê này có.
Để làm được món canh ăn đậm đà, ngon ngọt và có hương vị đặc trưng, món canh ám làng Lam nhất định phải được nấu từ 2 loại thực phẩm chính đó là: cá tràu đồng và rau sôông, thiếu một trong hai thứ hoặc bị thay thế bởi loại thực phẩm khác, hương vị canh ám sẽ khác ngay, không còn chuẩn vị canh ám làng Lam. Cá tràu đồng được chọn phải là loại cá còn tươi sống, nếu cá có trứng là càng tuyệt vời, cá được làm sạch, thái từng lát rồi ướp với ném hạt đã được giã nhỏ, dầu ăn, ớt bột, muối, bột ngọt, một ít tiêu và đường. Đun với lửa nhỏ để cá thấm đều gia vị là được.
Nguyên liệu thứ hai không thể thiếu đó là rau sôông. Đây là một loại rau đặc trưng ở Quảng Trị. Rau sôông sống dại nhiều nơi, có gai như hoa hồng, lá xòe hình bàn tay, có hoa vàng và cả cây có vị chua, nên thường được gọi rau chua. Rau nấu canh ở món canh ám phải gồm cả lá, cọng và thân non của cây, nếu chỉ lấy phần lá nấu canh thì hương vị sẽ không còn được đậm. Cọng và thân cây có thể cắt làm từng đoạn hoặc cuộn tròn rồi cho vào nồi đổ nước vào rồi đun lửa. Khi nước canh sôi một lúc thì vớt cọng và thân rau sôông bởi loại rau này có gai.
>>> Xem thêm:
Rau nhút trở thành đặc sản nổi tiếng được nhiều người "săn lùng" ráo riết
Loại cây dại xưa không ai ngó ngàng, tách hạt ra thành đặc sản khiến chị em phát sốt
Một bát canh ám làng Lam chuẩn chỉnh sẽ có trứng cá lóc được phi gia vị nổi trên mặt nồi, lấp lánh vàng đỏ rất hấp dẫn. Phần nước canh thì trong vắt, có thể nhìn được những lát cá chìm dưới đáy nồi.
Canh ám rau sôông nấu cá lóc có vị béo của cá, vị chua nhạt hơi chan chát của loại rau sôông. Canh ám chỉ cần chan với bát cơm nóng ăn đã rất ngon. Tuy nhiên, với người Quảng Trị, họ thường ăn kèm với rau sống gồm nhiều loại như cải non, rau chuối thái mỏng, bắp chuối, giá,.... Khi chan canh lên chén cho thêm những cọng rau sống này vào, vị ngon được kết hợp rất khó quên.
Bên cạnh là một món ăn dân dã, ngon lành thì canh ám còn là một món để giải rượu rất tốt. Ai quá chén ăn canh này sẽ rất nhanh tỉnh và lấy lại sức khỏe.
Với người dân làng Lam Thủy, món canh ám là một món ăn hằng ngày, khi xưa còn thường xuyên có mặt trong lễ tết, cưới hỏi.
