Có lẽ khi xưa, không ai nghĩ được món ngô nếp bung lại trở thành một đặc sản được nhiều người yêu thích như bây giờ.
Ngô là thức ăn rất phổ biến với người nông dân một nắng hai sương trên đồng ruộng. Người dân quê tôi, ai cũng từng được thưởng thức những bắp ngô luộc hay xuýt xoa với những bắp ngô nướng bên người thân vào những lúc nông nhàn. Hè về, các bạn trẻ phương xa, trong những chuyến dã ngoại của mình cũng thường tìm về quê để nhâm nhi món chè ngô ngọt ngào thơm mát. Ngô chế biến được khá nhiều món, trong đó có món ngô bung.
Ngô được bung phải chọn ngô nếp vừa thơm vừa trắng muốt. Đầu tiên bóc những hạt ngô căng tròn từ quả ra, sau đó cho vào luộc chín với một ít nước vôi trong để hạt ngô tự bong vảy và giòn hơn. Công đoạn tiếp theo là đổ ngô ra xát cho bong hết vỏ, rửa sạch cho vào nồi đun tiếp đến khi hạt ngô nở to như những bông hoa trắng. Lúc này, chọn những hạt gạo nếp ngon trộn lẫn vào với ngô vừa bung, có thể cho thêm ít dầu phộng rồi đem nấu cho khéo để cho ra một loại xôi vừa dẻo vừa ngon. Tiếp đến lấy đậu xanh xát vỏ, nấu chín. Hành tím phi thơm với mỡ rồi nhẹ nhàng cho đậu xanh và hành phi vào nồi đảo qua là ta đã có món ngô bung ngon tuyệt vời. Ngô bung qua ba lần lửa tuy mềm nhưng vẫn giòn. Về mặt hương vị, ngô bung sẽ đem đến cho ta cái vị béo của dầu phộng, vị bùi của đậu xanh, vị ngọt thanh của ngô, vị thơm của hành phi. Hương vị ấy, đảm bảo ai ăn một bát sẽ muốn ăn thêm bát nữa.
Giờ đây, ngô nếp bung - món ăn cứu đói của nhà nghèo vùng cao một thời nay bỗng trở thành món ăn đặc sản hút khách ở Hà thành, được mọi người đua nhau mua về chế biến thành đủ các món ăn sang chảnh.
Ngô có thể bảo quản trong tủ đá để chế biến thành nhiều món ngon như ngô nếp bung xào mỡ hành, đồ xôi nếp ngô, nấu chè,… Thậm chí, ngô chỉ đơn giản là cho vào hấp lại rồi đem trộn với đường ăn cũng thấy ngon, hấp dẫn.
Ăn ngô bung sẽ rất dẻo, vị bùi, béo. Nhiều shop online bán loại ngô nếp bung được quảng cáo là được làm từ giống ngô nếp cũ của bà con đồng bào H’Mông. Bà con trồng trên nương rẫy, không chăm bón, tưới phân thuốc gì nên rất sạch.
Ngô nếp bung được làm bằng giống ngô của người H’Mông. Giống ngô này có đặc điểm bắp bé nhưng hạt mẩy, dày hạt, các hạt ngô màu tím, màu trắng xen lẫn nhau. Đặc biệt, ngô bung được làm từ loại ngô bánh tẻ tươi, do đó ăn lúc nào cũng dẻo, bùi, béo ngậy đặc biệt thơm ngon.
Đây là món ăn phổ biến của đồng vào vùng cao ở tỉnh Điện Biên nhiều năm nay. Ngày trước, mọi người gọi là món ăn cứu đói của nhà nghèo, giờ thì thành đặc sản của nhà giàu ở các tỉnh. Trước kia, ngô chỉ có theo mùa, chính vụ từ tháng 7-8 dương lịch. Tuy nhiên, những năm gần đây do nhu cầu cao nên người dân vùng cao bắt đầu trồng quanh năm.
Vài năm gần đây, ngô nếp bung Điện Biên được rao bán khá phổ biến ở Hà Nội với giá dao động từ 60.000-90.000 đồng/kg