Gần đây, rau ngũ gia bì hương bỗng trở thành đặc sản không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người vùng núi và các nhà hàng, khách sạn.
Ngũ gia bì hương là loại rau mọc dại ở vùng núi phía Bắc, đặc biệt là Hà Giang, Yên Bái. Đây được coi là rau nhân sâm của người miền núi.
Rau ngũ gia bì hương ở dạng cây bụi nhỏ, cao 1-7m, cành vươn dài và có gai; lá kép mọc so le, gồm 4-5 lá chét dài 2-8cm, rộng 1.5-4cm; cuống lá có bẹ và gai; ngọn non màu tím và xanh dần khi về già; hoa có 5 lá đài, 5 cánh hoa màu vàng lục; quả hình cầu, hơi dẹt, khi chín có màu đen và chứa hai hạt.
Loại rau này có cách trồng khá đơn giản, chỉ cần giâm bằng cành rồi cây sẽ thu hoạch quanh năm bằng cách hái ngọn non. Nếu trồng lâu năm, mọi người có thể thu hoạch phần rễ làm thuốc.
Rau ngũ gia bì hương.
Trước kia, ngũ gia bì hương là cây thuốc có trong danh mục các bài thuốc y học cổ truyền được sử dụng rộng rãi. Nó có rất nhiều tác dụng như chống oxi hóa mạnh, lão hóa, mệt mỏi tương tự nhân sâm; tán ứ chỉ thống, khử phong thanh nhiệt, tiêu thũng giải độc; làm thuốc bổ nâng cao sức của các cơ, gia tăng miễn dịch; tăng cường trí nhớ, hoạt huyết hành khí; chữa các bệnh dạ dày, bệnh tê thấp.
Từ những tác dụng đó cộng với việc rau có vị ngọt nhẹ và thơm mát, gần đây, rau ngũ gia bì hương bỗng trở thành đặc sản không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người vùng núi và các nhà hàng, khách sạn. Nó có thể chế biến thành nhiều món ăn như:
- Xào thịt bò, thịt trâu, thịt lợn…: Ngọn rau nọn dài 5 cm xào với các loại thịt ba chỉ để hòa cả nạc lẫn mỡ tạo ra hương vị đậm đà.
- Nấu canh thịt băm, canh cua, tôm... Nhưng ngon nhất vẫn là nấu suông, vừa ăn vừa nhai từ từ để cảm nhận vị thơm, vị ngọn trong cuống lưỡi khi thưởng thức món canh này.
- Xào với trứng gà vịt: Băm nhỏ rau rồi cho vào chảo. Xào rau thêm gia vị vừa đủ đến chín tái rồi bỏ trứng vào, đợi trứng chín thì bỏ ra và dùng ngay sẽ ngon hơn.
Từ khi trở thành đặc sản được “săn lùng”, người dân ở một số vùng đã tìm tòi, nghiên cứu để phát triền loại cây này thành hàng hóa với hi vọng có thể tiêu thụ được lượng lớn.
