Sự xuất hiện của ung thư có liên quan nhiều đến đột biến gen. Nếu những đột biến có hại này được truyền lại cho các thế hệ sau, khả năng bị ung thư sẽ tăng lên nhiều lần.
Một nghiên cứu năm 2016 của Đại học Harvard đăng trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ cho thấy, có ít nhất 22 loại bệnh ung thư được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác giữa các thành viên trong gia đình. Dưới đây là 5 loại bệnh ung thư dễ di truyền nhất:
1. Ung thư gan
Nếu cha mẹ bị chẩn đoán mắc ung thư gan thì con cái cần được phòng ngừa bởi sự lây truyền của virus viêm gan B theo chiều dọc, rất dễ cả nhà cùng mắc. Đặc biệt, những bà mẹ mang virus viêm gan B thì con sau khi chào đời có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn. Người có nguy cơ cao mắc ung thư gan là những bệnh nhân bị viêm gan siêu vi mãn tính và xơ gan. Tuy nhiên, bạn cũng đừng quá hoảng sợ bởi kiểm soát kịp thời, tích cực điều trị viêm gan và ngăn chặn quá trình phát triển có thể giúp tránh ung thư gan. Ngoài ra, để phòng bệnh, nên có chế độ ăn uống cân bằng, tránh uống rượu, không ăn thực phẩm bị mốc. Nếu trong gia đình có người mắc viêm gan, các thành viên khác nên được tiêm phòng, đồng thời tránh dùng chung dụng cụ ăn uống để giảm lây truyền bệnh.
2. Ung thư vú
Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ. Sự di truyền của ung thư vú có liên quan đến gen BRCA 1 và BRCA 2. Khi hai gen bị đột biến, chúng không thể sửa chữa lỗi và kiểm soát sự sinh sản của các tế bào xấu kịp thời, dẫn đến ung thư. Đột biến ở hai gen này được truyền từ mẹ sang con. Phụ nữ có đột biến gen này có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 4 đến 8 lần so với người bình thường. Những người có nguy cơ cao nên tự kiểm tra vú thường xuyên và đi khám định kỳ hàng năm để được phát hiện, chẩn đoán và điều trị sớm. Việc duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ăn uống đúng, ngủ đủ giấc… có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh.
3. Ung thư vòm họng
Tỷ lệ mắc ung thư biểu mô vòm họng có tính di truyền nhất định, nhưng một số nghiên cứu phát hiện bệnh này còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như môi trường, điều kiện sống.. Để phòng bệnh, nên duy trì lối sống lành mạnh, cải thiện chức năng miễn dịch cho cơ thể. Tránh ăn thực phẩm quá nóng hay hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc. Những người có tiền sử gia đình bị ung thư hoặc người lớn tuổi nên khám sức khỏe hàng năm và chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo để phát hiện và chẩn đoán sớm ung thư vòm họng.
4. Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là hiện tượng các tế bào cấu trúc bình thường của dạ dày trở nên bất thường đột biến và tăng sinh một cách không kiểm soát, xâm lấn các mô ở gần (xâm lấn cục bộ) hay ở xa (di căn) qua hệ thống bạch huyết. Trong số tất cả các bệnh nhân ung thư dạ dày, 10% có xu hướng di truyền gia đình rõ ràng, người thân của những bệnh nhân mắc ung thư dạ dày có nguy cơ mắc loại ung thư này cao gấp 2 đến 3 lần so với những người khác. Ngoài do di truyền, nguyên nhân ung thư dạ dày thường liên quan đến các tổn thương tiền ung thư, các yếu tố môi trường, yếu tố nội sinh.
5. Ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng là ung thư đường tiêu hóa thường gặp. Đến nay, các nhà khoa học chưa xác định được nguyên nhân chính gây ung thư đại trực tràng nhưng đã tìm ra một số nhóm yếu tố nguy cơ làm gia tăng bệnh, trong đó có hội chứng di truyền. Ung thư có thể xuất hiện ở một trong các polyp nằm trải dài trên toàn bộ ống niêm mạc đại trực tràng, nguy cơ tất cả polyp đó đều trở thành tế bào ung thư. Người bị đa polyp mang tính chất gia đình, nếu không điều trị theo thời gian đến 40 tuổi thì hầu hết polyp sẽ phát triển thành ung thư, ngoài đại trực tràng còn bị ở dạ dày, ruột non, tụy, gan... Chuyên gia khuyến cáo, polyp được coi là yếu tố tiền ung thư. Do đó khi phát hiện polyp, nên nội soi ống mềm toàn bộ đại trực tràng và sinh thiết xem lành hay ác tính. Trường hợp đã tiến triển thành ung thư thì cần có phương án điều trị.
Ung thư di truyền không phải là điều khủng khiếp. Hiểu rõ về bệnh và áp dụng cách ngăn chặn càng sớm càng tốt sẽ giúp giảm nguy cơ mắc rất nhiều.
Dưới đây là những việc ai cũng có thể làm để phòng ngừa ung thư:
- Duy trì cân nặng hợp lý, ngủ đủ giấc và chăm tập thể dục.
- Hạn chế bia, rượu và các chất kích thích.
- Sử dụng thực phẩm sạch, an toàn, có chế độ ăn cân bằng, ưu tiên chất xơ từ rau củ quả và ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế chất béo bão hòa, thịt đỏ…
- Lắng nghe cơ thể và khi nhận thấy điều bất thường thì đi khám và điều trị sớm.
- Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát ung thư.
