Gần đây, trên mạng xuất hiện những bài chia sẻ được cho là của bác sĩ, ca sĩ về cách nhỏ mũi bằng nước muối đặc, dầu mè, dầu dừa hay uống nước gừng sả để tránh COVID-19. Các chuyên gia khuyến cáo, đây là những thông tin thiếu cơ sở khoa học, chớ tùy tiện
Bác sĩ khuyên nhỏ mũi bằng dầu dừa, dầu mè để phòng COVID-19
Trong khi cả nước, đặc biệt là các y bác sĩ đang căng mình chống đại dịch COVID-19, trên mạng xã hội có không ít người chia sẻ thông tin thiếu kiểm chứng về cách phòng, chống dịch bệnh có thể gây ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe người áp dụng. Đặc biệt, trong số đó có cả bác sĩ, người nổi tiếng có lượng theo dõi lớn trên mạng xã hội.
Điển hình như chia sẻ của một bác sĩ có tên P.X.T. (ở TP.HCM) về việc dùng dầu dừa, dầu mè nhỏ vào mũi có thể phòng COVID-19.
Chia sẻ về cách phòng COVID-19 phản khoa học trên mạng xã hội.
Theo vị bác sĩ này, để bảo vệ niêm mạc mũi khỏi sự xâm nhập của virus COVID (không có virus COVID hay virus COVID-19, chỉ có virus SARS-CoV-2 - PV), có thể nhỏ mũi bằng nước muối ưu trương… Nếu ai không chịu được nước muối ưu trương thì có thể thay thế bằng dầu mè.
Thậm chí, bác sĩ T. còn phân tích cụ thể những cơ chế khiến dầu mè, dầu dừa phát huy tác dụng và hướng dẫn cách nhỏ mũi để tránh khỏi sự xâm nhập của COVID-19.
Thông tin trên sau khi được chia sẻ đã nhận được sự quan tâm của rất nhiều người, tuy nhiên dưới phương diện chuyên môn, TS.BS Trương Hữu Khanh - Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh (Bệnh viện Nhi Đồng 1) khẳng định hiện không có khuyến cáo nào của các cơ quan y tế, không có nghiên cứu nào chứng minh nhỏ các loại dầu như dầu dừa, dầu olive, dầu mè vào mũi phòng được COVID-19.
“Tính đến thời điểm này, cách phòng COVID-19 được cho là hiệu quả nhất đó chính là tiêm vắc xin. Ngoài ra, tại Việt Nam, Bộ Y tế có khuyến cáo 5K để phòng bệnh đó là: Khẩu trang, Khử khuẩn, Khoảng cách, Không tập trung đông người, Khai báo y tế. Vì thế, người dân hãy làm theo khuyến cáo của Bộ Y tế và chờ đến lượt được tiêm vắc xin”, BS Khanh nhấn mạnh.
BS Khanh cũng cho biết, việc nghe theo thông tin trên mạng xã hội nhỏ các dung dịch chưa được kiểm chứng vào mũi có thể gây những hệ lụy như làm tổn thương niêm mạc, gây viêm mũi, nhiễm khuẩn…
Ca sĩ chia sẻ “bài thuốc” bồi bổ, phòng COVID-19 giữa đại dịch
Mới đây, dân mạng bàn tán xôn xao về việc một nữ ca sĩ nổi tiếng có tên C.L. chia sẻ “bài thuốc” dân gian dùng sả, gừng, tắc (quất, có thể thay bằng chanh) đun lên, sau đó cho vào chai dùng dần để bồi bổ cơ thể, nâng cao đề kháng, chống bệnh tật.
Ngay khi bài đăng xuất hiện trên mạng xã hội, nhiều người hâm mộ đã bình luận đây chỉ là bài thuốc truyền tai, không có cơ sở khoa học. Tiếp thu ý kiến của người hâm mộ, nữ ca sĩ sau đó đã gỡ bài.
Không chỉ người nổi tiếng (ảnh trên), trên mạng xã hội cũng xuất hiện nhiều phương pháp phòng COVID-19 từ gừng, chanh, sả.
Thực tế, bài thuốc dùng chanh, sả, gừng để phòng COVID-19 không quá xa lạ, trước đó có nhiều người đã chia sẻ thông tin này. BS Trần Văn Phúc (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Hà Nội) cho biết: “Đến nay, chưa có bất cứ một tài liệu khoa học nào cho thấy nước chanh tiêu diệt được virus SARS-CoV-2, kể cả những virus khác.
Chanh là loại quả giàu vitamin C và một loại acid có tên là citric, ngoài ra còn có khoáng chất, thêm flavonoid cùng một số thành phần khác. Như vậy, uống nước chanh sẽ bổ sung vitamin C, nên có tăng sức đề kháng, nhưng không có bằng chứng khoa học về tác dụng phòng chống virus”.
Về phương diện đông y, lương y Vũ Quốc Trung cũng khẳng định, chanh - sả - gừng kết hợp với nhau không phải là bài thuốc phòng COVID-19. Thậm chí gây hại đối với cơ thể khi sử dụng.
“Gừng và sả đều có tính nóng, nếu cho vào đun đặc lại sử dụng sẽ gây cảm giác nóng vùng dạ dày, tăng nguy cơ trào ngược dạ dày, thực quản, nóng và đổ ghèn hai mắt”, lương y Trung cho hay.
Theo ông Trung việc sử dụng chanh, sả, gừng chỉ nên dùng ở mức độ là gia vị, với liều lượng vừa đủ trong bữa ăn hàng ngày. Không nên kết hợp nấu thành nước uống liên tục hàng ngày. Nếu sử dụng thành vị thuốc thì phải người có chuyên môn kê, bốc thuốc, không nên tự ý làm.
Lương y Trung cũng khuyến cáo, để phòng COVID-19 người dân nên thực hiện theo khuyến cáo của Bộ Y tế và các quy định chống dịch của từng địa phường. Không tự ý điều trị, sử dụng các vị thuốc, bài thuốc lan truyền trên mạng xã hội.
Trước tình trạng nhiều thông tin thiếu có cơ sở về phòng chống dịch COVID-19 xuất hiện trên không gian mạng, các chuyên gia khuyến cáo người dân cần bình tĩnh, tỉnh táo sàng lọc thông tin, trang bị kiến thức để nhận diện rõ các nội dung không chính xác, thiếu cơ sở.
Đặc biệt, với những chia sẻ liên quan tới sức khỏe, tuyệt đối không nên tùy tiện áp dụng dù thông tin đó do người nổi tiếng lan truyền. Nên tìm kiếm các thông tin, bài viết trên các trang uy tín có nội dung tương tự để đối chiếu, hoặc tư vấn ý kiến của các chuyên gia ở lĩnh vực, chuyên môn liên quan. Về biện pháp phòng tránh COVID, cần thực hiện theo các hướng dẫn của Bộ Y tế.
