Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ bị tích tụ quá nhiều trong gan. Bệnh thường không bộc lộ triệu chứng sớm, nhưng cảm giác khi thức dậy có thể là một dấu hiệu cảnh báo.
Gan là nội tạng lớn nhất trong cơ thể, có chức năng xử lý hầu hết những gì chúng ta ăn hoặc uống vào, đồng thời lọc các chất độc có trong máu. Chức năng gan sẽ bị ảnh hưởng nếu gan chứa quá nhiều mỡ.
Một báo cáo đăng trên trang Express của Anh cho biết, nếu bạn cảm thấy mệt mỏi sau một đêm tròn giấc và phải lê lết mới ra khỏi giường được vào mỗi sáng, nên đi khám để xác định có bị gan nhiễm mỡ không.
“Cảm thấy mình cần nghỉ ngơi hay ngủ nhiều hơn bình thường có thể là một dấu hiệu cảnh báo tình trạng nghiêm trọng. Nếu bạn thấy mình phải vật vã mới thức dậy được vào buổi sáng, có thể là chỉ báo bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu”, báo cáo nêu rõ. Đau bụng ở phía trên bên phải cũng có thể là dấu hiệu cần lưu ý.
Cảm giác mệt mỏi uể oải khi tỉnh dậy có thể cảnh báo vấn đề ở gan
Có hai loại bệnh gan nhiễm mỡ chính: Gan nhiễm mỡ do rượu và Gan nhiễm mỡ không do rượu.
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu thường để chỉ những người không hoặc uống rất ít rượu nhưng vẫn có chất béo bất thường trong các tế bào gan. Bệnh này thường ít xuất hiện các triệu chứng ban đầu khiến người mắc có thể gặp nguy hiểm vì phát hiện bệnh ở các giai đoạn muộn, khi tổn thương đã nghiêm trọng.
Trên trang web của bệnh viện Mayo (Mỹ) cũng khuyến cáo 2 cảm giác sau là dấu hiệu cảnh báo bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu:
- Uể oải, mệt mỏi
- Đau hoặc khó chịu ở bụng trên bên phải
Đừng chủ quan với gan nhiễm mỡ vì nếu bạn không điều trị hoặc thay đổi lối sống, bệnh có thể nhanh tăng nặng, trở thành viêm gan, xơ gan với nhiều nguy cơ.
Hình ảnh so sánh gan bình thường và gan nhiễm mỡ của Mayo Clinic.
Mayo Clinic cũng liệt kê thêm một số dấu hiệu và triệu chứng gan nhiễm mỡ và xơ gan bao gồm:
Chướng bụng
Giãn mạch máu dưới da
Lòng bàn tay đỏ
Vàng da và mắt
Chẩn đoán gan nhiễm mỡ thế nào?
Các bác sĩ có thể phát hiện gan nhiễm mỡ thông qua thăm khám lâm sàng. Bạn hãy kể rõ các biểu hiện đang gặp phải như chán ăn, bụng ấm ách, tiền sử uống rượu hay dùng các loại thuốc… khi đi khám.
Xét nghiệm máu cũng là cách hay dùng để đánh giá được sự thay đổi của men gan.
Siêu âm: Hình ảnh của gan nhiễm mỡ trên siêu âm là độ hồi âm của nhu mô gan gia tăng tạo nên hình ảnh đặc trưng gọi là “gan sáng”.
Ngoài ra, một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp cắt lớp vi tính hay chụp cộng hưởng từ cũng được dùng để xác định gan nhiễm mỡ.
Hiện nay, cách tốt nhất để chẩn đoán và xác định nguyên nhân gan nhiễm mỡ là sinh thiết. Bác sĩ sẽ gây tê cho bệnh nhân rồi dùng kim sinh thiết để lấy một mảnh tổ chức gan mang đi kiểm tra tế bào học.
Nhiều loại thực phẩm như rau, trái cây tươi có tác dụng tốt cho gan.
Điều trị gan nhiễm mỡ ra sao?
Để điều trị gan nhiễm mỡ, quan trọng nhất không phải là dùng thuốc hay phẫu thuật mà là cố gắng hạn chế các yếu tố nguy cơ như:
- Hạn chế các loại đồ uống có cồn
- Kiểm soát lượng cholesterol và đường huyết
- Giảm cân nếu bạn bị thừa cân
Nếu bạn mắc gan nhiễm mỡ do béo phì hoặc từ thói quen ăn uống thì cần tăng cường tập luyện thể dục, hạn chế dùng các thực phẩm thiếu lành mạnh, tăng cường chế độ ăn giàu trái cây tươi, rau xanh và ngũ cốc. Nên thay thế thịt đỏ (như thịt bò) bằng những loại thịt có protein ít béo như thịt gà hay cá.
Bạn biết không, may mắn là gan nhiễm mỡ thường không gây ra các tổn thương gan vĩnh viễn. Lá gan có thể hồi phục nếu bạn điều trị tốt mỡ máu cao, béo phì, tiểu đường, ngừng uống rượu (nếu hay uống nhiều)...
