Con gái 6 tuổi ngực to bất thường tưởng dậy thì, đi khám mẹ giật mình vì "thủ phạm" là kiểu ăn này

TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng

Trưởng khoa Khám và Tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia.

Xem tất cả bài viết của chuyên gia

Dậy thì sớm là vấn đề luôn nhận được sự quan tâm của các bậc phụ huynh, trong khi thực tế cho thấy tỷ lệ trẻ dậy thì sớm có xu hướng tăng. Một trẻ được coi là dậy thì sớm khi xuất hiện các dấu hiệu như ngực phát triển, có kinh nguyệt (ở nữ), vỡ tiếng, có lông mu (ở nam) bắt đầu trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai. Các bác sĩ cho rằng, nếu trẻ có các biểu hiện dậy thì ở trước độ tuổi này thì cần đưa đi khám chuyên khoa để có tư vấn và can thiệp kịp thời.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào khi có những biểu hiện trên cũng được chẩn đoán là dậy thì sớm, đó có thể là do vấn đề chăm sóc dinh dưỡng, lối sống của trẻ chưa hợp lý gây ra.

-> Bác sĩ chỉ ra 2 khung giờ vàng hormone tăng trưởng tiết ra mạnh nhất: Trẻ cao lớn nhanh nếu ngủ đúng lúc này

ThS.BS Dương Thị Thủy - chuyên khoa Nhi (Bệnh viện Medlatec) cho biết, bác sĩ từng tiếp nhận một bé gái 6 tuổi, ở Hà Nội được mẹ đưa đến vì lo lắng con bị dậy thì sớm. Nguyên nhân là do tuyến vú bé gái phát triển to bất thường so với tuổi. Bé gái cao 113cm, nặng 27kg. Thông số này cho thấy trẻ đang thừa cân. Ngoài ra, trẻ chưa có lông nách, chưa lông mu và chưa có kinh nguyệt…

Rất nhiều trẻ dù cơ thể phát triển hơn bạn bè trang lứa nhưng đi khám lại không phải dậy thì sớm. Ảnh: Lê Phương.

Theo thông tin từ mẹ cháu bé, từ nhỏ tới thời điểm đó, trẻ khá khỏe mạnh, không có vấn đề sức khỏe đáng ngại. Ngoài ra, cả mẹ và chị gái của bé đều dậy thì trong khoảng 12-13 tuổi. Tuy nhiên chế độ ăn của trẻ hàng ngày có nhiều chất béo, bé thích đồ ăn nhanh, đồ chiên rán, ăn ít chất xơ và ít vận động.

Để có chẩn đoán chính xác, bác sĩ Thủy tiếp tục thực hiện các kiểm tra chuyên sâu hơn như xét nghiệm máu đánh giá tình trạng thừa cân, thiếu vi chất dinh dưỡng, siêu âm tử cung, buồng trứng, chụp X quang tuổi xương… Kết quả cho thấy, trẻ có tình trạng tăng mỡ máu, còi xương, thiếu vitamin D. Các xét nghiệm đo x-quang tuổi xương, cũng như bộ xét nghiệm nội tiết sinh dục và hình ảnh siêu âm tử cung buồng trứng cho thấy, trẻ đang phát triển theo đúng độ tuổi. Từ các kết quả trên, bác sĩ kết luận, trẻ có tuyến vú phát triển đơn thuần, rối loạn mỡ máu, còi xương thiếu vitamin D và thừa cân chứ không phải dậy thì sớm.

Với trường hợp này, phương án xử lý là bổ sung canxi, vitamin D đồng thời gia đình cần điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp với con hơn như giảm đường, cân đối chất béo, tăng rau xanh quả chín, tập thể dục để kiểm soát cân nặng…

Chế độ ăn không khoa học dẫn đến nguy cơ trẻ béo phì nhưng vẫn bị còi xương. (Ảnh minh họa) 

TS.BS Nguyễn Trọng Hưng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, thực tế thăm khám cho thấy hiện có rất nhiều trẻ dù bụ bẫm nhưng vẫn được chẩn đoán bị còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu vi chất thiết yếu…

“Đa số mọi người vẫn thường nghĩ, còi xương đi liền với thấp còi. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, nhiều trẻ thừa cân nhưng vẫn bị còi xương, chúng tôi gọi đó là còi xương thể bụ bẫm”, bác sĩ Hưng chia sẻ.

Theo bác sĩ Hưng, sở dĩ có tình trạng này chủ yếu do lối sống, cách ăn uống hàng ngày. Cụ thể, chế độ ăn của trẻ mất cân đối như ăn quá nhiều đồ chứa chất béo, đồ ngọt nhưng lại lười bổ sung các vitamin và khoáng chất có từ rau xanh, quả chín. Hay trẻ lười vận động, ở trong nhà nhiều hơn là ra ngoài, ít tiếp xúc với ánh nắng, đặc biệt là tắm nắng vào buổi sáng. Ngoài ra, thói quen thức khuya, ngủ muộn cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ khá nhiều.

Việc trẻ thừa cân, béo phì, ngoài liên quan trực tiếp đến tình trạng dậy thì sớm còn gây ra nhiều hệ lụy đối với sức khỏe, như các bệnh tim mạch, tiểu đường… Do vậy, bác sĩ Hưng cho rằng cần xây dựng cho trẻ chế độ ăn cân đối, hợp lý cũng như duy trì hoạt động thể lực, ngủ đúng giờ, đủ giấc... để trẻ phát triển tốt nhất.

Con gái 6 tuổi gầy gò nhưng bất thường ở "vùng kín", đi khám phát hiện dậy thì sớm

Tình trạng dậy thì sớm có thể ảnh hưởng đến mọi mặt cuộc sống của trẻ, từ phát triển thể chất đến tâm lý và khả năng học tập...

Bấm xem >>

Trẻ dậy thì