Khi lên mạng khoe thành quả giảm chục cân nhờ kiên trì ăn gạo lứt, muối mè, chị Hảo giật mình lúc đọc dòng chồng bình luận: “Má hóp, da bủng beo, ăn thế để sống hay chết!”.
Giữ được vóc dáng thon gọn, cải thiện các vấn đề sức khỏe... là nhu cầu chính đáng của chị em khi cơ thể thay đổi, thậm chí "xuống cấp" sau những lần sinh nở. Cũng vì mong muốn này, nhiều phụ nữ tìm kiếm và áp dụng đủ chế độ ăn uống để giảm cân. Tuy nhiên, nếu chọn cách không phù hợp thì đôi khi việc có được số cân nặng mong muốn không phải lúc nào cũng đi cùng với tình hình sức khỏe, vẻ đẹp hình thể được cải thiện.
Gạo lứt tốt cho sức khỏe nhưng chỉ ăn riêng thực phẩm này cơ thể dễ thiếu nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu.
Cao 1,56m, nặng 61kg, chị Minh Hảo, 41 tuổi (Đức Thượng, Hoài Đức, Hà Nội) mất tự tin với thân hình bánh mỳ nở bụng của mình sau khi sinh bé thứ 3 nên quyết tâm giảm béo. “Mình là chủ cơ sở làm đẹp, thân hình nhìn đã tự ngán thì khách nào ham”, chị Hảo kể.
Không chỉ cân nặng tăng khiến cơ thể xồ xề, chị Hảo còn khó chịu vì người luôn có cảm giác nặng nề, mệt mỏi, thường xuyên đau lưng. Đầu năm 2020, khi con út 3 tuổi, chị quyết tâm phải giảm cân để người nhẹ nhõm, khỏe mạnh hơn.
Đúng thời gian đó, chị được một khách hàng tới chăm sóc da giới thiệu cho chế độ ăn thực dưỡng, lại tặng cả sách viết về kiểu ăn này. “Cô ấy kể ăn chế độ đó đơn giản, nhẹ bụng, giảm cân mà người vẫn khỏe mạnh, vui vẻ, cân bằng âm dương. Tôi thấy dễ áp dụng, lại chẳng tốn kém gì nên làm theo”, chị Hảo kể.
Chị bắt đầu bằng việc giảm ăn thịt, rồi ăn theo công thức số 5 (80% gạo lứt, 20% rau củ xào, hấp). Kết quả, sau 3 tháng, chị giảm gần 4kg, bụng xẹp hẳn. Được đà, chị tiếp tục ăn thực dưỡng số 7, tức là duy trì liên tục ăn cơm gạo lứt với muối vừng, uống trà gạo rang. Dù nhiều khi bị cảm giác đói, mệt hành hạ, chị vẫn cố chịu vì nghĩ cơ thể đang được thải độc và sẽ ngày càng khỏe, đẹp. “Khổ nhất là đối phó với chồng. Anh xã phản đối tôi ăn uống kiểu đó. Vài lần nhà có cỗ, thấy tôi mang hộp gạo lứt, muối mè ra ngồi nhai chậm rãi, ông ấy còn nổi khùng, dọa ném hết mấy thứ đó đi”, chị Hảo nhớ lại.
Đến hôm đứng lên cân chỉ còn hơn 51 kg, chị hí hửng đăng trang cá nhân khoe ảnh mình “mỏng như lá lúa”, thì ông chồng vào bình luận chê vợ da bủng beo, cơ nhão... “Giận chồng nhưng chột dạ vì thực sự tôi cũng đã tự thấy da dẻ mình xám, bủng, cơ thể rệu rã, mệt mỏi, không còn tha thiết những hoạt động ngày xưa yêu thích như tập aerobic, đánh cầu lông... nữa. Cùng với việc giảm gần 10kg, bụng nhỏ hơn thì bắp tay nhão, mông, ngực cũng tóp hẳn…”, chị Hảo kể. Chị quyết định dần ăn bình thường trở lại, nhất là khi tìm hiểu thêm về những tác dụng phụ của chế độ ăn này - giống như chính chị đang trải qua.
Nói về trường hợp của chị Hảo, bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Thị Ngọc Diệp, nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM, cho biết, việc áp dụng chế độ ăn chỉ dùng gạo lứt, muối mè có thể giúp giảm cân vì nó giúp cắt giảm mức năng lượng nạp vào.
Tuy nhiên, nếu chỉ sử dụng 2 loại thực phẩm này trong chế độ ăn dễ khiến cơ thể thiếu hụt một số chất dinh dưỡng, protein, amino axit cần thiết… - những chất giúp tạo kháng thể, nâng khả năng miễn dịch của cơ thể. Chế độ ăn kiểu này cũng dễ gây thiếu chất béo, thiếu nhiều vitamin, chất khoáng, thiếu chất xơ, có thể ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe tổng thể, khiến người sử dụng lâu dài dễ mệt mỏi, giảm sức đề kháng, da dẻ kém hồng hào…
Bs chuyên khoa II Đỗ Thị Ngọc Diệp từng tư vấn cho nhiều trường hợp giảm cân.
Theo bác sĩ, nguyên lý luôn đúng trong mọi trường hợp muốn giảm cân là mức năng lượng ăn vào phải nhỏ hơn mức năng lượng tiêu hao. Nhưng giảm cân sao cho duy trì và nâng cao được sức khỏe, không gây các tác dụng phụ hay ảnh hưởng tới chất lượng sống thì cần đảm bảo nhiều yếu tố hơn.
Cách giảm cân an toàn và hiệu quả nhất là kết hợp đồng thời giữa ăn uống cân đối, giảm từ từ lượng calo nạp vào, thay đổi lối sống lành mạnh với nhịp ăn ngủ hợp lý và hoạt động thể lực phù hợp. “Mỗi người có thể trạng, sinh lý, bệnh lý và vấn đề sức khỏe riêng nên chị em cần được đánh giá sức khỏe tổng quát và được chuyên gia dinh dưỡng tư vấn cụ thể trước khi áp dụng các cách giảm cân”, bác sĩ lưu ý.
Bác sĩ khuyến cáo, có một số kiểu ăn được truyền tai và đua nhau làm theo nhưng chị em nên tránh vì có thể “lợi bất cập hại” là uống các loại dầu ăn; nạp quá nhiều protein; chỉ ăn những thực phẩm nghèo chất dinh dưỡng...
Theo bác sĩ Diệp, khi điều chỉnh ăn uống để giảm cân, bạn nên tìm hiểu kỹ, lựa chọn chế độ hài hòa, không áp dụng các chế độ ăn quá hà khắc hay loại bỏ triệt để một nhóm chất ra khỏi bữa ăn hằng ngày. Chị em cần chú ý tới một số yếu tố như chế độ đó có mang lại kết quả bền vững (khả năng không tăng cân trở lại), có đảm bảo cung cấp đủ 4 nhóm chất (bột đường, protein, béo, vitamin và chất khoáng), có ảnh hưởng tới chất lượng sống hay gây tác dụng phụ gì không?
Ngoài ra, trong quá trình áp dụng bất kể chế độ ăn nào, bạn cần lắng nghe cơ thể để sớm nhận ra những điều bất ổn chứ không chỉ nhìn vào các con số trên cân. Nếu có các dấu hiệu sau, nên thận trọng, có thể tạm ngưng cách ăn đó và hỏi ý kiến chuyên gia:
- Luôn thấy mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng.
- Giảm khả năng thực hiện hoạt động thể lực, các hoạt động thường ngày.
- Giảm chất lượng công việc đang làm (chậm trễ, hay cáu, hay quên, hay bị rơi đồ…
- Tiêu tiểu không bình thường (táo bón, đi cầu nhiều lần, nước tiểu có màu vàng đậm, ít hẳn…).
- Hay chóng mặt, ngủ không tốt, huyết áp tụt…
- Các cơ (bắp tay, chân…) bị mềm, nhẽo, không còn săn chắc như trước.
