Quả lêkima, vốn thân thuộc tại các miền quê Việt Nam, nhưng ở nhiều nơi chín rụng đầy gốc không ai nhặt vì bị chê “kém sang”, khi ăn thường khiến xung quanh miệng dính màu vàng. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện đại cho thấy, loại quả này có nhiều tác dụng b
Quả lêkima khi xanh có màu xanh sẫm, vị chát, lúc chín có màu vàng tươi, mùi thơm dịu và vị ngọt đậm.
Theo trang Tra cứu dược liệu Việt Nam, lêkima còn được gọi là quả trứng gà, quả lòng trứng, có tên khoa học là Lucuma mammosa Gaertn, thuộc họ hồng xiêm.
Quả trứng gà có nhiều hình dạng, từ tròn tới hình trái tim, khi chín có màu vàng tươi cả vỏ và ruột.
Cây lêkima vốn có nguồn gốc từ các nước nhiệt đới châu Mỹ, hiện được di thực và trồng ở nhiều nước nhiệt đới. Ở nước ta, cây này có nhiều nhất ở miền Nam, thường lấy quả ăn.
Ngoài ăn quả tươi, lêkima còn được dùng dạng bột - làm từ thịt quả sấy khô, sau đó nghiền nát. Với vị ngọt độc đáo, bột loại quả này được người phương Tây ví với bí ngô, khoai lang, caramen, và được dùng như một chất làm ngọt thay thế.
Do những khám phá mới về tính năng trị liệu mà loại quả này trở thành loại trái cây được ưa chuộng tại nhiều nước. Trên trang bán hàng trực tuyến Amazon, bột lêkima được rao bán dạng gói 8 ounce (khoảng 227 gam) với giá gần 10 USD, với mô tả đây là loại “siêu thực phẩm”, giàu vitamin B1, B2, C…
Bột quả lêkima (tên tiếng Anh là lucuma) được bán trên Amazon. Ảnh: Amazon.
Thông tin về cây thuốc Việt Nam cũng khẳng định, quả lêkima chứa vitamin B3, beta-caroiten, sắt và chất xơ, những thành phần chống ôxy hóa cực mạnh, đồng thời giúp tăng tỷ lệ hồng cầu trong máu, kích thích hoạt động của hệ thần kinh, chống trầm cảm, ngăn ngừa các bệnh tim mạch...
Theo trang Webmd, lợi ích sức khỏe của lêkima thường đến từ chất chống oxy hóa có trong nó, giúp bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi các gốc tự do được tạo ra trong quá trình phân hủy thức ăn. Những tổn thương do các gốc tự do gây ra có thể dẫn đến các bệnh nghiêm trọng như ung thư. Lêkima cũng chứa hàm lượng chất xơ cao, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
Các chất dinh dưỡng trong quả lêkima
Khi so sánh với các chất làm ngọt khác, bột lêkima ít đường và giàu chất xơ, chất chống oxy hóa hơn. Các yếu tố này khiến đây là lựa chọn dinh dưỡng tốt.
Bột lêkima là nguồn tuyệt vời của: Kali, vitamin B2, Vitamin B3.
Những ai thích ăn lêkima thường khó quên hương vị ngọt bùi, ngậy ngậy của loại quả này
Cứ 40 gam bột lêkima (khoảng 2,5 thìa canh) chứa:
Calo: 140
Protein: 1 gam
Chất béo: 0 gam
Carbohydrates: 35 gam
Chất xơ: 11 gam
Đường: 11 gam
Quả hay bột lêkima có thể mang lại lợi cho sức khỏe theo nhiều cách, bao gồm:
Kiểm soát bệnh tiểu đường
Một nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ lêkima có hiệu quả trong việc ức chế sự tăng đột biến đường huyết và tăng huyết áp có liên quan đến bệnh tiểu đường tuýp 2.
Lý do là thành phần đường bột của lêkima phức tạp hơn nhiều so với chất bột đường đơn giản nên được hấp thu chậm vào máu hơn, từ đó tránh được tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau ăn. Vì điều này, mặc dù chứa đường, bột quả lêkima được đánh giá là thân thiện với người bệnh tiểu đường so với nhiều chất tạo ngọt khác.
Cây lêkima ra quả quanh năm nhưng chính vụ từ tháng 4 đến tháng 8 âm lịch
Ngăn ngừa táo bón
Quả lêkima chứa nhiều chất xơ không hòa tan. Loại chất xơ này hỗ trợ quá trình đẩy chất thải ra khỏi đường tiêu hóa dễ dàng hơn.
Phòng ngừa ung thư và bệnh tim
Lêkima có hàm lượng cao polyphenol và carotenoid. Đây là các chất chống oxy hóa có thể giúp phòng ung thư và bệnh tim mạch cũng như tiểu đường.
Làm đẹp da
Hàm lượng niacin, beta- carotene, sắt và nhiều chất xơ cũng như những thành phần chống oxy hóa có trong lêkima giúp tái tạo tế bào, giúp da săn chắc, khỏe mạnh.
Lưu ý khi dùng quả hay bột quả lêkima
Mặc dù là lựa chọn lành mạnh hơn các chất làm ngọt khác, lêkima vẫn chứa lượng khá đường, vì thế không nên sử dụng quá nhiều.
Ngoài ăn quả chín, có thể sử dụng bột lêkima bằng một số cách như: trộn cùng sữa chua, cho vào sinh tố, làm bánh thay cho đường nâu…
