Mùa nhãn đang rộ, nhiều gia đình mua ăn và tìm cách bảo quản loại quả này để sử dụng dần. Tuy nhãn cất tủ lạnh để dành được vài ngày, ăn ngon hơn nhưng cũng có thể gây hại cho sức khỏe nếu bạn dùng không đúng.
Nhãn là loại quả rất quen thuộc với người dân Việt Nam. Nhãn đang vào mùa và được bán rất nhiều, với giá phải chăng, ở khắp các chợ dân sinh đến siêu thị lớn. Là loại quả có vị ngọt, thơm, dễ sử dụng, nhãn được nhiều gia đình mua về ăn trực tiếp hoặc chế biến thành nhiều loại đồ ăn, thức uống khác nhau.
Cách bảo quản nhãn phổ biến nhất là để cả quả ở ngăn mát hoặc tách bỏ vỏ, hạt, lấy nguyên cùi rồi trữ trong ngăn đá. Một số chị em còn sấy khô để sử dụng nhãn được lâu hơn.
TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết nhãn tươi chứa rất nhiều nước, khi ăn sẽ cảm nhận ngay vị ngọt. Nhãn chứa nhiều đường, cung cấp nhiều năng lượng, có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều nhãn, nhất là khi bạn đang mắc tiểu đường thì có thể gặp phải một số bất lợi cho sức khỏe.
Nhãn bảo quản trong tủ lạnh ăn ngon, mát hơn nhưng tuyệt đối không ăn nhiều.
Về thói quen trữ nhãn trong ngăn mát tủ lạnh của nhiều gia đình, TS Hưng cho rằng về mặt khoa học thì không sai, vì mùa hè thời tiết nắng nóng nếu không bảo quản, trái nhãn sẽ rất nhanh mất nước và hỏng. Việc bảo quản nhãn đúng cách trong tủ lạnh sẽ giúp quả nhãn tươi lâu hơn, kéo dài thời gian sử dụng và không bị hao hụt quá nhiều chất dinh dưỡng.
Tuy nhiên, BS Hưng chỉ ra một "tác dụng phụ" là nhãn khi được bảo quản trong tủ lạnh sẽ mát, vị ngọt giảm đáng kể không như lúc ăn trái nhãn tươi mới hái nên mọi người dễ ăn lượng nhiều hơn. Thậm chí, một số bệnh nhân tiểu đường cũng vô tư ăn nhãn cất tủ lạnh hơn vì nghĩ vị ngọt giảm nên lượng đường trong nhãn cũng ít đi.
“Đây là một lầm tưởng rất nhiều người gặp phải. Quả nhãn khi bảo quản trong tủ lạnh không giảm đi lượng đường có trong mỗi quả nên nếu người dân thấy mát ăn nhiều thì lượng đường nạp vào cơ thể sẽ tăng lên, không tốt cho sức khỏe, nhất là với người bị tiểu đường và một số trường hợp khác”, TS Hưng cảnh báo.
Một vấn đề nữa, TS Hưng cũng khuyến cáo, là nhiều người khi ăn nhãn thấy có vị ngọt thanh không quá bị gắt, có mùi thơm nhẹ nhất là lúc được ướp lạnh lại càng ngon nên nghĩ sẽ giúp giải nhiệt, làm mát cơ thể mà ăn nhiều.
Phụ nữ mang thai, người bị tiểu đường chỉ nên ăn dưới 100 gram nhãn/ngày.
Điều này cũng là một sai lầm vì ăn nhiều nhãn, nhất là nhãn trong tủ lạnh có thể có cảm giác mát khi ăn nhưng lại gây nóng trong, nếu ăn nhiều sẽ gây các đợt mẩn ngứa trên da, nổi mụn nhọt, nhất là với phụ nữ mang thai thì nguy cơ này càng dễ xảy ra.
Theo TS Hưng nhãn là loại quả có nhiều năng lượng, vitamin và tốt cho cơ thể nếu biết cách ăn và ăn đúng khuyến cáo. Ai cũng có thể ăn được nhãn, nhưng tùy đối tượng mà sử dụng cho hợp lý.
“Phụ nữ mang thai, người bị tiểu đường không ăn quá 100 gram nhãn một ngày, còn người bình thường cũng không nên ăn quá 300 gram nhãn một ngày. Tuy nhiên, thực tế khi ăn nhãn, người dân thường ăn vượt quá lượng quy định.
Vì thế những người bị tiểu đường, phụ nữ mang thai, tăng huyết áp, có cơ địa nóng hay nổi mụn nhọt… nên ăn đúng khuyến cáo hoặc hạn chế ăn”, TS Hưng chia sẻ.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo, ngoài việc sử dụng đúng liều lượng cũng cần chú ý rửa sạch vỏ nhãn trước khi ăn, đồng thời không dùng miệng tách vỏ nhãn vì nguy cơ nhãn nhiễm thuốc bảo quản, bị sâu rệp gây tổn thương ở vùng miệng.
Không nên để trẻ tự ăn nhãn. Nên tách riêng phần cùi cho trẻ ăn bởi hạt nhãn rất trơn, trẻ ăn thường hay bị hóc rất nguy hiểm. Thực tế, đã có trẻ nhập viện sau đó tử vong vì bị hóc hạt nhãn.
Lương y Bùi Hồng MinhPhó chủ tịch hội Đông y Ba Đình, Hà Nội
