Giá đỗ là loại nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn gia đình người Việt. Bên cạnh đó tác dụng của giá đỗ đối với sức khỏe đã được nhiều nghiên cứu công nhận.
Giá đỗ là một nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực. Nó có vị giòn, ngon và rất mát. Bên cạnh đó, giá đỗ còn cực kỳ có lợi cho sức khỏe con người vì chúng chứa nhiều protein thực vật, không chứa chất béo và rất ít calo.
Giá đỗ có lợi trong việc giảm cân, tăng cường sức khỏe của xương, tim và gan, điều trị rối loạn não và cải thiện tiêu hóa. Giá đỗ cũng rất tốt để tối ưu hóa quá trình trao đổi chất, cân bằng mức cholesterol, duy trì thị lực tốt và có tác dụng chống oxy hóa. Loại rau này rất giàu folate nên chúng cũng có lợi cho sức khỏe của phụ nữ và ngăn ngừa dị tật bẩm sinh ở trẻ em.
Giá đỗ là gì?
Giá đỗ được tạo ra từ hạt của tất cả các loại đậu nhưng hai loại chính được sử dụng nhiều trên thế giới là từ đậu xanh và đậu nành. Vigna radiata là tên khoa học của đậu xanh, còn đậu nành được gọi là Glycine max. Giá đậu nành lớn hơn giá đậu xanh một chút và có màu hơi vàng, trong khi giá đỗ xanh có thể có màu xanh bên ngoài. Những loại đậu này nảy mầm và có thể được tiêu thụ trong vòng một tuần, và chúng cung cấp nguồn dinh dưỡng cao hơn rất nhiều so với loại đậu ban đầu.
Giá đỗ phổ biến và là một phần trong ẩm thực Đông Á, tiểu lục địa Ấn Độ và Trung Đông trong hàng nghìn năm. Gần đây, chúng bắt đầu được biết tới nhiều hơn ở các nước Châu Âu, Châu Mỹ...
Thông tin dinh dưỡng của giá đỗ
Giá đỗ chứa hàm lượng protein cao, trung bình khoảng 5 gam trong mỗi 128 gam giá đỗ. Theo USDA (Bộ Nông nghiệp Mỹ), giá đỗ chứa hàm lượng đáng kể vitamin C và vitamin B6, chúng cũng chứa sắt, riboflavin, axit pantothenic, niacin, thiamin, kẽm, canxi, phốt pho, magiê, kali và đồng.
Giá đỗ cũng có hàm lượng chất béo cực thấp, không có cholesterol và không có chất béo bão hòa. Hàm lượng chất xơ trong giá đỗ vô cùng tuyệt vời - hơn 2,5 gam mỗi 128 gam, đồng thời chứa rất ít các loại carbohydrate phức tạp khác. Cuối cùng, lượng calo của giá đỗ khá thấp, chỉ cung cấp không quá 65 calo cho mỗi 128 gam.
Giá đỗ chứa nhiều kẽm, magiê, sắt,... và các loại vitamin.
Chúng cũng chứa các enzyme phân giải protein, giúp tiêu hóa protein và carbohydrate dễ dàng. Các enzyme tiêu hóa này có sẵn trong giá đỗ thay vì cơ thể bạn buộc phải sản xuất chúng. Khi cơ thể bạn không cần sản xuất các enzyme này, nó có thể tập trung vào việc tạo ra nhiều enzyme thiết yếu hơn, rất quan trọng đối với các nhiệm vụ như chống lại bệnh tật. Chúng cũng chứa các chất chống oxy hóa như flavonoid, axit phenolic và axit hữu cơ.
Tác dụng của giá đỗ
Giá đỗ giảm lo lắng và căng thẳng
Giá đỗ chứa một lượng lớn vitamin C, kẽm và magiê. Theo nghiên cứu gần đây của Khoa Y tế, Đại học Adelaide, Úc, tất cả các chất dinh dưỡng này đều cần thiết để cân bằng tâm trạng, giảm lo lắng và thúc đẩy giấc ngủ. Ngoài ra, bioflavonoid có trong giá đỗ cũng có tác dụng giảm căng thẳng.
Giá đỗ giúp xây dựng khả năng miễn dịch
Trong một nghiên cứu năm 2014 đăng tải trên tạp chí Trung tâm Hóa học đã tuyên bố rằng các loại giá đỗ như giá đỗ xanh có thể chứa flavonoid giúp cải thiện chức năng miễn dịch. Khả năng miễn dịch mạnh mẽ sẽ giúp chống lại nhiễm trùng và giúp bạn được bảo vệ khỏi nhiều loại bệnh.
Giá đỗ cải thiện sức khỏe tim mạch
Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Mỹ đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của vitamin K trong chế độ ăn uống của con người. Vitamin K cần thiết cho quá trình đông máu và ức chế sự tích tụ canxi trong mạch máu. Giá đỗ là một nguồn giàu tiềm năng của loại vitamin thiết yếu này và do đó, chúng giúp giữ cho trái tim của bạn khỏe mạnh.
Giá đỗ hỗ trợ giảm cân
Có một lượng calo thấp đáng kinh ngạc được tìm thấy trong giá đỗ, khiến chúng trở thành một lựa chọn lành mạnh cho nhiều bữa ăn, bao gồm cả bánh mì và salad. Đối với những người đang cố gắng giảm cân, hàm lượng chất xơ trong thực phẩm cũng sẽ giúp tránh ăn quá nhiều và kích thích cảm giác no, điều này sẽ hỗ trợ thêm cho việc giảm cân.
Giá đỗ hỗ trợ chăm sóc, làm đẹp da
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ chống oxy hóa của giá đỗ thực sự cao hơn so với hạt đậu. Chất chống oxy hóa cũng có thể giúp giảm thiểu sự xuất hiện của nếp nhăn và sẹo, xóa mờ các vết thâm do quá trình oxy hóa gây ra và cải thiện độ đàn hồi của da để giữ cho bạn trông trẻ lâu hơn.
Giá đỗ cải thiện tiêu hóa
2,5 gam chất xơ trong 128 gam giá đỗ chiếm từ 7 đến 8,5% lượng tiêu thụ hàng ngày cho nam và nữ. Bổ sung chất xơ đầy đủ có thể giúp tiêu hóa hiệu quả hơn, vì chất xơ có thể giúp tạo khối lượng lớn phân và thúc đẩy chuyển động của nhu động. Ăn giá đỗ với lượng vừa đủ cũng sẽ làm giảm đầy hơi và chướng bụng dư thừa, cũng như các triệu chứng táo bón và tiêu chảy.
Giá đỗ tối ưu hóa quá trình trao đổi chất
Hàng loạt vitamin B được tìm thấy trong giá đỗ là một tin vui cho những ai muốn cải thiện quá trình trao đổi chất. Vitamin B tham gia vào hàng trăm quá trình trong cơ thể điều chỉnh nhịp sinh học, hormone, enzyme và chuyển hóa năng lượng. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng cơ thể không bị thiếu riboflavin, axit pantothenic, folate, niacin và thiamin sẽ giúp bạn cải thiện quá trình trao đổi chất.
Giá đỗ tăng lưu thông máu
Với một lượng đáng kể chất sắt, giá đỗ hỗ trợ sức khỏe hệ tuần hoàn và đảm bảo rằng cơ thể bạn đang nhận được các nguồn dinh dưỡng cần thiết cho chức năng bình thường. Hơn nữa, một lượng sắt được bổ sung hợp lý sẽ giúp tránh các dấu hiệu của bệnh thiếu máu, chẳng hạn như choáng váng, yếu cơ và mệt mỏi.
Giá đỗ điều chỉnh mật độ xương
Vitamin K thường bị nhiều người bỏ qua, nhưng nó có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh mật độ khoáng xương trong cơ thể, đảm bảo rằng các khoáng chất ở mức thích hợp trong máu, có thể tăng cường sức khỏe tim mạch và các chức năng trao đổi chất khác. Các khoáng chất bổ sung, chẳng hạn như mangan và kẽm, cũng giúp ngăn ngừa loãng xương và xây dựng xương chắc khỏe.
Giá đỗ ngăn ngừa dị tật bẩm sinh
Phụ nữ mang thai ăn giá đỗ giúp bổ sung axit folic
Viện Khoa học Thực phẩm, Tây Ban Nha cho rằng giá đỗ chứa một lượng axit folic dồi dào, có thể giúp phụ nữ mang thai tránh được dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Mối liên hệ giữa vitamin này và tình trạng dị tật bẩm sinh đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, và các chất bổ sung folate thường được dùng cho phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, điều cần thiết là bạn phải được sự tư vấn của bác sĩ trước khi bổ sung các loại thực phẩm mới có tác dụng mạnh như giá đỗ vào chế độ ăn uống khi mang thai.
Giá đỗ giúp tăng số lượng bạch cầu
Giá đỗ tuy nhỏ bé nhưng lại chứa một lượng vitamin C đáng kể và nồng độ này càng tăng lên sau khi hạt đỗ nảy mầm. Điều này có thể giúp kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu bởi hệ thống miễn dịch, kết hợp với tác dụng chống oxy hóa của vitamin C sẽ giúp giảm stress oxy hóa và hoạt động của các gốc tự do khắp cơ thể.
Giá đỗ giúp cân bằng mức cholesterol
Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ có nhiều nghiên cứu tập trung vào tác động của chất xơ trong chế độ ăn uống đối với mức cholesterol trong cơ thể. Thường xuyên ăn giá đỗ được chế biến đúng cách có thể giúp cân bằng mức cholesterol của bạn. Chất xơ loại bỏ lượng cholesterol dư thừa và giảm mảng bám trong động mạch và mạch máu, do đó làm giảm nguy cơ mắc các biến cố tim mạch như đau tim và đột quỵ.
Giá đỗ giúp tăng tốc độ chữa bệnh
Vitamin K và vitamin C đều đóng một vai trò quan trọng trong việc chữa bệnh; vitamin K là một thành phần quan trọng trong quá trình đông máu, giúp chữa lành vết thương và giảm nguy cơ bị phơi nhiễm hoặc nhiễm trùng. Mặt khác, vitamin C cần thiết để sản xuất collagen, hợp chất cơ bản tạo nên các mô, tế bào, cơ và mạch máu của chúng ta. Giá đỗ có cả hai loại vitamin này với lượng rất dồi dào.
Tác dụng của giá đỗ với phụ nữ và nam giới
Bên cạnh các tác dụng của giá đỗ đã kể trên, thành phần kẽm trong giá đỗ còn là một chất rất cần thiết cho khả năng sinh sản của phụ nữ và nam giới. Ở nữ giới thì giá đỗ sẽ tăng lượng estrogen cao. Estrogen là một nhóm các hợp chất steroid đóng vai trò là hormone sinh dục nữ chính. Giá đỗ còn giúp làm đẹp da, giảm cân và tốt cho phụ nữ mang thai.
Đối với nam giới thì giá đỗ với lượng kẽm cao sẽ giống như một loại thuốc bổ dưỡng quan trọng để gia tăng khả năng sinh sản, tăng chất lượng và số lượng tinh trùng. Giá đỗ là loại thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao, cung cấp nhiều vitamin A, C, E và các axit béo Omega 3 và Omega 6. Từ đó nó có tác dụng cải thiện sinh lý cho nam giới rất tốt, giúp tăng sức khỏe tinh trùng của nam giới, tăng khả năng thụ thai hiệu quả.
Trẻ em ăn nhiều giá đỗ có tốt không?
Giá đỗ nhiều dinh dưỡng và lành tính nên các mẹ có thể cho con nhỏ từ 6 tháng tuổi ăn dặm bằng giá đỗ. Giá đỗ đặc biệt tốt đối với một số trẻ biếng ăn, còi xương suy dinh dưỡng, hệ tiêu hóa của trẻ không tốt. Các mẹ có thể sử dụng giá đỗ làm thực phẩm cho trẻ ăn kể cả trong giai đoạn trẻ đang tập ăn dặm. Men amilaza có trong giá đỗ có chức năng giúp phân hủy tinh bột rất tốt, do đó giá đỗ sẽ giúp cải thiện được hệ tiêu hóa của trẻ, giúp trẻ ăn nhiều hơn.
Thành phần vitamin dồi dào và phong phú trong loại giá đỗ cũng có công dụng trong việc giải độc đa năng nội, ngoại sinh với nhiều nguồn gốc khác nhau.
Điều quan trọng là bạn phải lựa chọn loại giá đỗ chất lượng cao, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và chế biến đúng cách.
Tác dụng phụ của giá đỗ
Có khá nhiều tranh luận liên quan đến sự an toàn của giá đỗ cũng bởi một số tác dụng phụ phổ biến của chúng, bao gồm đau dạ dày và hệ thống miễn dịch bị tổn hại.
Các vấn đề về dạ dày: Giá đỗ khi ăn sống thường có thể gây đau bụng, một phần là do nguy cơ hình thành một số vi khuẩn trong môi trường ẩm ướt của giá đỗ là khá cao. E. coli và Salmonella thường có thể xâm nhập nếu giá đỗ được bảo quản hoặc chế biến không đúng cách, có thể dẫn đến buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
Ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch: Như đã đề cập, mầm bệnh và các chất không mong muốn khác thường được tìm thấy trong giá đỗ, có thể dẫn đến nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Nếu hệ thống miễn dịch của bạn bị tổn hại theo bất kỳ cách nào, bạn không nên ăn giá đỗ vì nó có thể khiến bạn dễ bị nhiễm trùng nghiêm trọng hơn.
Nguồn tham khảo: 12 Amazing Health Benefits Of Bean Sprouts - đăng tải trên trang tin Organic Fact. Xuất bản ngày 11/8/2021 |