Sự thiếu hụt vitamin B1 trong cơ thể có thể ảnh hưởng lớn tới hệ thần kinh, trái tim và bộ não.
Vitamin B1 là gì?
Vitamin B1 hay còn gọi là thiamine là một chất dinh dưỡng thiết yếu mà tất cả các mô của cơ thể cần để hoạt động tốt. Vitamin B1 là loại vitamin B đầu tiên được khoa học tìm ra, đó là lý do nó mang số 1. Giống như các loại vitamin B khác, vitamin B1 hòa tan trong nước và giúp cơ thể biến thức ăn thành năng lượng. Vitamin B cũng cần thiết để giữ cho gan, da, tóc và mắt khỏe mạnh.
Bạn có thể hấp thụ vitamin B1 từ các nguồn như thức ăn, vitamin tổng hợp...
Cơ thể cần vitamin B1 để tạo ra adenosine triphosphate (ATP). Đây là một phân tử vận chuyển năng lượng bên trong tế bào. Sự thiếu hụt vitamin B1 có thể ảnh hưởng đến nhiều chức năng khác nhau của cơ thể, gây ảnh hưởng lớn tới hệ thần kinh, trái tim và bộ não.
Tình trạng thiếu hụt vitamin B1 rất hiếm khi xảy ra. Thông thường, nó chỉ xảy ra ở một số người có các vấn đề sức khỏe cụ thể, ví dụ như: Người nghiện rượu, người mắc bệnh Crohn (một loại bệnh viêm đường ruột), người bị chán ăn, người đang chạy thận hoặc đang sử dụng thuốc lợi tiểu, người đang sử dụng digoxin và phenytoin.
Việc thiếu hụt vitamin B1 trong cơ thể có thể dẫn đến 2 vấn đề sức khỏe lớn, bao gồm: Bệnh beriberi và hội chứng Wernicke-Korsakoff:
- Bệnh beriberi ảnh hưởng đến hô hấp, chuyển động mắt, chức năng của tim và sự tỉnh táo. Nguyên nhân là do sự tích tụ axit pyruvic trong máu, đây là một tác dụng phụ của việc cơ thể bạn không thể biến thức ăn thành năng lượng.
- Hội chứng Wernicke-Korsakoff là 2 chứng rối loạn khác nhau. Bệnh Wernicke ảnh hưởng đến hệ thần kinh và gây suy giảm thị lực, thiếu sự phối hợp cơ và suy giảm tinh thần. Nếu bệnh Wernicke không được điều trị, nó có thể dẫn đến hội chứng Korsakoff. Hội chứng Korsakoff làm suy giảm vĩnh viễn các chức năng ghi nhớ trong não bộ.
Vitamin B1 có tác dụng gì?
Vitamin B1 hay thiamine giúp ngăn ngừa các biến chứng trên hệ thần kinh, não, cơ, tim, dạ dày và ruột. Nó cũng tham gia vào quá trình các chất điện giải vào và ra khỏi các tế bào cơ và thần kinh.
Các nhà khoa học đã coi vitamin B1 như một phương pháp điều trị khả thi cho:
- Bệnh Alzheimer: Kết luận này dựa trên một nghiên cứu được công bố trên tạp chí American Journal of Alzheimer’s Disease and Other Dementias.
- Bệnh đục thủy tinh thể: Trung tâm y tế Mayo Clinic của Mỹ cho biết việc sử dụng vitamin B1 cùng với các chất bổ sung vitamin khác có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh đục thủy tinh thể.
- Bệnh thận: Vitamin B1 có thể hữu ích cho những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh thận. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Warwick ở Anh đã công bố phát hiện của họ trên tạp chí Diabetologia.
Ngoài ra, vitamin B1 cũng được sử dụng trong y học để hỗ trợ điều trị các tình trạng mức độ vitamin B1 thấp trong các trường hợp:
- Người mắc bệnh viêm dây thần kinh ngoại biên, là tình trạng viêm các dây thần kinh bên ngoài não, hay còn gọi là bệnh pellagra.
- Những người bị viêm loét đại tràng, tiêu chảy dai dẳng và kém ăn.
- Người đang hôn mê.
- Vận động viên thể thao.
- Người mắc bệnh AIDS.
- Người bị bệnh đục thủy tinh thể.
- Người mắc bệnh tăng nhãn áp và các vấn đề về thị lực khác.
- Người mắc hội chứng tiểu não, một loại tổn thương não.
- Bệnh nhân ung thư cổ tử cung.
- Người bị bệnh tim.
- Người bị bệnh thận do mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
- Người bị say tàu xe.
- Người có hệ miễn dịch yếu...
Những thực phẩm giàu vitamin B1
Hầu hết mọi người đều có thể nhận đủ nhu cầu vitamin B1 cho cơ thể thông qua chế độ ăn uống. Không có yếu tố nguy cơ thực sự nào liên quan đến việc tiêu thụ vitamin B1. Dưới đây là một số thực phẩm chứa nhiều vitamin B1 mà bạn nên bổ sung trong các bữa ăn hàng ngày để tránh sự thiếu hụt loại vitamin quan trọng này:
- Thịt lợn
- Thịt gia cầm
- Đậu Hà Lan
- Quả hạch (hạnh nhân, quả óc chó, hồ đào, hạt điều, hạt mắc ca, hạt phỉ...)
- Đậu nành
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Đậu lăng
- Các cây họ đậu
- Bánh mỳ
- Lúa gạo
- Men nở
- Mỳ ống...
Ngược lại, có một số loại thực phẩm khi sử dụng quá nhiều có thể phá hủy sự hấp thụ vitamin B1 của cơ thể, dẫn đến tình trạng thiếu hụt vitamin B1, bao gồm:
- Trà và cafe, bao gồm cả những loại đã khử caffein
- Lá chè và trầu cau
- Cá sống và động vật có vỏ.
Nhu cầu vitamin B1 hàng ngày
Đối với vitamin B1, nhu cầu cần hằng ngày vào khoảng 1,5 mg. Trong cơ thể, vitamin B1 tham gia vào nhiều phản ứng chuyển hóa, đặc biệt là chuyển glucid (đường bột). Nhu cầu vitamin B1 có liên quan trực tiếp đến lượng đường bột (như cơm ta ăn hằng ngày).
Tại Mỹ, lượng vitamin B1 được khuyến nghị hàng ngày theo đường uống là 1,2 mg đối với nam và 1,1 mg đối với nữ trên 18 tuổi. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú ở mọi lứa tuổi nên tiêu thụ 1,4 mg vitamin B1 mỗi ngày.
Nguồn tham khảo: What Does Vitamin B-1 Do? - Đăng tải trên trang tin y tế Health Line - Xuất bản ngày 29/9/2018.What is thiamin, or vitamin B1? - Đăng tải trên trang tin y tế Medical News Today - Xuất bản ngày 22/11/2017. |