Thiếu máu não tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương gây rối loạn giấc ngủ, giảm khả năng tư duy, giảm trí nhớ và các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu não...
Thiếu máu não là gì?
Não bộ con người tuy chỉ chiếm 2% trọng lượng của toàn bộ cơ thể nhưng để có thể duy trì được hoạt động bình thường thì nó lại đòi hỏi phải được cung cấp 25% lượng oxy trong hệ tuần hoàn, 20% lượng máu từ tim và 25% lượng đường trong máu. Do đó, một khi quá trình cung cấp máu bị ngưng trệ sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu lên não và khiến cho chức năng của não bị ảnh hưởng (một phần hoặc nhiều phần).
Nguyên nhân gây thiếu máu não:
Một số bệnh lý dẫn đến thiếu máu não:
- Xơ vữa động mạch
- Thoái hóa đốt sống cổ, chấn thương cột sống
- Co mạch máu
- Huyết áp cao
- Bệnh tiểu đường
- Béo phì
- Rối loạn mỡ máu
- Các bệnh lý về tim mạch
Một số nguyên nhân khác:
- Lạm dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,...
- Chế độ ăn uống nhiều chất béo và dầu mỡ, ít chất xơ
- Lười tập thể dục thể thao
- Khi đi ngủ gối đầu quá cao
- Làm việc với điện thoại, máy tính trong thời gian dài
- Thường xuyên lao động trí óc với cường độ cao...
Triệu chứng của thiếu máu não:
- Đau đầu: Ban đầu đau nhói ở một vùng cố định, sau đó lan ra khắp đầu, nặng đầu.
- Hoa mắt chóng mặt
- Chân tay tê mỏi, vận động yếu
- Suy giảm thị lực
- Suy giảm thính lực, ù tai
- Mất ngủ, rối loạn giấc ngủ
- Đau dọc sống lưng.
Thiếu máu não nên ăn gì?
Tình trạng thiếu máu não có thể phòng ngừa và kiểm soát được thông qua chế độ ăn uống, những thực phẩm mà bạn thu nạp vào cơ thể mỗi ngày. Một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng có thể giúp hạn chế tình trạng thiếu máu não hiệu quả. Tất nhiên, việc này không thể phát huy tác dụng trong vài ngày hay vài tháng mà cần một quá trình duy trì lâu dài và kiên trì.
Dưới đây là những thực phẩm mà các chuyên gia khuyên những người thiếu máu não hoặc muốn phòng ngừa thiếu mái não nên ăn:
1. Cá béo
Các loại cá béo như cá hồi, cá trích, cá thu, cá ngừ, cá mòi... là một nguồn cung cấp axit béo omega-3 dồi dào, ngoài ra còn chứa axit béo omega-6 cũng như các chất béo không bão hòa khác tốt cho sức khỏe. Thành phần này có thể giúp giảm nồng độ beta-amyloid trong máu - một loại protein hình thành nên các khối gây tổn thương não bộ ở những người mắc bệnh Alzheimer.
Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy những người bổ sung nhiều axit béo omega-3 giúp làm tăng lưu lượng máu lên não. Các nhà nghiên cứu cũng quan sát thấy mối liên hệ giữa mức độ axit béo omega-3 và khả năng tăng cường nhận thức hoặc tư duy.
Hãy chọn các loại cá béo được đánh bắt tự nhiên thay vì các loại cá béo được nuôi vì những lợi ích sức khỏe tốt hơn.
2. Các loại rau xanh
Các loại rau như rau chân vịt, cải xoăn, bông cải xanh và hầu hết các loại rau lá xanh khác đều chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho não bộ, chẳng hạn như vitamin C, vitamin K, lutein, folate và beta carotene. Những chất và hợp chất này đều có tác dụng làm chậm quá trình suy giảm nhận thức do lão hóa, tốt cho người bị thiếu máu não và ngăn chặn thiếu máu não.
3. Các loại quả mọng
Những loại quả mọng như việt quất, dâu tây, mâm xôi, quả lý chua... có chứa rất nhiều flavonoid - một sắc tố tự nhiên trong thực vật giúp chúng có màu sắc sặc sỡ, cũng giúp tăng cường sức khỏe não bộ và cải thiện trí nhớ.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Annals of Neurology vào năm 2012 cho thấy những phụ nữ dùng từ hai phần dâu tây/việt quất trở lên mỗi tuần có quá trình suy giảm trí nhớ chậm hơn đến hai năm rưỡi.
4. Trứng
Trứng là một trong những thực phẩm tốt nhất cho não bộ. Trứng chứa rất nhiều vitamin nhóm B bao gồm: vitamin B6, vitamin B12 và axit folic (vitamin B9).
Nghiên cứu khoa học cho thấy các vitamin này có khả năng ngăn ngừa teo não và làm chậm quá trình suy giảm nhận thức. Một vài nghiên cứu cho thấy, những người tiêu thụ 1 quả trứng mỗi ngày có nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch thấp hơn 18% và nguy cơ tử vong do tai biến mạch máu não thấp hơn 28% so với người không ăn trứng.
5. Ngũ cốc nguyên hạt
Ngũ cốc nguyên hạt có chứa rất nhiều vitamin, đặc biệt là vitamin E. Bạn có thể nâng cao sức khỏe não bộ nhờ ăn những thực phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt như: Yến mạch, lúa mạch, gạo lứt, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt...
6. Hạt óc chó
Các loại hạt cung cấp nhiều protein và các chất béo tốt cho sức khỏe. Trong đó, một vài loại hạt nhất định cũng giúp cải thiện trí nhớ. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy có mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nhiều hạt óc chó với kết quả cải thiện điểm số kiểm tra nhận thức.
Hạt óc chó chứa một loại axit béo omega-3 có tên là axit alpha-linolenic (ALA) với tác dụng làm hạ huyết áp và bảo vệ động mạch. Đây là thực phẩm tốt cho sức khỏe của cả tim mạch và não bộ, từ đó giúp phòng ngừa và kiểm soát tình trạng thiếu máu não hiệu quả.
7. Thịt bò
Thịt bò là một trong những thực phẩm giàu đạm, sắt và nhiều dưỡng chất khác. Không những thế, trong thịt bò còn có một hàm lượng vitamin B2, B6 và B12 giúp tăng cường hệ miễn dịch, thúc đẩy quá trình tái tạo hồng cầu, hỗ trợ hoạt động não bộ.
Thịt bò dễ dàng kết hợp với nhiều loại thực phẩm khác nhau, giúp tăng cường lợi ích cho sức khỏe nói chung và não bộ nói riêng.
8. Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành
Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành chứa một nhóm chất chống oxy hóa có tên là polyphenol. Nghiên cứu cho thấy polyphenol có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và cải thiện khả năng nhận thức. Ngoài ra, các polyphenol trong sản phẩm đậu nành được gọi là isoflavone, bao gồm daidzein và genistein. Những thành phần này hoạt động như chất chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe chung cho cơ thể.
Một số nghiên cứu cho thấy, việc tiêu thụ các sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ, sữa đậu nành,... có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc đột quỵ do thiếu máu não cục bộ.
Thiếu máu não không nên ăn gì?
- Thức ăn nhanh: Những món ăn nhanh dù ngon và tiện lợi nhưng luôn tiềm ẩn nguy cơ khiến cholesterol trong máu tăng cao. Điều này cũng liên quan đến nguyên nhân gây xơ vữa động mạch, ảnh hưởng đến quá trình máu lưu thông lên não.
- Thức ăn chế biến sẵn hay thực phẩm đóng hộp: Những thực phẩm có rất nhiều chất bảo quản cũng như chứa hàm lượng muối (natri) cao gây ảnh hưởng xấu đến huyết áp và tim mạch. Do đó, tốt hơn hết bạn nên tránh tiêu thụ những thực phẩm này trong bữa ăn hàng ngày.
- Rượu, bia, đồ uống có cồn: Người bị thiếu máu não tuyệt đối không nên uống những đồ uống này vì có thể làm cho tình trạng bệnh trở nên xấu hơn.
- Nước ngọt có gas: Các loại nước ngọt có gas có thể làm tăng lượng cholesterol xấu trong cơ thể, gây ra những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ cho người bị thiếu máu não.
