Lá vối và nụ vối vốn được người Việt Nam sử dụng như một loại trà thanh nhiệt, giải độc. Tuy nhiên, nếu uống sai cách thì có thể gặp một số tác hại đối với cơ thể.
Cây lá vối còn có tên gọi khác là trâm nắp thuộc họ sim Myrtaceae. Trong dân gian, có hai loại cây lá vối phổ biến là vối kê và vối tẻ. Trong đó, vối kê có lá nhỏ hơn lòng bàn tay còn vối tẻ có lá to hơn bàn tay, màu xanh sẫm và có hình thoi.
Cây vối có tốc độ sinh trưởng khá nhanh, có thể cao tới 12-15m khi trưởng thành. Cành cây vối có hình tròn, đôi khi có hình 4 cạnh, nhẵn. Lá vối có hình dạng khá đa dạng như trái xoan, bầu dục và có xu hướng giảm nhọn ở gần phía gốc cây. Lá vối có phiến lá dày, có hai đốm màu nâu. Cây vối có thời gian ra hoa từ tháng 5 tới tháng 7 hằng năm, quả vối hình cầu, có dịch và khi chín có màu tím giống như cây sim.
Cây lá vối được phân bố chủ yếu ở những vùng khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, Lào, Ấn Độ, Trung Quốc,… Ở Việt Nam, cây vối xuất hiện nhiều ở các bờ ao, bờ suối tại các khu vực như các tỉnh miền núi phía Bắc, Thanh Hóa, Nghệ An, và một số tỉnh ở Tây Nguyên.
Tác dụng của lá vối
Cây vối chứa một số khoáng chất, vitamin và tinh dầu tạo nên mùi thơm nhẹ, dễ chịu. Ngoài ra, vối cũng chứa kháng sinh giúp tiêu diệt một số vi khuẩn có hại cho cơ thể. Trong nụ vối có chứa thành phần β – sitosterol giúp chuyển hóa cholesterol làm giảm mỡ máu. Trong vối cũng có các chất béo, tannin catechic, sterol và gallic.
Lá vối vốn được sử dụng như một loại trà ở Việt Nam
Lá vối có vị hơi đắng và chát, chứa một số ít thành phần độc tố nhẹ. Nếu biết sử dụng đúng cách, các độc tố này sẽ mang lại tác dụng sát trùng, thanh lọc cơ thể điều hòa gan phổi rất tốt.
Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, Hội Đông y Việt Nam cho biết, cây lá vối có tính mát, vị đắng chát, có tác dụng thanh nhiệt, tiêu đờm, hạ khí, sát trùng, do vậy từ lâu được người dân dùng để làm trà uống giải khát.
Các bộ phận như vỏ thân, lá, nụ của cây vối đều được làm thuốc chữa bệnh. Lá vối tươi hay khô sắc đặc đều có tính chất sát trùng, rất thích hợp để rửa những mụn nhọt, lở loét, ghẻ, ngứa.
Tác hại của lá vối
Thông thường, uống nước lá vối hầu như không có tác hại gì trừ khi uống sai cách hoặc sai thời điểm. Nếu uống nước vối khi đói hoặc uống quá nhiều thì chính nước vối lại là nguyên nhân gây hại đến sức khỏe người dùng.
Cũng theo lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, về hiện tượng mọi người uống nước vối khi đói bụng thường hay bị cồn cào là do nước vối có tác dụng thúc đẩy tiêu hóa, chống đầy bụng, ăn ngon miệng... Vì tác dụng này nên uống nước lá vối khi đói sẽ làm nhu động ruột hoạt động nhiều, gây cảm giác thèm ăn, mệt mỏi, sa sầm mặt mày, mất năng lượng.
Nước lá vối nếu không uống đúng cách sẽ gây một số tác hại
Ngoài ra, những người quá gầy hoặc sức khỏe yếu không nên dùng nụ và lá vối. Lá vối có các chất có thể kiểm soát lượng đường trong máu, lại giúp giảm cân, vì vậy người gầy yếu không nên uống nước lá vối.
Phụ nữ có thai cũng cần thận trọng khi dùng, không nên uống nước vối quá đặc làm ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa. Cũng không nên uống quá nhiều nước vối.
Nên uống nước từ lá vối khô, nên hạn chế dùng lá vối tươi vì có chứa chất kháng khuẩn, kháng viêm, có thể gián tiếp tiêu diệt vi khuẩn có lợi, gây nên tình trạng hao huyết.
Không nên uống nước lá vối ngay sau bữa ăn vì có thể ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa.
Trẻ em không nên uống nước lá vối.
Những thắc mắc về uống nước lá vối
Đàn ông uống nhiều nước lá vối có bị yếu sinh lý?
Đàn ông uống nhiều nước lá vối có bị yếu sinh lý là thắc mắc của nhiều người. Hiện nay, vẫn chưa có nghiên cứu khoa học chứng minh điều này và cũng không có cơ sở để khẳng định uống nước lá vối gây ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh lý của đàn ông.
Uống nước vối hại thận không?
Nhiều tin đồn cho rằng uống nước vối hại thận. Tuy nhiên, trên thực tế các bác sĩ đã nghiên cứu và khẳng định rằng việc uống nước vối không gây hại thận.
PGS.TS Hà Hoàng Kiệm (Bệnh viện 103 - Học Viện Quân Y) đã có riêng một đề tài nghiên cứu về cây vối, đề tài này có tên “Bước đầu nghiên cứu tác dụng điều trị sỏi đường tiết niệu bằng nước hãm nụ vối”. Trong đề tài, bác sĩ đã chỉ ra rằng nụ vối có công dụng điều trị sỏi thận tương đối tốt. Kết quả đã được chứng minh khi có đến 46 bệnh nhân bị sỏi thận có dấu hiệu tiêu sỏi và giảm kích thước sỏi sau 6 tháng uống nước nụ vối khô liên tục.
Vì vậy, tin đồn uống nước vối hại thận là không có căn cứ khoa học, ngược lại, nước lá vối còn hỗ trợ điều trị một số bệnh về thận và thanh lọc cơ thể.
|
Nguồn tham khảo: Nước vối: Cực tốt và cực độc, biết mà tránh kẻo rước họa vào người – đăng tải trên báo điện tử Tiền Phong. Nguy hại khôn lường của việc uống lá vối sai cách nhiều người đang mắc phải mà không biết – đăng tải trên báo điện tử Đời sống & Pháp luật. |
