Với những công dụng như trì hoãn lão hóa, bổ thận tráng dương, bồi bổ tì vị, kéo dài tuổi thọ... khiếm thực được mệnh danh là "nhân sâm dưới nước".
Phụ nữ sợ nhất là tỳ vị hư nhược, lão hóa nhanh, nam giới lại sợ nhất là thận yếu. Có một loại thực phẩm "về bổ thận tráng dương mạnh hơn khoai mỡ, về tính khử ẩm thì mạnh hơn đậu đỏ; về tác dụng thanh nhiệt thì mạnh hơn ngó sen" có thể giúp cả nam và nữ đánh bay nỗi sợ trên đó là hạt khiếm thực.
Khiếm thực - "Nhân sâm" dưới nước
Khiếm thực còn có tên là kê đầu, khiếm. Tên khoa học Euryale ferox Salisb; thuộc họ súng Nymphaeaceae. Hạt khiếm thực được lấy từ cây khiếm thực là bộ phận được sử dụng làm thuốc nhiều nhất.
Ở Việt Nam, hiện có 2 vị thuốc đều mang tên khiếm thực. Một loại là hạt khiếm thực tươi hoặc phơi khô được lấy từ cây khiếm thực là sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc vì nước ta chưa trồng được. Còn một loại là tên thuốc trong y học cổ truyền lấy từ củ của cây hoa súng.
Khiếm thực có từ lâu đời được dùng làm thuốc, sách Thần Nông bản thảo kinh (sách về thuốc và nông nghiệp Trung Quốc) ghi lại rằng “khiếm thực có vị ngọt, tính bình, có công dụng bổ tỳ, ích thận, cố tinh, an thần, tăng cường sinh lực, chữa đau thắt lưng và đầu gối, làm cho tai mắt sáng suốt".
Bên cạnh đó, khiếm thực còn có thể chống lại sự lão hóa, được xem như "thuốc hồi xuân" đối với phụ nữ và là "thuốc trường sinh" cho nam giới.
Hạt khiếm thực chứa carbohydrate, axit amin, cũng như các khoáng chất phong phú, vitamin và sterol, flavonoid. Tác dụng dược lý chủ yếu bao gồm chống oxy hóa, chống mệt mỏi, chống thiếu máu cục bộ cơ tim, hạ đường huyết và kháng khuẩn… đặc biệt có ích trong việc trì hoãn sự lão hóa và cải thiện khả năng học tập.
Một số nghiên cứu còn chứng minh hạt khiếm thực có thể giúp phòng ngừa ung thư. Qua thí nghiệm có thể chứng minh hàm lượng caroten trong hạt khiếm thực rất cao nên có thể ngăn ngừa sự xuất hiện của bệnh ung thư và giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư rất nhiều.
Với nhiều công dụng như vậy nên khiếm thực còn được mệnh danh là “nhân sâm nước”.
Những lưu ý khi ăn hạt khiếm thực
- Những người hay nóng nảy, cáu gắt, lòng bàn tay nóng nên tránh ăn hạt khiếm thực.
- Những người mắc chứng ứ trệ thức ăn thì thận trọng, người tiểu tiện khó thì không nên dùng.
- Hạt khiếm thực có tác dụng làm se mạnh, không dùng cho người táo bón.
- Không nên ăn quá nhiều hạt khiếm thực một lúc, nếu không sẽ khó tiêu hóa, những người hay bị phân khô, chướng bụng thì không nên ăn.
Những món ăn bài thuốc hay từ khiếm thực
Hạt khiếm thực chủ yếu được ăn với thức ăn trắng như hạt sen, tổ yến, nấm trắng, khoai mỡ, đậu lăng trắng,...
Hạt khiếm thực khô thường có bán ở các hiệu thuốc, và tác dụng của nó chủ yếu là bồi bổ lá lách. Khi nấu ăn tại nhà, nên dùng hạt tươi. đun trên lửa nhỏ cho đến khi chín kỹ, có tác dụng bổ thận tráng dương.
1. Cháo khiếm thực
Cách làm: 50 gam hạt khiếm thực, 50 gam gạo tẻ, rửa sạch, cho vào nồi cùng với một lượng nước thích hợp, đun trên lửa lớn đến khi sôi, sau đó đun lửa nhỏ đến khi thành cháo.
Công hiệu: Có tác dụng dưỡng tinh, tăng cường khí lực, cải thiện tai mắt, dùng lâu dài có thể kéo dài tuổi thọ.
2. Cháo khiếm thực và khoai mỡ
Cách làm: Khiếm thực 15 gam, phục linh 15 gam, khoai mỡ 15 gam, gạo 100 gam. Đem các nguyên liệu trên rửa sạch, cho vào nồi hầm chung, thêm một lượng nước thích hợp, đun lửa lớn đến khi sôi, hạ lửa nhỏ nấu thành cháo.
Công hiệu: Nó có tác dụng bổ tỳ vị và dưỡng khí, xua tan ẩm thấp, cầm tiêu chảy. Nó phù hợp cho những người có các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng lạnh, chán ăn, mệt mỏi và da xỉn màu.
3. Khiếm thực và hạt kim anh
Cách làm: Khiếm thực 20g, hạt kim anh 15g, gạo lứt 100g, đường phèn vừa đủ. Hạt kim anh bỏ nhân cùng khiếm thực sắc lấy nước bỏ bã, cho gạo lứt vào nấu cháo, cháo chín, thêm đường vừa đủ, ăn trong ngày.
Công hiệu: Chữa thận hư, di tinh, đái dầm, tỳ hư, đại tiện lỏng.
4. Cháo khiếm thực và đậu trắng
Cách làm: 15g khiếm thực, 15g đậu trắng, 15g khoai mỡ, 150g gạo, đường nâu lượng vừa đủ. Rửa sạch vỏ và đậu trắng, ngâm nước trong 2 giờ, gọt vỏ và cắt lát khoai mỡ. Đổ một lượng nước vừa đủ vào nồi, cho thêm hạt khiếm thực, đậu trắng, khoai mỡ, gạo vào nấu thành cháo. Khi cháo chín thêm đường vừa đủ.
Công hiệu: Món cháo thuốc này có tác dụng bổ tỳ ích khí, bồi bổ cơ thể. Dùng thích hợp cho người da xanh xao, mất ngủ mệt mỏi, ăn uống không tiêu, bụng trướng, phân lỏng, xuất tinh kéo dài do tỳ vị hư yếu. Nó có thể được sử dụng như một liệu pháp ăn kiêng cho người già yếu, trẻ em thiếu chất bẩm sinh và bệnh nhân phẫu thuật đường tiêu hóa trong thời gian hồi phục.
