Sau khi chồng làm ăn thua lỗ, người vợ mất ăn, mất ngủ để rồi phải nhập viện tâm thần điều trị, đáng nói căn bệnh này rất nhiều người gặp phải mà không hề hay biết.
Mới đây, các bác sĩ Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận một nữ bệnh nhân T.T.K.D (46 tuổi), nhập viện trong tình trạng ăn uống kém, khó ngủ vào giấc, bị stress… Khai thác tiền sử cho thấy, từ trước đến nay bà D có sức khỏe hoàn toàn bình thường, chỉ số cơ thể ổn định, gia đình không ai mắc bệnh lý tâm thần trước đó. Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp, nhưng điều trị thường xuyên và ổn định.
Về tình cách, bệnh nhân hay lo lắng, cầu toàn. Khoảng 5 tháng nay, chồng bệnh nhân làm ăn thua lỗ, nợ nần, vì thế bệnh nhân căng thẳng, suy nghĩ về chuyện kinh tế gia đình, lo không trả nợ được. Đặc biệt, bà D thường xuyên ở trong tình trạng hồi hộp đánh trống ngực, lo lắng bất an, mệt mỏi chậm chạp, ít nói cười, ăn kém ngon miệng và sút 4kg trong 2 tháng.
Khi bị sút cân, bệnh nhân sợ bản thân mắc ung thư nên đi khám, nhưng không mắc bệnh gì. Trước biểu hiện trên, các bác sĩ đã chuyển qua khám tâm thần. Tại Viện Sức khỏe tâm thần, sau khi thăm khám các bác sĩ xác định, bà D có rối loạn stress, có triệu chứng lo âu, trầm cảm… Từ kết quả thăm khám, bác sĩ chẩn đoán người bệnh bị rối loạn thích ứng với phản ứng hỗn hợp lo âu, trầm cảm.
Người phụ nữ bị rối loạn sự thích ứng sau khi chồng làm ăn thua lỗ. Ảnh minh họa.
Bệnh nhân được nhập viện điều trị nội trú kết hợp nhiều liệu pháp điều trị, như dùng thuốc chống trầm cảm, giải lo âu, an thần kinh yên dịu. Đồng thời trị liệu tâm lý cá nhân, thư giãn luyện tập. Sau 3 tuần điều trị bệnh nhân thuyên giảm tốt các triệu chứng, ăn ngủ được, nhận thức được stress và có giải pháp đối phó stress. Hiện người bệnh đã được ra viện và hẹn tái khám lại.
TS.BS Dương Minh Tâm, Trưởng đơn vị điều trị các rối loạn liên quan Stress (Viện Sức khỏe Tâm thần Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, rối loạn sự thích ứng (AD) được đặc trưng bởi một phản ứng cảm xúc với một sự kiện căng thẳng. Tỉ lệ mắc bệnh ước tính từ 2 đến 8% dân số nói chung, nữ giới được chẩn đoán mắc chứng rối loạn này gấp đôi nam giới. Riêng với trẻ ở tuổi vị thành niên, tỉ lệ mắc giữa trẻ nam và nữ là ngang nhau và mỗi giai đoạn, lứa tuổi lại có biểu hiện đặc trưng riêng.
Với người trưởng thành, biểu hiện thường gặp là các dấu hiệu của trầm cảm và rối loạn lo âu. Còn với trẻ vị thành niên, biểu hiện thường gặp chính là những triệu chứng của rối loạn hành vi như thường xuyên có cơn cáu giận trầm trọng, hay cãi người lớn; cố đổ lỗi cho người khác; có thái độ ác ý và hận thù, nói dối, không giữ lời hứa, tránh né nghĩa vụ,…
Các yếu tố nguy cơ dẫn tới rối loạn sự thích ứng bao gồm trải qua căng thẳng đáng kể trong thời thơ ấu, stress, gặp khó khăn trong cuộc sống xảy ra cùng một lúc, bị lạm dụng hoặc bị tấn công tình dục, gia đình tan vỡ hoặc được bao bọc quá mức khi còn nhỏ…
Bác sĩ Tâm cho biết, stress là nhân tố tác động trực tiếp đến rối loạn sự thích ứng mà nhiều người gặp phải.
Trong các yếu tố nguy cơ trên, bác sĩ Dương Minh Tâm cho biết, stress được xem là nhân tố tác động trực tiếp của rối loạn sự thích ứng. “Nếu không có stress thì rối loạn này không xảy ra. Rối loạn sự thích ứng thường xuất hiện sau một hoặc nhiều yếu tố sang chấn, nhưng không nhất thiết phải xuất hiện ngay sau sang chấn. Ngoài ra, nhân cách dễ bị tổn thương cũng sẽ gây ra các biểu hiện lo âu, trầm cảm, mất khả năng ứng phó, dự định tương lai phía trước”, bác sĩ Tâm phân tích.
Để chẩn đoán người bệnh bị rối loạn sự thích ứng, bác sĩ Tâm cho rằng, những triệu chứng trên phải xuất hiện từ 3 tháng trở lên. Ngoài ra, thông thường người bị rối loạn sự thích ứng sẽ đi khèm với các bệnh lý nội khoa điển hình nhất là ung thư.
“Người mắc hội chứng này, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại nhiều hậu quả với sức khỏe như mất ngủ, xung đột trong hôn nhân, giảm khả năng làm việc, trầm cảm, rối loạn lo âu, tự hủy hoại bản thân hoặc có thể là tự sát”, bác sĩ Tâm cảnh báo.
Với người mắc rối loạn sự thích ứng, việc điều trị sẽ phải kết hợp nhiều phương pháp tùy vào tình trạng và thời gian mắc bệnh. Để phòng bệnh, bác sĩ Tâm khuyến cáo, trước hết phải quản lý được stress, đồng thời có lối sống lành mạnh, luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ. Đặc biệt, người thân có vai trò rất quan trọng trong việc phát hiện sớm và đưa đi khám để điều trị kịp thời.
