Đây là đặc sản quý, được ví như "lộc trời" mà thiên nhiên ban tặng cho những vùng rừng núi có lớp đất đỏ bazan màu mỡ.
Cứ đến mùa mưa hàng năm, người dân các tỉnh phía Nam lại rủ nhau đi săn nấm mối về bán cho các thương lái.
Được biết, nấm mối có tên khoa học là Termitomyces albuminosus, thuộc họ Lyophyllaceae. Sở dĩ chúng có tên nấm mối vì loài nấm này chỉ mọc ở những nơi có con mối sinh sống, làm tổ, mối ở đây là loại mối đất chứ không phải mối sống trên cây.
Nấm mối chỉ mọc ở những nơi có tổ mối ở dưới đất
Theo người dân địa phương, loài nấm mối chỉ xuất hiện một lần trong năm, đó là vào mùa mưa khoảng từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm. Loại nấm xuất hiện ở nơi đất cao vì mối không thể làm ổ ở nơi đất quá ẩm ướt. Nấm mối màu trắng, gốc hơi ngả vàng. Là đặc sản quý hiếm có trong tự nhiên, và giá trị dinh dưỡng cao, nấm mối luôn được các bà nội trợ săn lùng mỗi khi xuất hiện.
Nấm mối chỉ xuất hiện vào mùa mưa
Anh Thanh - ở Đồng Nai cho biết mùa nấm mối chỉ kéo dài vài tháng và nhú lên khỏi mặt đất từ lúc khoảng 2-3 giờ sáng, héo tàn vào đầu giờ chiều. Chính vì vậy, người dân các tỉnh thành phía Nam thường đi "săn" nấm mối cả đêm, soi đèn pin hoặc dùng đèn xe máy rọi vào rừng để hái nấm. Thường những người đi cạo mủ cao su sẽ là người gặp được nấm mối đầu tiên do công việc cạo mủ cao su thường làm vào ban đêm. Dù vậy, hái nấm mối cũng cần phải có kỹ thuật và kinh nghiệm, nếu không đúng kỹ thuật sẽ không lấy được hết chân nấm và bán ra không được giá.
Hái nấm mối cũng cần có kỹ thuật thì bán mới được giá
"Tôi và mọi người dùng những que gỗ chắc, nhỏ như ngón tay đâm xuống đất để chọt nấm. Sáng sớm nấm sẽ nhú lên mặt đất nhưng phần thân vẫn nằm ở dưới nên phải dùng que để bật cây nấm lên. Điều cấm kỵ mà ai cũng cần biết khi đi hái nấm là không được dùng que sắt, bởi dùng que sắt thì nấm không mọc lại nữa", anh Thanh cho hay.
Trước đây, nấm mối có đầy ở các khu rừng có lớp đất đỏ bazan màu mỡ ở các tỉnh miền Nam, nhưng hồi đó nấm mối chưa có giá như bây giờ, người dân hái về chỉ để chế biến các món ăn cho gia đình. Giờ đây, nấm mối với vị nấm giòn, ngon hơn bất kỳ loại nấm nào khác đã trở thành thứ đặc sản đắt đỏ và được các thương lái "săn lùng" với giá cao, lên tới 700.000 đồng/kg. Vào giữa mùa, giá nấm mối rẻ hơn do nguồn cung dồi dào.
Nấm mối đầu mùa có giá lên tới 700.000 đồng/kg
Theo đông y, nấm mối có vị ngọt, tính mát có giá trị dinh dưỡng cao, đồng thời có khả năng ngăn ngừa được một vài căn bệnh điển hình như: sỏi thận, thanh nhiệt cơ thể, nhuận tràng, giảm cholesterol, hạ huyết áp... Nhờ những công dụng nổi bật trên mà loại nấm này được rất nhiều người tin dùng.
Nấm mối hái về chỉ cần ngâm nước muối và rửa sạch nhẹ nhàng, tránh để nấm vỡ hay bị nát, mất chất ngọt. Những người có kinh nghiệm vẫn truyền tai nhau, loại ngon nhất là nấm vừa nở vào buổi sáng, vừa tươi, vừa săn chắc, rất lý tưởng để chế biến các món ăn. Những món ngon được chế từ nấm mối rất đơn giản và dân dã, như: bánh xèo đổ có nhân là nấm mối tách sợi nhỏ, nấm mối xào, canh nấm mối, cháo nấm mối…
