Trông vẻ ngoài ai cũng thấy sợ, thế nhưng loài này là đặc sản Tây Bắc, được ví như đông trùng hạ thảo, tốt cho sức khỏe.
Ðến Lào Cai, ngoài những đặc sản ẩm thực nổi tiếng như xôi bảy màu, lợn cắp nách, thắng cố… còn có những món ăn lạ, độc đáo và bổ dưỡng từ núi rừng, trong đó có sâu chít.
Loài sâu này được mệnh dạnh là "đông trùng hạ thảo" của Việt Nam bởi chúng có nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe cả nam và nữ. Dù có vẻ ngoài đáng sợ nhưng sâu chít có giá vô cùng đắt đỏ, mấy năm gần đây được người giàu săn lùng khắp nơi.
Theo tìm hiểu, sâu chít là ấu trùng của 1 loài bướm trắng sống ký sinh trong thân cây Chít. Sâu chít thường dài khoảng 35mm, màu vàng ngà, chúng sống ký sinh vào thân cây vào mùa đông và cắn đục thân cây làm cây ngừng sinh trưởng. Đến mùa lá, chồi cây mọc lại thành cây thảo (giống hiện tượng của vị thuốc đông trùng hạ thảo). Người dân vùng Tây Bắc thường tìm bắt sâu chít vào tháng 11 và 12 hàng năm, những mùa khác cũng có nhưng với số lượng ít hơn. Cách phân biệt những cây chít có sâu là thân cây còi cọc, không ra hoa, thân phình to. Cây chít sau khi chặt về sẽ được tách làm đôi để lấy sâu.
Người dân địa phương chia sẻ, loài sâu này khi đưa ra khỏi đọt cây chit phải được thả ngay vào chậu đựng rượu loãng để không bị biến chất và giúp chúng nhả ra hết chất bẩn. Từ lâu, người dân vùng cao đã lên rừng hái sâu chít để chế biến thành những món ngon, tốt cho sức khỏe như sâu chít rang lá chanh, nấu cháo, tẩm bột rán. Đặc biệt, sâu chít được dùng để ngâm rượu.
Từ xưa, sâu chít đã gắn liền với cuộc sống bình dị của bà con, giờ đây chúng thành thứ đặc sản mà không phải ai cũng có thể mua được
Vì khó bảo quản nên các tiểu thương thường bán sâu chít sấy khô, giá 3-4 triệu đồng một kg (tùy kích cỡ). Còn với loại sâu chít đã chẻ tách sâu ra khỏi đọt có giá hơn một triệu đồng. Tuy nhiên, loại này thường được bán chung khi ngâm chúng với rượu để đảm bảo chất lượng.
Anh Bình - một người bán đặc sản Tây Bắc trên chợ mạng chia sẻ, ngày nay sâu chít hiếm và khó khai thác hơn nhiều. "Tôi lấy hàng của bà con trong bản sau đó bán, mấy năm trước thì số lượng cũng dồi dào nhưng những năm gần đây hàng có đến đâu khách mua hết đến đó. Thậm chí, có những người còn đặt tiền trước chờ vài hôm tôi mới gom đủ. Mặc dù vậy, vẫn không ngớt người đặt mua loài sâu này bởi bên cạnh việc sâu chít có nhiều chất bổ dưỡng, ăn bùi ngậy thì nó còn có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe".
Theo giới buôn bán sâu chít, loại côn trùng này có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ, đặc biệt là khả năng phục hồi thương tổn hệ miễn dịch sau chiếu xạ. Sâu chít ở dạng sấy khô, tán bột có vị cam ngọt, tính ôn, theo quan niệm dân gian có công dụng như "đông trùng hạ thảo" – còn gọi là sâm chít. Nó có tác dụng bổ phế, bổ thận, tráng dương khí, an thần, dễ ngủ, chữa thận âm...
