Nghe tên có phần sợ hãi nhưng thực chất loại cá này là đặc sản nổi tiếng thơm ngon ở miền Tây, đặc biệt là ở Cà Mau.
Mùa nước nổi, miền Tây đầy ắp các loại tôm cá, thả một mẻ lưới sẽ bắt được một mẻ những con cá trắng đủ chủng loại và kích cỡ như: cá chốt, cá linh, cá he, cá lòng tong,…, trong đó nhiều nhất là cá xác.
Cá xác còn có những tên gọi khác là cá xác sọc, cá sát sọc, cá sóc sọc, cá tra Xiêm, tên khoa học là Pangasius macronema. Đây là loài cá da trơn nước ngọt, xuất hiện nhiều ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Chúng thường bơi thành từng đàn, sống nơi tầng mặt và tầng đáy của thủy vực, là loài ăn tạp, mồi ưa thích của chúng là các sinh vật ươn (hôi).
Cá xác nghe tên có vẻ đáng sợ nhưng thịt lại thơm ngon, nổi tiếng trong các nhà hàng ở miền Tây
Về đặc điểm, cá xác có đầu hình nón dẹp, thân cá dài, dẹp (dài khoảng 1,8 – 22,3 cm), màu đen ửng xanh lá cây và nhạt dần xuống bụng. Bụng cá màu trắng bạc ửng hồng, dọc hai bên thân có 2 sọc đen. Thịt cá xác sọc mềm, ngọt, thơm ngon và nhất là lườn cá (bụng cá) đầy những mỡ, có vị béo rất riêng.
Đây là loài cá ăn tạp, háu ăn nhưng ăn câu từ từ, nó rỉa mồi từng miếng một cách nhẹ nhàng chứ không ghì mồi thô bạo như cá lăng, cá vồ. Kéo cá lên phải bắt nhanh tay không thì cá xác sẽ nhảy tung tóe, dễ đâm phải tay gây đau nhức.
Anh Lộc Hòa - một người dân ở Cà Mau chia sẻ, mùa cá xác từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm. "Ngày xưa, cá xác cũng như cá chốt, cá linh,... giá khá rẻ nên ít ai để ý tới. Nay cá xác được người dân phố thị ưa chuộng, nhất là qua bàn tay khéo léo của các bà nội trợ miền Tây đã trở thành những món ngon “đặc sản” như: nấu canh chua, nướng muối ớt,… Và, món ăn gây ấn tượng mỗi khi du khách đến tham quan nơi đây phải kể là: Cá xác kho tộ", anh Hòa nói.
Cá xác có thể chế biến thành nhiều món hấp dẫn
Theo anh Hòa, nếu trước đây đến mùa cá xác bơi theo từng đàn, rất dễ khai thác thì giờ đây nguồn cá trong tự nhiên ít hơn. Bù vào, nghề nuôi cá xác thương phẩm đang phát triển mạnh ở một số nơi, như: An Giang, Vĩnh Long… Có thời điểm, giá sỉ cá xác thương phẩm cỡ lớn (khoảng 15con/kg) không dưới 90.000 đồng/kg, cao gấp 3 - 4 lần so với giá cá tra.
Trên thị trường, một số địa điểm rao bán cá xác đã được làm sạch sẽ, đóng gói cẩn thận với giá 120.000 đồng nửa cân, tức là mỗi cân có giá 240.000 đồng.
