Loại cá này chạy hàng đàn ở miền Tây, trước nhà nghèo còn chê lên chê xuống, giá rẻ bèo nên dù có mang ra chợ bán cũng chẳng được bao nhiêu.
Miền Tây, vùng đất được thiên nhiên cực kỳ ưu đãi với thời tiết, khí hậu ôn hòa, mỗi năm lũ về mang theo phù sa và đầy ắp tôm cá các loại. Từ giữa tháng 7 đến hết tháng 10 âm lịch, dòng nước màu gạch cua từ thượng nguồn sông Mêkông lại cuồn cuộn đổ về đồng bằng Sông Cửu Long. Những lúc ấy, ngư dân hoan hỉ đón cá, tôm, rắn,… tràn về theo con nước.
Hồi đó, với những người lao động nghèo, họ bắt được những con cá to, ngon nhưng không bao giờ dám ăn mà thường đem ra chợ bán để lấy tiền chi tiêu, họ chỉ dám ăn những con cá vụn vặt mà người ta thường gọi là cá hủn hỉn.
Hủn hỉn là tổng hợp nhiều loại cá nhỏ đặc sản ở miền Tây sông nước, đặc biệt là ở An Giang
Chị Hoài Thương (quê ở An Giang, hiện đang sống ở TP. HCM) chia sẻ: "Cá hủn hỉn thực chất là sự tổng hợp của nhiều loài cá nhỏ, vụn vặt như: cá lòng tong, lòng ròng, bảy chầu, lia thia, cá sặt con, cá rô con... Sau khi đánh bắt, những con cá to sẽ được lọc ra để mang đi bán, còn sót lại những con cá nhỏ tin hin để mang về nấu ăn, vì thế chúng được gọi vui là cá hủn hỉn. Dù bé nhưng cá hủn hỉn kho ngon vô cùng, đặc biệt thời đó còn nghèo khó, đến bữa mà có bát cơm với nồi cá hủn hỉn kho thì không còn gì bằng. Loại này có thể kho tiêu hoặc kho còn xăm xắp nước đều được và phải để tiêu nhiều một chút cho đỡ tanh, cho nước màu vừa phải để khi kho xong cá có màu vàng ngà trông ngon mắt".
Có thể ngày xưa nó rẻ bèo nên dù có mang ra chợ bán cũng chẳng được bao nhiêu nên hủn hỉn vì thế trở nên quen thuộc, gần gũi với các gia đình quê là vậy.
Nồi cá hủn hỉn kho gợi nhớ về một thời nghèo khó
"Tôi còn nhớ như in mùi thơm từ nồi cá hủn hỉn kho của mẹ. Cứ đến bữa, mấy chị em lại xúm vào mâm cơm với nồi cá kho thơm lừng, tô canh chua rau muống đồng nóng hổi. Bây giờ, khi cuộc sống ở thành phố khá giả, có nhiều món sơn hào hải vị nhưng thỉnh thoảng tôi lại thèm được ăn nồi cá hủn hỉn, nhớ về hương vị của ngày xưa, đặc biệt vào những ngày mưa", chị Thương nói thêm.
Nay, chợ quê đã góp mặt rất nhiều những loại cá nhỏ xíu nhưng ít ai trộn chung để bán một giá lắm. Cá bống rẻ gì cũng 100.000 đồng/kg, cá sát nhỏ đã 130.000 đồng/kg, cá lòng tong 70.000-80.000 đồng/kg... Còn nếu may mắn bắt gặp được người mang cá hủn hỉn ra bán thì cũng phải 100.000 đồng/kg.
