Loại cá này sở hữu thân hình đặc biệt, dễ nhận biết hơn so với các loài cá khác cùng vị thịt thơm ngon, đậm đà nên nhiều người ưa chuộng.
Cá đuối chủ yếu sống ở khu vực đáy biển có độ sâu khoảng 3.000m và chúng được phân bố ở các vùng biển rộng khắp trên toàn thế giới, cả trong môi trường biển ôn đới, nhiệt đới hay cận nhiệt đới. Vùng biển nước ta cũng có thể khai thác được cá đuối.
Về hình dạng, cá đuối là loài cá biển có thân hình khá đặc biệt với phần đầu thì nhỏ, phần thân hình giống chiếc quạt xòe ra và phần đuôi dài gần như là cán quạt. Phần da của cá đuối có màu tươi xanh óng ánh nhìn khá đẹp mắt.
Cá đuối có thể được đánh bắt ở các vùng biển thuộc các tỉnh miền Trung, miền Nam
Thức ăn của cá đuối chủ yếu là các loài sinh vật phù du hoặc các động vật nhuyễn thể. Chúng không sống thành bầy đàn nên việc đánh bắt loại cá này cũng không có được sản lượng lớn và gặp nhiều khó khăn hơn các loại cá khác.
Cá đuối cũng có nhiều loại, tùy theo hình dáng mà dân gian kêu bằng những tên khác nhau: Cá đuối én, cá đuối bông, cá đuối sen, cá đuối dơi…
Thịt cá trắng tinh nhìn rất giống thịt gà nhưng lại có độ dai dai hấp dẫn, kèm theo vị ngậy béo, bùi bùi và có hương thơm rất đặc trưng của loại cá biển này. Ngay sau khi được đánh bắt lên thì cá đuối sẽ được xử lý ướp đông lạnh bằng đá để giữ được độ tươi ngon nhất. Ngoài ra, thân cá đối được cấu tạo chủ yếu từ sụn cứng và có độ đàn hồi cao nên khi ăn có độ sật sật, giòn giòn.
Cá đuối thường có mùi khai nên chúng ta cần sơ chế thật sạch
Không chỉ ở tây y mà cả bên đông y cũng có nhiều nhận xét tích cực về giá trị dinh dưỡng có trong thịt cá đuối. Theo các kết quả nghiên cứu khoa học thì thịt cá đuối rất giàu các loại dinh dưỡng nhất là protein và lipid giúp cơ thể có được nguồn năng lượng và lượng đạm tốt nhất.
Anh Hòa Vang (một ngư dân ở Cà Mau) cho biết trước đây, cá đuối dễ khai thác, số lượng cũng nhiều nhưng ít ai biết tới, có mang ra mua bán ở chợ cũng không được giá. "Loại cá này có thân hình đặc biệt, lại chỉ có xương sụn nên nhiều người yêu thích. Chúng ta có thể gọi cá đuối không có xương cũng được vì đây chỉ là sụn cứng. Giờ đây, cá đuối thành mặt hàng bán chạy, hàng về được thương lái thu mua tận thuyền với giá đắt", anh Hòa Vang nói.
Theo anh, cá đuối giờ thành đặc sản có mặt trong các nhà hàng, quán ăn, có thể chế biến thành nhiều món ngon được người dân thành phố ưa chuộng. Cá đuối được bán trên thị trường hiện nay có nhiều mức giá khác nhau, tùy thuộc vào từng chủng loại hàng như cá còn tươi sống đang bơi hay cá đuôi đông lạnh ướp đá. Tùy từng loài cá đuối và kích thước cá lớn nhỏ khác nhau mà quyết định đến giá bán cao hay thấp. Theo khảo sát, cá đuối tươi có giá khoảng 100.000-200.000 đồng/kg.
Ngoài cá đuối tươi, trên thị trường còn có cá đuối khô với giá lên tới 400.000 đồng/kg. Làm khô cá đuối không cầu kỳ và cũng không khó nhưng để làm được khô cá đuối thơm ngon thì đòi hỏi phải có tay nghề và kinh nghiệm. Thông thường, cá đuối tươi làm sạch, cắt thành từng miếng cỡ bằng bàn tay rồi tẩm gia vị đem phơi khô. Muốn cầu kỳ và đẹp mắt hơn, có thể cắt cá thành từng miếng hình cánh quạt, sau đó xẻ dọc từng khứa, mỗi khứa bằng ngón tay, khứa làm sao từng miếng cá không rời ra mà còn dính lại, nhìn như những chiếc quạt nan. Khứa cá xong, đem ướp gia vị như nước mắm, nước muối, đường, ớt, sả khoảng 20 phút cho thấm gia vị rồi đem phơi nắng. Tuy nhiên, không nên ướp cá quá mặn hoặc quá lạt. Nếu ướp quá mặn thì mùi vị sẽ mất ngon, còn quá lạt thì thịt sẽ bủn. Làm khô cá đuối phải phơi cho đặng nắng, nếu phơi không đặng nắng thịt cá khô không được săn chắc và có mùi hơi hăn hắc.
