Loại rau này có mùi vị thơm ngon, bắt mắt nên được nhiều người yêu thích, thậm chí là được bán với giá “nhà giàu”.
Nổi tiếng nhất làng Đại Bình (Nông Sơn, xã Quế Trung, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam) là cây rau sen (hay rau xen) mọc dại. Trước đó, loại rau này vốn mọc dại ở ven bờ suối, ao… sau đó được người bản địa trồng làm bờ giậu, hàng rào. Bờ rào xanh ngay ngắn được cắt tỉa gọn gàng tạo nên một nét đẹp riêng biệt của làng quê xứ Quảng.
Cây rau sen mọc bờ rào, là đặc sản nổi tiếng ở làng Đại Bình
Ngay những người già ở làng Đại Bình, xã Quế Trung đến nay cũng không nhớ được cây rau sen có trên đất Đại Bình vào thời điểm nào, chỉ biết rằng từ khi sinh ra và lớn lên đã thấy loại cây này xuất hiện khắp nơi.
Rau sen có đặc tính tự nhiên của loại cây rừng, sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện thời tiết khô hạn. Cây cũng thích hợp với điều kiện trồng ở nơi ít ánh sáng, độ phủ rợp lớn nên nhiều người tận dụng trồng dưới những tán cây ăn quả trong vườn. Cây thân thảo, không có rễ phụ, cao từ 20 - 50cm. Lá hình mũi giáo, phía cuống hơi tròn hơn. Phiến lá nguyên hoặc hơi có răng cưa thưa, dài 8-20cm, rộng 4-8cm. Cây rau sen có hoa màu trắng, quả nhỏ như quả sung và khi chín ngả màu nâu vàng lạ mắt.
Rau sen trồng hang rào tại Quảng Nam.
Ngoài tự phát triển, rau sen được người dân trồng quanh vườn để phục vụ nhu cầu ăn uống của mình. Loại rau này được người dân bản địa chế biến nhiều món như luộc, xào thịt bò, xào tôm hay nấu canh đều rất ngon. Những món ăn từ lá rau sen là đặc sản, mang đậm hương vị đặc trưng vùng miền mà không phải nơi nào cũng có được. Nếu về Đại Bình mà chưa được thưởng thức bát canh rau sen mát lành thì coi như cuộc khám phá của bạn đã mất một nửa thú vị.
Theo miêu tả của chị Bình Nguyễn (khách tham quan làng Đại Bình), ở đây chỉ cần ra bẻ bờ rào là có tô canh đặc biệt đãi khách: “Nhiều người lớn tuổi trong làng bảo rằng rau sen là loại rau mọc chen chúc cùng mớ cây khác, có vị ngọt, thanh mát. Mình ăn thử thấy đúng là mát thật, canh có vị khá lạ, dễ ăn, ăn vào thấy nhẹ cả người… Món rau sen luộc chấm mắm chua cay được nhiều người ưa chuộng, còn mình lại thích canh rau sen nấu hến, chuẩn vị thanh nhiệt mùa hè”.
Lá rau sen non mơn mởn, có thể chế biến thành nhiều món hấp dẫn
Thậm chí, loại rau dại này còn “hiên ngang” xuất hiện trong các thực đơn của nhà hàng tại Quảng Nam. Tô canh rau sen không chỉ đi vào ký ức của bao người con quê Đại Bình vào những trưa hè oi ả mà còn là niềm tự hào của người dân đất Quảng. Anh Minh Huy (chủ nhà hàng quán cơm quê tại Hội An) cho biết: “Hàng tuần, mình lặn lội về tận Đại Bình lấy rau sen về cho quán. Quán mình phục vụ canh hến nấu rau sen, rau sen luộc chấm mắm, rau sen xào tỏi, gỏi rau sen ăn kèm với gà xé hoặc tôm thịt… Các món ăn này đều được khách du lịch yêu thích, bữa cơm quê mộc mạc cứ thế mà được lòng kẻ lữ hành”.
Cũng theo lời anh Minh Huy, nhờ có lá rau sen mà cuộc sống của bà con tại làng Đại Bình thay đổi hẳn. Năm vừa qua, tại đây đã mở khu sản xuất rau sạch rộng hơn 3.000m2 được trồng với khá nhiều loại rau, trong đó có cả rau sen. Năm 2019, rau sen Đại Bình được chứng nhận đạt chuẩn Vietcert, tức là được trồng và chăm sóc hoàn toàn tự nhiên, không cần bón bất cứ loại phân nào, tuyệt đối an toàn với sức khỏe.
Không chỉ phục vụ nhu cầu du lịch tại chỗ, rau sen làng Đại Bình còn xuất hiện trong các cửa hàng rau sạch, cửa hàng bán đặc sản hay thi thoảng được các chị, các mẹ bán số lượng lớn trên chợ mạng. Trung bình một kg rau sen có giá lên đến cả trăm nghìn dao động tùy vào vị trí địa điểm nơi bán. Tuy là rau dại, thế mà loại rau này lại có giá “nhà giàu”, vẫn rất nhiều người săn lùng rau sen, không chỉ để đổi vị cho bữa cơm nhà mà còn là xu hướng “ăn sạch - sống khỏe”.
Rau sạch tại làng Đại Bình.
Không chỉ là đặc sản của làng Đại Bình, kinh nghiệm dân gian cho thấy, lá rau sen có tác dụng làm mát cơ thể, bổ dưỡng, ăn canh rau sen hoặc các món ăn từ rau sen sẽ cho giấc ngủ sâu, ngon hơn, điều hòa kinh nguyệt, cải thiện trí nhớ, lưu thông máu huyết…
