Món đặc sản này nổi tiếng ở các tỉnh vùng cao như Sơn La, Điện Biên hay các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Vì cái tên lạ lẫm nên nhiều người ưa chuộng.
Những ngày này, trên chợ mạng đang rao bán một thứ đặc sản có tên vô cùng lạ, chắc chắn nhiều người chưa từng biết đến. Đó là món coóng xại, hay là cốn xại.
Coóng xại cũng chính là món dưa muối chua nhưng làm theo công thức khác lạ. Nguyên liệu chính cho món ăn này là cây cải tùa xại, loại cải có bẹ to. Cải tùa xại được mang đi cắt bỏ rễ, bỏ lá, rửa sạch, xắt miếng vuông. Phơi cho đến khi cải héo, còn khoảng 50% nước là được.
Coóng xại nghe tên lạ tai nhưng thực chất chúng được làm từ cây dưa cải và muối
Sau đó, cải tùa xại được trộn với muối hột, đường, rượu và nhất định không thể thiếu củ riềng để tạo mùi. Khoảng 3-4 hôm, khi cải có vị chua là có thể ăn được.
Trước cây, coóng xại gắn liền với những bữa cơm dân dã của người dân ở các tỉnh vùng cao như Điện Biên, Sơn La hay các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là ở Bạc Liêu. Vào các dịp lễ Tết, món ăn này không thể thiếu trên mâm cỗ.
"Để làm được món coóng xại chuẩn vị, đầu tiên phải chọn cải thật tươi non rồi đem phơi cho nó héo, xuống nước nếu không cải sẽ dễ bị hỏng. Đây được xem là khâu quan trọng nhất khi chế biến món coóng xại.
So với dưa chua thông thường, coóng xại có hương vị riêng khiến ai ăn thử cũng nhớ mãi không quên
Quê mình hay ăn coóng xại với cháo trắng, ngon không kém gì xá bấu lại có lợi cho sức khỏe. Hay cầu kỳ hơn, người ta lấy coóng xại trộn với củ kiệu, thịt luộc, tôm khô và chấm mắm chua. Với món ăn này, người ăn sẽ cảm nhận được cái vị cay cay của cải mới, cái ngọt, béo của thịt, tôm, cộng thêm mùi thơm của đậu phộng trộn vào và cái vị hăng hăng của củ riềng, làm cho món gỏi coóng xại mang một hương vị đặc trưng không lẫn vào đâu được", anh Thanh (ở Mộc Châu) chia sẻ.
Những năm gần đây, coóng xại "lên đời" thành món đặc sản rất được ưa chuộng ở thành phố. Đặc biệt, chúng được sử dụng như một món ăn kèm giải ngán trong những ngày Tết cổ truyền. Vào thời điểm trước Tết, nhiều hộ dân huy động nhân lực làm coóng xại để bán ra thị trường. 1 hũ nửa cân có giá 60.000 đồng, còn hũ cả cân có giá 120.000 đồng.
Theo đó, coóng xại được ăn kèm với nhiều món khác như bánh chưng chiên, bánh tét chiên, bánh phồng tôm, cá khô, thịt khô... và là món ăn khoái khẩu của nhiều người.
Coóng xại ăn với cháo trắng là phổ biến nhất ở các tỉnh vùng cao hay ở Bạc Liêu
Vì cái tên lạ lẫm nên người thành phố đặt mua coóng xại về ăn thử rồi thích mê cái hương vị của chúng. "Lần đầu ở chợ chung cư có người bán coóng xại, tôi liền đặt mua 1 hộp về ăn thử vì nghe cái tên lạ tại. Người bán giới thiệu coóng xại khá giống với dưa chua nhưng cách chế biến hơi khác một tí.
Khi ăn mình thấy giòn, có vị chua, cay, ngọt khá hấp dẫn, mùi thơm khác hẳn với dưa chua thông thường. Sau đó, mình có mang lên cho các chị em đồng nghiệp ăn thử, ai cũng tấm tắc khen ngon", chị Lan Anh (ở Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ.
