Thứ quả dại này có hương vị rất riêng, không lẫn vào đâu được, là món đặc sản được lùng mua khắp nơi.
Ai đã có dịp đến với vùng đất bạt ngàn nắng gió Tây Nguyên chắc chắn sẽ nhớ mãi những vườn cà phê trải dài, những món ăn đặc sản thưởng thức một lần là nhớ mãi, trong đó có món ăn chế biến trừ trái cà đắng. Thực khách ví von ăn cà đắng giống như thưởng thức cà phê phin ở Đắk Lắk, lần đầu sẽ thấy rất đắng nhưng ăn lần 2, lần 3 sẽ dễ gây ghiền.
Quả cà đắng mọc dại bạt ngàn, phần cuống có nhiều gai nhọn nên rất dễ phân biệt với quả cà thường.
Cây cà đắng mọc dại bạt ngàn trong rừng, triền đồi, trên nương rẫy hay dọc các tuyến đường ở Tây Nguyên. Ngày trước, đi đâu cũng dễ dàng bắt gặp những cây cà đắng cao quá đầu người cành lá sum suê. Quả cà to bằng đầu ngón chân, có màu xanh vân trắng, ruột nhiều hạt, phần cuống có nhiều gai nhọn nên rất dễ phân biệt với quả cà thường.
Cây cà đắng ra hoa kết trái từ tháng 3- 10 âm lịch, trái rộ nhất là từ tháng 5 trở đi. Chị Lã (người Êđê ở Đắk Lắk) cho biết trước đây quả cà đắng mọc dại bạt ngàn, chín rụng đầy gốc nhưng không mấy ai ngó ngàng. Không biết từ bao giờ, người dân tộc Ê Đê, M’ Nông, Gia Rai mang thứ quả đắng này về chế biến món ăn, nó có vị đắng rất đặc trưng, khác với vị đắng của quả mướp đắng. Rồi mọi người rủ nhau đi hái cà đắng về ăn và bán ở chợ quê, xem đó món ăn không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày.
Cây cà đắng ra hoa kết trái từ tháng 3- 10 âm lịch, trái rộ nhất là từ tháng 5 trở đi.
"Cà đắng có thể chế biến được các món ăn đa dạng, từ ăn sống, muối, nướng, đến kho với cá, kho thịt... Lần đầu ăn thử, nhiều người sẽ thấy nó có vị đắng gắt, nhưng khi ăn quen lại thấy bùi, thơm, mùi lạ, và cảm nhận được vị ngọt nơi đầu lưỡi. Ngoài cà tươi, người dân còn cắt nhỏ trái cà, phơi khô để nấu món ăn trong mùa khô như cà đắng nấu xương đầu heo, nấm mèo, đậu đen...", chị Lã chia sẻ.
Những năm trở lại đây, thứ quả dại này đã trở thành đặc sản ở thành phố, được nhiều nhà hàng sang trọng, khu du lịch đưa vào thực đơn để phục vụ khách hàng, nhiều khách du lịch tìm mua để làm quà cho người thân, bạn bè. Theo khảo sát, trên chợ mạng và các sàn thương mại điện tử, cá đắng được bán với giá lên tới 120.000 đồng/kg.
Trên sàn thương mại đện tử, trái cà đắng có giá 120.000 đồng/kg
Chị Trà Giang (người bán đặc sản Tây Nguyên trên chợ mạng) cho biết: "Tôi nhập sỉ cà đắng của bà con dân tộc rồi bán đi các tỉnh. Nhiều người ở TP.HCM mỗi lần đặt cả chục cân cà đắng. Ngoài cà đắng mọc dại, giờ đây người dân còn mang cà về trồng xen những rẫy cà phê nên số lượng nhiều. Tuy nhiên, nếu dịp cà đắng được mùa thì giá hạ nhiệt hơn, còn nếu cà đắng mất mùa, ít quả thì giá có thể lên tới 120.000 đồng/kg".
Cà đắng có thể chế biến thành nhiều món ăn đặc sản được du khách ưa chuộng
Anh Y Danh Niê (người Ê đê, ở buôn Yang Làng, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, Đắk Lắk) chia sẻ, anh có nhà hàng dạng nhà sàn phục vụ khách du lịch với nhiều món đặc sản, nhưng khách vẫn ấn tượng nhất với các món từ trái cà đắng. "Để phù hợp với khách, nhà hàng chúng tôi ngâm cà trong nước muối rồi chần qua nước sôi để giảm bớt vị đắng và nấu đa dạng với cá tươi hoặc um với ếch, lươn, thịt dê, gà, bò…, thêm gia vị như ớt xanh, tỏi, lá é hay ngò gai. Đoàn khách nào vào cũng khen ngon và còn hỏi địa chỉ để mua cà đắng về thành phố làm quà".
