Dù có nghề nghiệp ổn định nhưng vì bị mất nhiều tiền do chơi lan đột biến, bệnh nhân đã tìm cách tự tử, sau đó được phát hiện và đưa đi cấp cứu kịp thời.
BSCK II Vũ Thị Lan (Đơn nguyên liên quan đến rối loạn stress, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, các bác sĩ vừa tiếp nhận một nam bệnh nhân tên Hùng (30 tuổi, ở Hà Nội) đang công tác trong ngành công an) nhập viện vì tự sát không thành. Theo chia sẻ từ người thân, bệnh nhân đã có gia đình và 01 người con ngoan ngoãn, khỏe mạnh. Gia đình hòa thuận, không có mâu thuẫn gì, tính cách bệnh nhân vui vẻ, hòa đồng.
Tiền sử gia đình anh Hùng chưa có ai bên nội, ngoại mắc bệnh tâm thần. Trước khi vào viện 3 tháng, anh từng stress, buồn chán, thất vọng, không có hứng thú làm việc, bi quan, tiêu cực, mất niềm tin về tương lai… sau khi chơi lan đột biến bị thua lỗ 20 tỉ đồng.
Trước khi vào viện 4 ngày, bệnh nhân uống thuốc diệt cỏ để tự sát, được người nhà phát hiện đưa vào trung tâm chống độc. Sau điều trị bệnh lý, cơ thể ổn định, bệnh nhân Hùng chuyển đến Viện sức khỏe tâm thần điều trị tiếp. Tại đây, sau khi thăm khám, các bác sĩ đưa ra chẩn đoán bệnh nhân có ý tưởng và hành vi tự sát, rối loạn thích ứng với phản ứng trầm cảm kéo dài…
Nam thanh niên rối loạn thích ứng do mất 20 tỉ khi chơi lan đột biến. Ảnh minh họa.
Tại Viện Sức khỏe tâm thần, dù được điều trị theo đúng phác đồ, sau 21 ngày, anh Hùng đã dùng dao nhọn gọt hoa quả để cắt tay tự tử tiếp, may mắn người nhà phát hiện kịp thời, báo cho nhân viên y tế sơ cứu, xử lý vết thương. Anh Hùng đã tiếp tục được điều trị tâm thần bằng thuốc và các liệu pháp tâm lý, thư giãn.
Sau 41 ngày điều trị, anh Hùng đã đỡ buồn chán, không còn ý tưởng tự sát, đêm ngủ được, đi lại vận động nhiều hơn, bớt suy nghĩ bi quan tiêu cực hơn. Hiện bệnh nhân đã chủ động giao tiếp, tự giác tuân thủ điều trị và đã được xuất viện, điều trị ngoại trú.
TS.BS Dương Minh Tâm - Trưởng đơn vị liên quan đến các vấn đề stress và tình dục (Viện Sức khỏe tâm thần, BV Bạch Mai) cho biết, trường hợp bệnh nhân trên dù không có áp lực gia đình, công việc nhưng mắc bệnh vì hai vấn đề cần phải xử lý đó là tiền bạc và tâm lý. “Ngoài vấn đề tiền bạc, bệnh nhân còn ảnh hưởng về tâm lý đó là vấn đề “sĩ diện”, khi cho rằng mình là công an nhưng vẫn bị lừa, vì thế dẫn tới xấu hổ với đồng nghiệp, người thân… tất cả tích tụ lại, lâu dần dẫn tới các rối loạn thích ứng”, bác sĩ Tâm phân tích.
Theo bác sĩ Tâm, rối loạn thích ứng có tỉ lệ mắc nhiều, chiếm 2-8% dân số nói chung và nữ giới được chẩn đoán nhiều gấp đôi nam giới, tuy nhiên bệnh hay bị nhầm lẫn với trầm cảm hoặc rối loạn lo âu. Vì thế, khi thăm khám, các bác sĩ cần tìm hiểu rõ con đường mắc bệnh là gì để xác định bệnh nhân có rối loạn thích ứng hay không.
TS Dương Minh Tâm cho biết, rối loạn thích ứng rất dễ nhầm với trầm cảm. Ảnh: Lê Phương.
Các yếu tố nguy cơ dẫn tới rối loạn thích ứng là trải qua căng thẳng đáng kể trong thời thơ ấu, có vấn đề sức khỏe tâm thần khác, bị lạm dụng hoặc tấn công thể chất hoặc tình dục, khi còn nhỏ bị lạm dụng khi hoặc được bao bọc quá mức, gia đình tan vỡ hay thay đổi môi trường sống, môi trường học tập…
Bác sĩ Tâm cảnh báo, khi bị rối loạn thích ứng, nếu không được can thiệp kịp thời sẽ dẫn tới hệ quả nguy hiểm tới sức khỏe như mất ngủ, cách ly xã hội và thu rút, xung đột hôn nhân hoặc gia đình, suy giảm khả năng làm việc, nghiện rượu, sử dụng ma tuý, rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách chống đối xã hội, tự huỷ hoại, có ý tưởng và hành vi tự sát...
Cuối cùng, bác sĩ Tâm khuyến cáo, khi phát hiện người thân có vấn đề về sức khỏe tâm thần như mất ngủ không rõ lý do, buồn chán khi thay đổi môi trường, cuộc sống… thì cần đưa đi khám đúng chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
|
Để phòng rối loạn thích ứng, bác sĩ Tâm cho rằng cần thực hiện nguyên tắc 5R để giảm stress: - Recognition: Xác định nguyên nhân, nguồn gốc của stress, giáo dục và nâng cao nhận thức. - Relationship: Tìm kiếm sự giúp đỡ, hỗ trợ, trấn an. - Removal: Loại bỏ các yếu tố gây stress và các yếu tố kích thích. - Relaxation: Thư giãn thông qua các kỹ thuật như thiền, xoa bóp, tập thở... - Re-engagement: Tái tương tác thông qua tái tiếp xúc có quản lý và giải mẫn cảm. |
